Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Filmmuziek
Filmmuziek is muziek die tijdens films gespeeld wordt om de sfeer van de film te versterken en de emoties van de acteurs te versterken. Daarmee is de film een moderne vorm van melodrama. Veel films zouden zonder filmmuziek minder spanning hebben gehad en misschien nooit gemaakt zijn. Vaak is de muziek bij een film ook nog te koop als aparte cd, die is vaak in de meeste cd-winkels te koop.
Filmmuziek is een industrie op zichzelf, niet alleen in Hollywood, maar ook in bijvoorbeeld haar Indiase tegenhanger Bollywood.
Geschiedenis
Stomme film
De geschiedenis van de filmmuziek begint bij de stomme film. In deze tijd was het gebruikelijk om livemuziek te maken bij een filmvertoning (meestal speelde een pianist in de zaal). Dit gebruik is recentelijk op kleine schaal nieuw leven ingeblazen, omdat diverse eigentijdse componisten opdrachten ontvingen tot het schrijven van nieuwe muziek voor live-uitvoering bij deze oude stomme films.
Audiospoor
De techniek van het optische audiospoor uit de jaren '20 maakte het mogelijk om vooraf opgenomen muziek gesynchroniseerd bij de film te laten klinken. Steeds grotere orkesten werden gebruikt, de films werden vaak zelfs symfonisch van opzet, inclusief een ouverture (zoals The Ten Commandments, Ben-Hur en Gone With the Wind laten zien). Tijdens de ouverture luisterde het publiek puur naar de muziek, en werd de tekst OUVERTURE groot geprojecteerd. Pas daarna begon de film.
Doel filmmuziek
De muziek in een film is in het algemeen ondergeschikt aan het beeld. Aanvankelijk benadrukte de muziek de emoties van de acteurs, door deze niet alleen zichtbaar te maken, maar tevens via de vaak expressievolle muziek aan het publiek te laten horen. In de meer experimentele films uit de jaren zestig en zeventig werden de rollen ook wel eens omgekeerd, of gelijkwaardiger gesteld (bijvoorbeeld in de films van Andrej Tarkowsky).
Muziek kan ook worden gebruikt om een bepaalde sfeer op te roepen, bijvoorbeeld als er iets spannends gebeurt of op het punt staat te gaan gebeuren. Er klinkt dan vaak spannende muziek om dit te benadrukken.
Regels
De meeste filmmuziek is gecomponeerd met behulp van het handboek van Joseph Schillinger, dat een compilatie biedt van muzikale expressiemiddelen. Het nadeel van deze methode is, dat veel filmmuziek niet origineel klinkt, met standaard akkoorden bij standaardmomenten, zoals het verminderd septiemakkoord bij een plotseling spannend moment. Uiteraard kan ook gebruikgemaakt worden van bestaande muziek, die niet speciaal voor de film werd gecomponeerd. Zo klinkt Ludwig van Beethoven bij de jeugdfilm "Hugo och Josefien".
Tijdelijke soundtrack
Tijdens de montagefase van een film wordt ook van een tijdelijke soundtrack ("temp track") gebruikgemaakt in afwachting van de uiteindelijke soundtrack. In enkele gevallen beviel die tijdelijke soundtrack zo goed, dat het ook de uiteindelijke werd. Een voorbeeld is de film "2001, A Space Odyssey" van Stanley Kubrick waarbij de openingsscène voorzien is van "Also Sprach Zarathustra" (Richard Strauss) en een ruimteschipkoppeling met "An der schönen blauen Donau" (Johann Strauss jr.).
Soorten muziek
Popmuziek
Na aanvankelijk een symfonische ontwikkeling te hebben doorlopen, werden vanaf de jaren zestig, onder andere naar aanleiding van de films van The Beatles, in toenemende mate ook popmusici als componist gevraagd.
Kunstmuziek
De filmmuziek van Ennio Morricone wordt door de meeste eigentijdse componisten als volwaardige kunstmuziek aangezien. Zijn muziek is onder andere te beluisteren bij Once Upon A Time In The West en The Mission.
Samples
Recente ontwikkelingen doen vrezen voor de toekomst van de orkestrale filmmuziek: er zijn sample-databases aangelegd van orkestklanken. Dit betekent, dat elke toon op elk instrument in diverse geluidssterktes digitaal is vastgelegd en kan worden afgespeeld. Daarmee dreigen honderden klassieke musici hun werk te gaan verliezen.
Weergave in de film
Meestal is muziek in een bepaalde scène alleen aanwezig voor de kijker. De personages in het verhaal horen de muziek niet. Er zijn echter uitzonderingen waarin de filmmuziek bijvoorbeeld gespeeld wordt door een band of een radio in de ruimte waar de personages zich bevinden, waardoor de muziek niet alleen als ondersteunend element aanwezig is maar echt deel uitmaakt van het verhaal en dus ook door de filmpersonages gehoord wordt. Een voorbeeld hiervan is te zien in de film Teenage Mutant Ninja Turtles II: The Secret of the Ooze. Hierin belanden de turtles terwijl ze in gevecht zijn met hun tegenstanders in een nachtclub waar Vanilla Ice een optreden aan het geven is. Deze improviseert ter plekke het lied "Go Ninja, Go Ninja, Go!", wat als ondersteuning dient voor de vechtscène die volgt.
Komische films maken hier soms gebruik van door het te laten lijken alsof de muziek die men hoort inderdaad puur ter ondersteuning is en voor de personages onhoorbaar, waarna een personage opeens opmerkt of het wat stiller mag zijn waaruit blijkt dat ze de muziek wel degelijk kunnen horen. Dit gebeurt bijvoorbeeld in Shrek the Third.