Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Perpetuum mobile
Een perpetuum mobile (spreek uit: per-pee'-tu-um mo'-bi-lee), Latijn voor voortdurend (of eeuwig) bewegend, is een apparaat dat, eenmaal in beweging, uit zichzelf blijft bewegen.
Soorten
Men kan de perpetuum mobiles indelen in twee categorieën.
Perpetuum mobile van de eerste soort
Men spreekt van een perpetuum mobile van de eerste soort wanneer een machine genoeg energie produceert om zichzelf niet alleen aan de gang te houden, maar ook om energieverlies te overwinnen. Energie gaat bijvoorbeeld verloren door wrijving en luchtweerstand. Een dergelijk apparaat zou in strijd zijn met de eerste wet van de thermodynamica: de wet van behoud van energie.
Perpetuum mobile van de tweede soort
Warmte is een vorm van energie. Men zou kunnen denken dat men gewoon de warmte moet gebruiken om een machine in gang te houden. In een uitgebreidere betekenis is een apparaat dat in staat is warmte geheel om te zetten in mechanische arbeid ook een perpetuum mobile. Men categoriseert dit als perpetuum mobile van de tweede soort.
De tweede wet van de thermodynamica, die inhoudt dat warmte niet vanzelf van een minder warm naar een warmer object kan overgaan, sluit uit dat een perpetuum mobile van deze soort kan functioneren.[1][2]
Hoewel deze hoofdwetten van de thermodynamica al meer dan een eeuw geleden beschreven werden, worden er elk jaar nog octrooiaanvragen gedaan voor nieuw bedachte perpetuum mobiles. Vaak lijkt een apparaat bijzonder ingenieus uitgedacht, maar bij nadere beschouwing ervan blijft steeds een van de volgende twee opties over: of het apparaat werkt niet, of er wordt een verborgen energiebron gebruikt.
Geschiedenis
De zoektocht naar een dergelijk apparaat is al heel oud, en er zijn op papier talloze voorbeelden bedacht, zoals een watermolen die water omhoog te pompt zodat de molen erop kan blijven lopen, een elektromotor die draait op de elektrische energie die hij zelf met een eraan gekoppelde generator opwekt, enz. In de praktijk is de opgewekte energie in deze gevallen kleiner dan de benodigde energie om de beweging in stand te houden.
In de geschiedenis van de techniek waren er heel wat uitvinders die beweerden dat ze zo'n generator hadden bedacht die ook echt functioneerde.[Toelichting gevraagd] In de 17e tot en met 19e eeuw ging men gewoonlijk uit van een mechanische manier om de beweging in stand te houden, later werd elektriciteit, magnetisme of resonantie gebruikt. In modernere ontwerpen gebruikt men vaak vacuümenergie of nulpuntenergie, of grijpt men terug op het 19e-eeuwse concept van de ether.[Toelichting gevraagd]
In de zeventiende eeuw speelde het "perpetuum mobile" een rol in het Clootcrans bewijs van Simon Stevin:[bron?] niet als een daadwerkelijk apparaat, maar als een mechanische onmogelijkheid.
Toen in 1905 de relativiteitstheorie beschreven werd, ging men theorieën over aether of orgone als achterhaald beschouwen.[bron?] De opkomst van de kwantummechanica rond 1925 gaf een nieuwe basis voor hypothesen over alternatieve energiebronnen. Deze keer kreeg deze energie de naam nulpuntenergie.[bron?]
Overeenkomsten tussen uitvinders
Sommige uitvinders[Toelichting gevraagd] van vrije-energieapparaten vinden dat ze worden tegengewerkt om hun apparaat op de markt te brengen. De 'gevestigde energie-industrie', de 'geheime regering' van de wereld, die in werkelijkheid aan de touwtjes trekt, en/of door de 'gevestigde wetenschap' verzet zich tegen hun uitvinding. Sommige uitvinders voelen zich zelfs met de dood bedreigd. Anderen vinden het plausibeler dat deze apparaten niet functioneren, zodat potentiële fabrikanten niet geïnteresseerd zijn. Een aantal bedenkers[Toelichting gevraagd] van perpetuum mobile wordt wellicht vervolgd wegens fraude, wanneer hun uitvinding niet voldoet aan de beschrijving die zij ervan geven. Uitvinders van vrije energie liggen onderling vaak overhoop en beschuldigen concurrerende uitvinders van plagiaat, oplichting, enz.[Toelichting gevraagd] Uitvinders van vrije-energiemachines worden over het algemeen gezien als excentriekelingen.[bron?] Naast goedmenende uitvinders zijn er onder hen ook oplichters[bron?] die proberen 'sponsors' te vinden om hun eindeloze 'experimenten' te bekostigen.
Lijst van uitvinders
Hieronder een lijst van uitvinders die beweren, of van wie wordt beweerd, dat ze een perpetuum mobile hebben gebouwd, min of meer chronologisch:
- Villard de Nonnecourt (ca. 1235). Bedacht een rad met eraan bevestigde hamertjes. Door de draaiing wordt een hamertje aan de bovenkant van het rad verdergeslingerd. Door het gewicht van het overgeslingerde hamertje draait het rad.
- Cornelis Drebbel (1572–1633), bouwde een pomp en klok, die werkte op veranderingen in luchtdruk en -temperatuur.
- John Worrel Keely (1827–1898), uitvinder van de keelymotor, die zonder toegevoegde elektrische energie zou kunnen lopen.
- Nikola Tesla (1856–1943) was een belangrijk natuurkundige en uitvinder met heel wat patenten op zijn naam. Onder andere vond hij het moderne elektriciteitsnet uit. Tegen het eind van zijn leven werd hij steeds excentrieker in zijn mening en uitspraken over dingen die hij op het punt stond uit te vinden.
- Viktor Schauberger (1885–1958). Oostenrijkse boswachter en uitvinder die 'vrije energie' uit water beweerde te halen.[bron?] Het zou zich bij voorkeur in waterkolken (vortexen) bewegen.
- Henry Moray (1892–1974), die beweerde de "energiegolven van het heelal" als energiebron te kunnen gebruiken.
- John Searl (1932), Britse elektromonteur en bedenker van de Searl Effect Generator een gecombineerd 'anti-zwaartekracht toestel en vrije energie generator'. Hij werd vaak beschuldigd van oplichterij.
- Stanley Meyer (1941–1998), uitvinder van de water fuel cell, een motor die zou werken met water als brandstof.
- Paramahamsa Tewari (1937), die beweert een 'zichzelf voedende' elektrische generator te hebben ontworpen.
- Methernitha, een Zwitserse christelijke leef- en woongemeenschap die claimt een zogenaamde Testatikagenerator gebouwd te hebben. Van tijd tot tijd worden er door hen 'doorbraken' gemeld waarna het weer stil wordt.
- John Bedini, uitvinder van een elektromotor die zichzelf van energie zou voorzien. Wordt vaak beschuldigd van oplichterij.
Machines
Deze machines lijken op het eerste gezicht een perpetuum mobile, maar zijn het niet:
Je bent uitgenodigd om deze pagina te helpen verbeteren. — Meer informatie
- º The Second Law of Thermodynamics, MultiMedia Physics, 1999/2000. http://lectureonline.cl.msu.edu/~mmp/kap12/cd333.htm
- º A Thought Construction on Working Perpetuum Mobile of the Second Kind http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.242.7696