Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Elektromotor
Een elektromotor is een apparaat dat elektrische energie omzet in mechanische energie. Elektromotoren worden onderverdeeld in gelijkstroom- en wisselstroommotoren. Behalve de gebruikelijke motoren die een roterende beweging leveren, zijn er ook lineaire motoren. Een elektromotor vind je in machines waar iets moet bewegen, vaak iets met een ronddraaiende beweging
Werking
De werking van een elektromotor is gebaseerd op elektromagnetisme. De motor bestaat uit een stator en een rotor, die in de stator kan draaien. Van deze twee is in elk geval een uitgevoerd als elektromagneet. Afhankelijk van het type motor kan de ander uitgevoerd zijn als permanente magneet, elektromagneet of slechts van magnetisch materiaal gemaakt zijn. Door de krachtwerking van magnetische polen op elkaar, of door inductiewerking, gaat de rotor draaien.
Gelijkstroommotor met borstel
 Zie gelijkstroommotor voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Om deze draaiing mogelijk te maken moeten bij een gelijkstroommotor met borstels de polen van de rotor omgekeerd worden bij elke halve omwenteling (of vaker als de rotor en/of stator uit meer dan twee delen, de collectoren, bestaan). Deze verandering van polariteit gebeurt door de commutator en koolborstels. De motor zal verder doordraaien als de richting van de stroom die er doorheen vloeit wordt omgekeerd.
De motor kan zijn uitgevoerd als serie- of shuntmotor, waarbij de veld- en rotorspoelen respectievelijk in serie en parallel met elkaar geschakeld zijn. Ook een combinatie van beide is mogelijk, de z.g. compoundmotor.
Borstelloze motor
Naast de gelijkstroommotor, die de windingen op de rotor heeft, is er ook een uitvoering waarbij de windingen aan de behuizing of stator zijn verbonden, en de magneten aan de rotor. Er zijn dan geen koolborstels nodig, waardoor vonkvorming (een faalmechanisme bij borstelmotoren) voorkomen wordt. Wel is het 'nog steeds' nodig de windingen op het juiste moment een stroom te laten dragen om een resulterend koppel te kunnen genereren. Dit wordt gedaan met elektrische commutatie. Veelal wordt dit gedaan met een Hall-sensor die de positie van de magneet/rotor meet en daarmee elektronica voedt die het goede stroomprofiel op de windingen zet. Er zijn geïntegreerde oplossingen zodat een borstelloze motor net zoals een gelijkstroommotor kan worden aangestuurd.
Temperatuur van de motor
Het grootste faalmechanisme van elektromotoren is het feit dat teveel warmte wordt gegenereerd. De temperatuur wordt te hoog waardoor de lagers het kunnen begeven, of de windingen kortsluiting kunnen veroorzaken, of dat de magneten permanent gedemagnetiseerd raken (hun kracht verliezen).[1]
Wisselstroommotor
| Zie draaistroommotor voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Een drie-fasen-wisselstroommotor kan bijzonder eenvoudig van constructie zijn doordat de commutator/koolborstel-constructie achterwege kan blijven. Dit is zo bij een kooiankermotor. Bij een sleepringankermotor wordt echter wel gebruik gemaakt van sleepringen en koolborstels (rotor). Door middel van een frequentieregelaar kan de snelheid van een kooiankermotor eenvoudig geregeld worden.
Toepassingen
Elektromotoren worden gebruikt in zeer veel huishoudelijke apparaten, van wasmachines tot videorecorders, van koelkasten tot stofzuigers. Ook in allerlei andere apparaten vinden we elektromotoren, zoals in de ventilator die de processor van een computer koelt, in harde schijven, in fotocamera's, in speelgoed, etc. Daarnaast worden veel machines aangedreven door elektromotoren, evenals treinen, trams en zelfs schepen. Ook zijn er experimentele auto's en autobussen met een elektromotor die gevoed wordt door brandstofcellen. De startmotor van een auto is ook een elektromotor en wordt gebruikt om de verbrandingsmotor te starten. Ook in de industrie wordt op grote schaal gebruik gemaakt van, voornamelijk 3-fase, motoren voor de aandrijving van pompen, compressoren, lopende banden, kranen en andere hijstoestellen, roerwerken in tanks, luchtverversingsinstallaties, verbrandingslucht- en rookgastransport e.d.
Externe links
Bronvermelding
| Motoren |
|---|
|
Verbrandingsmotor:
Zuigermotor ·
Dubbelzuigermotor ·
2-takt ·
4-takt ·
Dieselmotor ·
Mengselmotor ·
Wankelmotor ·
Kopklepmotor ·
Zijklepmotor ·
Schuivenmotor ·
Draaischijfmotor |