Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Eerste Boni-expeditie
| Leeswaarschuwing | Onderstaande tekst is gebaseerd op bronnen uit de 19de eeuw. (Publieke domein) De tekst geeft hierdoor de zienswijzen van die tijd weer. |
De eerste Boni-expeditie was een strafexpeditie van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger naar Celebes in 1824.
Inleiding
Na de val van het Makassaarse rijk was Boni, op het eiland Celebes, het machtigste gebied van het hele eiland geworden; van oudsher was het onafhankelijk en oefende het invloed uit op de meeste vorsten van Celebes; de vorsten van Luhu en een aantal kleinere staten waren bondgenoten van Boni, evenals het sultanaat van Soppeng. Na de overdracht van het gezag van de Engelsen aan het Nederlands-Indisch gouvernement was het er een tijd rustig gebleven maar toen de vorst van Boni in 1823 overleed en opgevolgd werd door zijn zuster Aru Datu trachtte het gouvernement de vorsten te bewegen tot een herziening van het Bongaisch tractaat, dat aan alle leden van dit bondgenootschap, die onder het gouvernement vielen, gelijke rechten zou toekennen. Van 8 maart tot 21 september 1824 deed gouverneur-generaal Godert van der Capellen een reis door de Molukse eilanden en naar Celebes; alle vorsten kwamen hem eerbewijzen brengen (ook gezanten van de koningin van Boni), met uitzondering van de vorsten van Supa en Tanete. Van der Capellen had verwacht dat de onderhandelingen met genoemde staten niet tot een goede uitslag zouden leiden; daarom had hij nog voor zijn vertrek uit Batavia een expeditie voorbereid en ingescheept met ongeveer 500 man geregelde troepen, 4 kanonnen en twee houwitsers en 600 man inlandse hulptroepen om zijn eisen kracht bij te zetten.
De expeditie
Het bevel over de troepen was opgedragen aan luitenant-kolonel Hubert Joseph Jean Lambert de Stuers, die op 15 juli 1824 voor Tanette aankwam; de maritieme middelen stonden onder leiding van kapitein-luitenant Buys. Nadat een poging om alsnog de radja tot toenadering te bewegen was mislukt werden de troepen ontscheept en de verdedigingswerken om Tanette aangevallen. Voordat tot de bestorming van de hoofdplaats zelf werd overgegaan stelde De Stuers de vijand nogmaals in de gelegenheid zich te onderwerpen waarop de bevolking de radja onttroonde en in zijn plaats zijn zuster benoemde, die haar onderwerping aan het gouvernement persoonlijk bevestigde. De nu onttroonde radja vluchtte naar het binnenland en bleef de bevolking tegen het gouvernement opzetten maar verder werden de zaken in Tanette tot een goed einde gebracht. De stad Soepa was echter geheel versterkt; luitenant-kolonel Reeder deed een aanval met 240 man en een paar vuurmonden; meer dan eens werden de aanvallen afgeslagen; de 14de augustus werd de aanval hernieuwd: de Boeginezen lieten de troepen ongedeerd naderen tot aan de voet van de heuvel en openden toen het vuur; na een verlies van een derde van de Nederlandse manschappen moest worden teruggegaan. De Stuers haastte zich met regeringscommissaris Tobias naar Supa dat steeds meer werd ingesloten; in de morgen van de 30ste konden de operaties worden hervat, na een inleidend geschutvuur tegen de vijandelijke bentings, maar de macht waarover De Stuers te beschikken had was onvoldoende. Met een verlies van 14 doden en 60 gewonden was men gedwongen terug te trekken en besloot men van verdere pogingen af te zien. Een volgende expeditie werd noodzakelijk geacht (zie De tweede Boni-expeditie).
|
Portaal KNIL |
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Acties van het KNIL |
|---|