Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Dwergplaneet
Een dwergplaneet is een categorie van planeetachtige hemellichamen. Ze hangt samen met de definitie van planeet die sinds 24 augustus 2006 wordt gehanteerd door de Internationale Astronomische Unie (IAU). Dwergplaneten zijn groter dan planetoïden maar kleiner dan planeten. Formeel is het dus geen subcategorie van de planeten, maar een apart type object.
Volgens de definitie van het IAU-congres zijn dwergplaneten hemellichamen die
- in een baan rond de Zon draaien en geen energie produceren door kernfusie (in tegenstelling tot sterren),
- genoeg massa hebben zodat ze door hun eigen zwaartekracht (bijna) bolvormig geworden zijn en dus in hydrostatisch evenwicht zijn (in tegenstelling tot kleinere planetoïden),
- hun baan niet vrijgemaakt (schoongeveegd) hebben van andere objecten,
- geen satelliet zijn.
De derde voorwaarde maakt het verschil tussen onze klassieke planeten en dwergplaneten. Pluto, Eris, Makemake, Haumea en Ceres zijn lichamen die onder deze nieuwe categorie vallen.
Sommige andere planetoïden zijn ook (bijna) bolvormig en zouden ook voldoen aan de nieuwe IAU-criteria: Vesta, Pallas en Hygiea. Net als Ceres werden ze van hun ontdekking tot de late jaren 1850 aangezien voor planeten. In de verre gebieden van ons zonnestelsel staat een negental objecten die mogelijk dwergplaneetstatus kunnen krijgen als aangetoond kan worden dat ze door hun eigen zwaartekracht bolvormig geworden zijn. Onder deze objecten vallen onder andere Quaoar en Orcus. In 2008 werd besloten deze dwergplaneten plutoïden te noemen.
Volgens sommige sterrenkundigen zouden er tot 53 nieuwe dwergplaneten kunnen bijkomen in de komende jaren[1][2].
Kandidaat-dwergplaneten
Naast de reeds aanvaarde dwergplaneten, zijn er nog minstens twaalf kandidaat-dwergplaneten, waarvan nog vastgesteld moet worden of ze aan de gestelde criteria voldoen:
- Een aantal transneptunische objecten (bij benadering op afnemende grootte):
Zie ook
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º (en) Nine Planets Become 12 with Controversial New Definition Space.com, 16 augustus 2006
- º (en) What makes a planet? Michael E. Brown, 16 augustus 2006
| het Zonnestelsel |
|---|
|
Zon · Mercurius · Venus · Aarde · Mars · Ceres · Jupiter · Saturnus · Uranus · Neptunus · Pluto · Haumea · Makemake · Eris |
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Dwarf planets op Wikimedia Commons.