Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
De oorsprong der soorten
| De oorsprong der soorten | ||
| Bestand:Origin of Species title page.jpg | ||
| Oorspronkelijke titel | On the origin of species by means of natural selection, or the preservation of favoured races in the struggle for life | |
| Auteur(s) | Charles Darwin | |
| Land | Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland | |
| Taal | Engels | |
| Reeks/serie | ||
| Onderwerp | natuurlijke selectie evolutiebiologie | |
| Genre | wetenschap, biologie | |
| Uitgever | John Murray | |
| Uitgegeven | 24 november 1859 | |
| Medium | hardcover | |
| Pagina's | 502 | |
| Voorloper | On the Tendency of Species to form Varieties; and on the Perpetuation of Varieties and Species by Natural Means of Selection | |
| Vervolg | Fertilisation of Orchids | |
De oorsprong der soorten of Het ontstaan van soorten (Engels: The Origin of Species), waarvan de eerste druk in 1859 verscheen, is het bekendste boek van de Britse bioloog Charles Darwin.
In het boek zet Darwin zijn evolutietheorie uiteen. Die stelt dat al het leven op aarde een gemeenschappelijke afstamming heeft, en dat natuurlijke selectie het belangrijkste mechanisme is voor de evolutie van soorten.
Inhoud
Het boek geldt als een van de belangrijkste wetenschappelijke werken in de geschiedenis. In de tijd dat het gepubliceerd werd veroorzaakte het opschudding omdat het de vormenrijkdom van het leven op aarde toeschreef aan een mechanisch proces in plaats van aan een bovennatuurlijke intelligentie. Weliswaar hadden anderen al eerder geopperd dat er iets als evolutie of natuurlijke selectie zou kunnen bestaan, maar 'De oorsprong der soorten' is het eerste werk waarin uit deze concepten de uiterste consequentie wordt getrokken.
De reacties op het werk waren verschillend van aard. Zo waren er reacties uit wetenschappelijke, religieuze en filosofische hoek. The Origin of Species gaf een andere kijk en een van de felste verdedigers van het werk, Thomas Huxley bedacht zelfs een woord voor Darwins theorie; darwinisme.
Het vraagstuk van de oorsprong van de mens werd door Darwin slechts terloops aangeroerd. Dit zou door hem later besproken worden in het boek De afstamming van den mensch en de seksueele teeltkeus (Descent of Man).
Geschiedenis
De eerste editie van het boek verscheen op 24 november 1859, onder de titel On The Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life ("Over de oorsprong van soorten door middel van natuurlijke selectie, of: het behoud van begunstigde rassen in de strijd om het leven"). In totaal verschenen er 6 drukken in het Engels. Alle drukken bevatten veel wijzigingen en aanvullingen waarin Darwin reageerde op opmerkingen en kritieken van zijn lezers en nieuwe ontdekkingen verwerkte. De 6e druk verscheen in 1872 en een gewijzigde 6e druk (de laatste) verscheen in 1876.
Nederlandse vertalingen
- De eerste Nederlandse uitgave van On the Origin of Species verscheen in 1860 bij de uitgever Kruseman en was vertaald door de arts en paleontoloog T.C. Winkler. Deze vertaling was gebaseerd op de tweede editie van de Origin[1], die al verscheen op 7 januari 1860 omdat de eerste Engelse druk van 24 november 1859 op de dag van verschijnen uitverkocht was. De titel van deze Nederlandse vertaling luidde: Het ontstaan der soorten van dieren en planten door middel van de natuurkeus, of het bewaard blijven van bevoorregte rassen in den strijd des levens.[2]
- In 1869 verscheen een derde Nederlandse uitgave in vertaling van T.C. Winkler onder dezelfde titel.[3]
- De vierde Nederlandse uitgave van 1913 is getiteld: 'Het Ontstaan der soorten door Natuurlijke Teeltkeus, of Het bewaard blijven van bevoorrechte rassen in den strijd om het bestaan', door Charles Darwin. Oorspronkelijk bewerkt door Dr. T. C. Winkler. Vierde Uitgave. Opnieuw bewerkt en met aantekeningen voorzien door Eva De Vries, met medewerking van Professor Hugo de Vries. Twee delen. Amsterdam, Gebr. E. & M. Cohen. Deze editie bevatte veel supplementen, vandaar de twee delen.
Een vertaling van de eerste editie van On the Origin of Species uit 1859 die nog steeds verkrijgbaar is, is van Ludo Hellemans.[4] Ruud Rooks vertaling van de zesde editie van de Origin verscheen in het Darwinjaar 2009. Ook verscheen er in 2009 een luxe, rijk geïllustreerde uitgave van Het ontstaan van soorten bij uitgeverij Atlas, die tevens een stripbewerking van het boek uitgaf.
Externe links
- Het ontstaan der Soorten, 1860 op de Google Books website.
- Het ontstaan der Soorten, 1860 op LibriVox als public domain luisterboek.
- (en) The Complete Works of Charles Darwin op darwin-online.org.uk.
- (en) The Origin of Species op Project Gutenberg
On the Origin of Species op Wikisource
Vrije mediabestanden over On the Origin of Species op Wikimedia Commons
Bronnen, noten en/of referenties
|
