Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Classificatie

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Een classificatie is een indeling van verschijnselen, objecten of processen in groepen op grond van overeenkomst of verwantschap in eigenschappen of kenmerken. Voorwerpen die in dit verband in de bibliotheekwetenschap niet gemakkelijk geclassificeerd kunnen worden, worden realia genoemd.

Algemeen

Onder classificatie kunnen twee verschillende zaken worden verstaan:

  1. Het rubriceren van objecten in een gekozen classificatiesysteem, of het vaststellen van de identiteit van objecten volgens bepaalde criteria; dit is identificeren of determineren.
  2. Het ontwerpen van een classificatiesysteem op grond van overeenkomst van kenmerken van objecten; dit is clusteranalyse of classificatie in engere zin. Hierbij kunnen beschrijvende multivariate statistische methoden gebruikt worden.

Classificatie is van nut bij de datareductie, dus bij het opsporen van redundantie en de samenvatting van gegevens, bij de reductie van ruis, bij het opsporen van uitbijters, bij modelvorming en bij de interpretatie van de samenhang met externe (verklarende, onafhankelijke) variabelen zoals omgevingsfactoren.

Het is niet strikt noodzakelijk dat een classificatie wordt gemaakt op grond van een specifieke eigenschap (monothetische classificatie). Zo kunnen objecten een groep eigenschappen met elkaar gemeen hebben (polythetische classificatie), zonder dat een specifieke eigenschap bij alle objecten voorkomt. Denk hierbij aan syndromen van eigenschappen. Wittgenstein noemt dit soort overeenkomsten 'familiegelijkenissen'. Ook kunnen objecten in een groep worden gezet juist omdat ze niet over een bepaalde eigenschap beschikken. Soms wordt voor classificatie in het algemeen de term 'taxonomie' gebruikt. Hiermee wordt vaak meer specifiek de classificatie van levende wezens bedoeld.

Omdat een classificatie een kunstmatige constructie is, zijn de indelingscriteria subjectief. Wel kan worden gezegd dat een classificatie in meer of mindere mate bruikbaar is voor het doel waarvoor deze is gemaakt. Veel verschijnselen kunnen dan ook op verschillende manieren worden geclassificeerd. Een goed voorbeeld hierbij zijn de verschillende biologische classificaties van levende wezens. Bij de taxonomie van levende wezens werd oorspronkelijk uitgegaan van uiterlijke vormen, terwijl tegenwoordig de veronderstelde gemeenschappelijke afstamming, o.a. af te leiden uit genetische overeenkomsten, als het belangrijkste criterium geldt. De classificatie van de 'Library of Congress' is minder geschikt voor kleine bibliotheken. Een classificatie is meestal beter te gebruiken als de groepen waarin deze is opgedeeld elkaar niet overlappen.

In de biologie worden classificatie en ordinatie vaak als elkaar aanvullende multivariate methoden van gegevensverwerking gezien.

Classificeren in engere zin, clusteranalyse

Het classificeren verloopt in de volgende stappen

  1. De keuze van de objecten (entiteiten, individuen, operationele eenheden, sample units, relevées), op grond waarvan een classificatie gemaakt moet worden.
  2. De keuze van de kenmerken (attributen, eigenschappen, variabelen, characters, traits, features, cases) die gebruikt zullen worden. Soms is een classificatie gebaseerd op de mate waarin één bepaalde eigenschap bij een object voorkomt. Zo kunnen stenen geordend worden op hun hardheid.
  3. De reeks van waarden die de kenmerken (character states, observations, values, qualities) mogen aannemen.
  4. De vasstelling van de weegfactoren van de kenmerken (bijvoorbeeld a priori gelijke weging).
  5. Het meten / waarnemen en het vastleggen van de waarden van de kenmerken van de objecten.
  6. De keuze van de classificatiemethode. Vaak is daarbij een keuze van de maat voor verwantschap (of voor het verschil tussen de objecten) nodig. Bij sommige clustermethoden is voorfgaande berekening van overeenkomst of verschil niet nodig.
  7. De bewerking van de verzamelde gegevens, met als resultaat de classificatie van de objecten en/of van de kenmerken of een dendrogram.

Bij het classificeren wordt dus een aantal subjectieve beslissingen genomen.

Eigenschappen, kenmerken

De volgende eigenschappen zijn meestal in classificaties terug te vinden:

  • tijd (chronologie)
  • ruimte (geografie)
  • materie (substantie)
    • vorm
    • afmetingen
    • kleur
    • structuur
  • proces (activiteit)

Vorm

Veel grote classificatiesystemen zijn hiërarchisch gestructureerd. Groepen zijn hierbij onderverdeeld in subgroepen die op hun beurt ook weer in groepen zijn onderverdeeld (divisief en hiërarchisch). Hoe hoger een groep in een hiërarchie is geplaatst, hoe algemener de beschrijving ervan zal zijn.

Het is ook mogelijk om de systemen van beneden naar boven op te bouwen (agglomeratief en hiërarchisch). Groepen worden samengevoegd in een groep van een hoger niveau en deze weer tot nog hogere niveaus. Deze methode wordt gebruikt in de biologische classificaties van organismen.

Identificeren of Determineren

Het identificeren of determineren kan in verschillende stappen worden onderverdeeld:

  1. Het kiezen van het classificatiesysteem.
  2. Het analyseren van een object: het onderzoek naar de betrokken kenmerken.
  3. Het op grond van de waarden van de kenmerken bepalen tot welke groep het object behoort.

Soorten classificaties

Er bestaan verschillende soorten classificaties:

Zo zijn er classificaties die dienen om informatie snel te kunnen vinden:

  • de 'groepen' van zoekmachines op Internet

Verder dienen classificaties ook om complexe verschijnselen op een geordende wijze te kunnen analyseren. Denk hierbij aan:

Door deze ordening van gegevens kan er makkelijker over gecommuniceerd worden.

Studie van classificatie

In de biologie valt classificatie van organismen onder de 'taxonomie', die van plantengemeenschappen onder 'syntaxonomie'.

In de communicatiewetenschap wordt theorie ontwikkeld over de grondslagen, de historie, de implicaties en de praktisch kanten van het classificeren. Leerzame literatuur op dit gebied is:

  • B.C. Vickery, Classification and Indexing in Science, Butterworths London, 1958.
  • E.W. Beth; Wetenschap en Classificatie, Nider 's Gravenhage, 1959.
  • Loosjes, Th.P. ea.; Biobliotheek en documentatie: Handboek ten dienste van de opleidingen, Van Loghum Slaterus, 1977.

In de wiskunde valt classificatie onder de 'Verzamelingenleer'

Organisaties

Er is een aantal organisaties die zich op wetenschappelijke wijze bezighouden met classificaties.

In Nederland:

  • VOC (Vereniging voor Ordinatie en Classificatie, opgericht 1989)

Internationaal:

  • CLAD (Associação Portuguesa de Classificação e Análise de Dados)
  • BCS (British Classification Society)
  • CSNA (Classification Society of North America)
  • GfKl (Gesellschaft für Klassifikation)
  • IFCS (International Federation of Classification Societies)
  • IPRCS (Irish Pattern Recognition and Classification Society)
  • JCS (Japanese Classification Society)
  • SFC (Société Francophone de Classification)
  • SIS (Società Italiana di Statistica)
  • SoCCCAD (Central American and Carribean Society of Classification and Data Analysis)

Zie ook

Externe links

Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Classificatie&oldid=25045"