Carl F. Klinkert

Carl Klinkert
Afbeelding gewenst
Persoonsgegevens
Geboren	8 juli 1905
Geboorteplaats	Amsterdam
Overleden	22 juli 1995
Overlijdensplaats	De Koog
Geboorteland	Nederland
Nationaliteit	Nederland
Informatie over Carl Klinkert bij het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie

Carl Heinrich Friedrich Klinkert (Amsterdam, 8 juli 1905 – De Koog, 22 juli 1995) was een Nederlandse reclametekenaar en kunstschilder.

Biografie

Carl Klinkert werd als vierde en laatste kind geboren in een liberale familie. Zijn moeder kwam uit Hamburg, zijn vader was een geboren Amsterdammer, die door een noodlottig ongeval jong om het leven kwam. Carl was toen 4 jaar oud. Al op jeugdige leeftijd was Carl Klinkert geïnteresseerd om kunstschilder te worden mede gefascineerd door het werk van de Belgische kunstschilder Rik Wouters (1882-1916), die bij het gezin in de buurt woonde. Klinkert werd in zijn jeugd regelmatig door zijn moeder meegenomen naar Bergen (N-H) en naar haar geboorteland. Deze bezoeken maakten indruk op Klinkert en hij raakte steeds meer geboeid door het duin- en berglandschap. De eerste landschappen dateren uit deze periode.

In 1923 stierf zijn zus Marie, die inmiddels een bekend pianiste was, op vijfentwintigjarige leeftijd. Carl raakte hierdoor depressief. Het advies van de artsen was wandelen, de bergen in, frisse lucht en dat deed hij met zijn oom Arthur. De reis ging naar het Harz-gebergte en Klinkert overwon zijn depressie, maar zijn neiging naar nervositeit bleef.

In 1925 werd Carl Klinkert opgeroepen in militaire dienst. Daarna had hij diverse baantjes en uiteindelijk kwam hij in dienst als hoekman bij effectenhandel Dentz. Toen Dentz rond 1931 opgeheven werd, lagen de banen niet voor het opscheppen. Klinkert besloot zijn artistieke talent aan te spreken. Hij ging reclametekenlessen volgen aan de Kunstnijverheidsschool in Amsterdam, de latere Gerrit Rietveld Academie. In deze periode had Klinkert niet veel contact met medestudenten. De enige met wie hij veel contact had, is cineast [[Frans Dupont]] (1909-1978). Gedurende die tijd woonde Klinkert nog steeds bij zijn moeder .

Klinkert werd reclameschilder/tekenaar. Hij kreeg in de crisisjaren als freelancer opdrachten van bekende merken als het mondwater Odol, Philips, Verkade, A.M.V.J. Centraal Hotel, Hoover company en Van Nelle. Het ging in de meeste gevallen om bioscoopreclames, affiches, verpakkingen en brochures . De stijl was modernistisch. Naast reclamewerk maakte Klinkert vrij werk. In 1937 ging Klinkert naar Hamburg om zich beter te kunnen ontplooien maar in de aanloop naar WO II keerde hij terug naar Amsterdam en het jaar daarop verhuisde het gezin naar Soest. In 1939 werd Klinkert gemobiliseerd en na de capitulatie werd hij als krijgsgevangene opgesloten in kamp Amersfoort. In die periode leerde hij de kunstschilder Pieter van Velzen kennen met wie hij veel optrok. Na de bevrijding in 1945 verhuisde Klinkert naar Schoorl en nam zijn intrek in de voormalige atelierwoning van de kunstschilder Frans Huysmans (1885-1964). Hij leidde een teruggetrokken leven en leefde van incidentele verkopen van portretten, duinlandschappen en bloemstillevens. In 1951 was hij een van de eerste kunstschilders die werd uitgenodigd om te exposeren bij de Utrechtse Kring . Collegae met wie hij contact had, waren Jan van Herwijnen (1989-1965), Jaap Wagemaker (1906-1972) en Jaap Min (1914-1987). De expositie was zijn eerste tentoonstelling en tevens de laatste gedurende zijn leven. In 1953 trouwde Klinkert met Francina van Duijvendijk en verhuisde naar Texel. Klinkert kon zich vanaf dat moment de luxe permitteren om zich volledig aan de schilderkunst te wijden zonder kritiek van de buitenwereld. Dit heeft geleid tot een ontwikkeling van een geheel eigen stijl. De periode 1956–1964 waren jaren van een omvangrijke productie van voornamelijk berglandschappen mede naar aanleiding van de vele reizen die het echtpaar ondernam naar Zwitserland, Frankrijk, Noorwegen, Duitsland en Oostenrijk . Na 1972 nam de productie geheel af door een verslechtering van zijn gezondheid. Op 22 juli 1995 overlijdt Klinkert. Hij liet 430 olieverfschilderijen na en honderden voorstudies, tekeningen en aquarellen

Stijl

Klinkert hoort tot de generatie die in de start van zijn carrière vasthield aan traditionele figuratieve kunst. Deze periode kenmerkt zich door onderwerpen in een romantisch-realistische stijl. Voor het modernisme had hij totaal geen belangstelling. Modernisme zag Klinkert als een dwangmatig zoeken naar vernieuwing. Hij had hiervoor een argument: abstraheren had hij al genoeg gedaan in zijn reclamewerk. Na 1953 werd zijn stijl losser en lijkt het alsof er meer zelfvertrouwen uit zijn werk spreekt. Klinkert ging zijn eigen weg als solitair kunstenaar en schilderde hoofdzakelijk berg- en duinlandschappen, stadsgezichten en portretten (zelfportretten en portretten van zijn vrouw) nu in een eigen stijl. Het zien van berglandschappen en panorama’s waren voor hem momenten van zelfreflectie en kansen om zijn geest te scherpen. De ene keer zag hij het berglandschap als symbool voor de zorgen van de mensheid, dan weer zag hij het als een overbrugging naar een hoger spiritueel bestaan. Het gedachtegoed van de Deense filosoof Kierkegaard, het existentialisme, speelde hierbij een belangrijke rol.

Zijn werk heeft een relatie tot het expressionisme door gebruik van felle maar nooit primaire kleuren. De vervormingen van de werkelijkheid die hij maakte, zijn meestal grof. Kenmerkend voor zijn oeuvre zijn het ontbreken van de mensfiguur en het gebruik van rijke kleurschakeringen met een snelle toets. Zijn werk m.b.t. het landschap is op te delen in noordelijke- en zuidelijke landschappen. Het noordelijke landschap o.a. Duitsland, Noorwegen en Zwitserland, is uitgevoerd in koele kleurnuances waarbij groen en blauw de boventoon voeren. De zuidelijke variant van de Franse Provence, veelal variaties op de beroemde Mont Sainte Victoire, zijn geschilderd met gebruik van warmere kleuren als oker en rood/bruinen .

Exposities

• 1951 · Utrechtse Kring, Brigittenstraat 4 Utrecht, oktober - december.
• 2001 · Galerie Langewaal, Langwaal 2 De Waal, Texel. Overzichtstentoonstelling, 16 juni t/m 18 juli;
• 2004 . Museum De Schotse Huizen, Veere, overzichtstentoonstelling gedurende de maanden april mei;
• 2011 . Museum Sant'Angelo van Rossano, Calabrië, Italië, overzichtstentoonstelling aquarellen in de maand juli;
• 2011 . Hotel Castello Castriota Scanderberg, Galatina, Italië. Overzichtstentoonstelling aquarellen in de maanden augustus, oktober en november.

Literatuur

• 1951 TROUW, Utrechtse Kring bewees zijn bestaansrecht, Expositie Klinkert geopend, 15 oktober 1951;
• 1951 HET VRIJE VOLK, Landschapskunst van Carl Klinkert, 20 oktober 1951;
• 1951 UTRECHTS NIEUWSBLAD, Vernissage in huize Brigittenstraat 4, 20 oktober:
• 1951 UTRECHTS NIEUWSBLAD, C. Klinkert exposeert, 20 oktober:
• 1951 NIEUW UTRECHTS DAGBLAD, Carl Klinkert Exposeert Duinlandschappen, C.A.S. 20 oktober 1951;
• 1951 UTRECHTS NIEUWSBLAD, C. Klinkert Exposeert, 20 oktober 1951;
• 1994 SAN FRANCISCO, Dutch Moderne, Graphic Design from De Stijl to Deco, Steven Heller en Louise Fili.Chronicle Books, p.66;
• 2000 TILBURG, Beeldend Benelux, biografisch handboek, P.M.J.E. Jacobs, (red.), p. 453.;
• 2001 TEXELSE COURANT, Schilder Klinkert was gefascineerd door natuur, 26 juni;
• 2002 LEIDEN, Klinkert in Kleur. Het leven, de visie en het werk van de schilder Carl Klinkert (1905-1995), deel 1 en 2 drs. H.M. van der Huijzen, Doctoraal scriptie, Universiteit Leiden. Bij het RKD en het Kunsthistorisch Archief van de Universiteit Leiden.
• 2002 DE WAAL, Gallerie Langewaal, booklet De kunstenaar Carl Klinkert;
• 2005 EINDHOVEN, Kunst in de Philips-reclame 1891-1941, Frans Wilbrink;
• 2010 NORG, Boerenbouwkunst op Texel, 450 jaar boerderijbouw in relatie tot agrarische geschiedenis en wooncultuur, Wilma Eelman.P. 242-243;

Externe links

• De Utrechtse Kring
• Carl Klinkert, Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
• Carl Klinkert, ArtIndex
• Carl Klinkert, Het Biografisch Portaal van Nederland.
• Ars Donandi - Carl en Maria Klinkert fonds m.b.t. ondersteuning muzikaal talent

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties