Carel Joannes Matthes

Carel Joannes Matthes (Amsterdam, 3 maart 1811 - Wiesbaden, 8 februari 1882) was een Nederlands hoogleraar in de wiskunde.

Opleiding

Carel Joannes was het oudste kind van H.J. Matthes (1780-1854), predikant Evang.-Lutherse Gemeente te Leiden, en diens echtgenote Wilhlemina M.E. Hoyer (1788-1832), die in 1810 met elkaar trouwden. Matthes ontving privaatonderwijs, volgde daarna het gymnasium en schreef zich in 1828 in als student in de filosofie te Leiden. In 1831 won hij een prijsvraag, uitgeschreven door de Leidse Academie, "over de eigenschappen van de cirkels, die de zijden van een driehoeks in -en uitwendige raken, en die van de omschreven cirkel", waarvoor hij de zilveren medaille verkreeg. Twee jaar later, in 1833, werd hij nogmaals, aan dezelfde hogeschool, voor de beantwoording van een prijsvraag "een vergelijking tussen de analytische methode der Griekse, en die van de latere wiskundigen" met goud beloond. Op 9 februari 1837 promoveerde hij op de dissertatie de invenienda aequatione causticarum tot Doctor Philosophia Naturalis.

Loopbaan

Al in 1834 had hij zich te Amsterdam gevestigd, waar hij als lector bij de Afdeling Natuurkunde van de Maatschappij Felix Meritis was aangesteld. In 1838 werd Matthes door het bestuur van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen tot lector benoemd bij de inrichting van het volksonderwijs. Willem II der Nederlanden verleende hem in 1838 een beurs van NLG 1.200 om een wetenschappelijke reis naar Engeland te maken en een ontmoeting van wetenschappers te Newcastle bij te wonen. Hij ontmoette hier mensen als Charles Babbage, Charles Wheatstone, John Herschel en Michael Faraday. In 1842 werd Matthes benoemd tot hoogleraar aan het Atheneum te Deventer, welke betrekking hij bekleedde tot 1847, toen hij als hoogleraar aan het Atheneum te Amsterdam werd aangesteld. Hij doceerde hier de wiskunde, natuurkunde en sterrenkunde en dr. E.H. von Baumhauer de scheikunde. Hij schreef in deze tijd onder meer Beginselen der stereometrie en biografieën over onder meer Lobatto, Verdam en Ermerins. In april 1881 ontving Matthes wegens het bereiken van de zeventigjarige leeftijd eervol ontslag.

Commissies

Matthes was lid van de plaatselijke schoolcommissie, curator der stadsarmenscholen, commissaris van de kweekschool voor de zeevaart, curator van het stedelijk gymnasium, bestuurder van het Instituut tot Onderwijs van Blinden. In 1848 werd hij benoemd tot lid eerste klasse van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen; de laatste jaren van zijn leven was hij hier vicevoorzitter. Verder was hij lid van het Bataafs Genootschap voor Proefondervindelijke Wijsbegeerte te Rotterdam, associated member of the Meteorological Society of London, honorair lid van de Societe de Scienes Naturelles dans le Grand Duche de Luxembourg, correspondent van Kaiserlich Koninglichen geologischen Reisanstalt, enz. Hij werd door Willem III der Nederlanden benoemd tot officier in de Orde van de Eikenkroon.

Externe linken

• Consortium of European Research Libraries (CERL)
• Worldcat identiteit
• Bibliotheken.nl Matthes, C.J. (1811-1882)
• KNAW Historisch Ledenbestand
• Deutsche-biographie
• ISNI
• Geni

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Carel Joannes Matthes op Wikimedia Commons.

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

• Den Gulden Winckel. Jaargang 11, H.W.Ph.E. van den Bergh van Eysinga over C.J. Matthes 1912
• Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek (NNBW)
• Eigen Haard, D. van Lankeren), Carel Joannes Matthes, 1882, blz. 149-152.
• Levensschets van Carel Johannes Matthes door David Bierens de Haan in Jaarboek van de Koninklijke Akademie van Wetenschappen gevestigd te Amsterdam voor 1878, 14 pagina's
• Nieuwe Apeldoornsche courant, STERFDAG VAN C. J. MATTHES. 08-12-1932