Blauw (kleur)

Blauw
— kleurcoördinaten —
Hex		#0000FF
RGBa	(r, g, b)	(0, 0, 255)
CMYK	(c, m, y, k)	(100, 100, 0, 0)
HSV	(t, v, i)	(240°, 100%, 100%)
a: genormaliseerd naar [0–255] (byte)

Blauw is een kleur die zich in het spectrum bevindt tussen cyaan en violet. Het is de complementaire kleur van oranje. Blauw heeft een golflengte van ongeveer 470 nanometer.

Blauw is een primaire kleur in het systeem van additieve kleurmenging. Het is een secundaire kleur in het systeem van subtractieve kleurmenging. In de beeldschermtechniek wordt de tweede tint als een benadering gebruikt voor de eerste; het is dan ook deze tweede tint die in de onderstaande kleurbalk getoond wordt.

Wanneer de lucht, het firmament, overdag onbewolkt is zien we dat als een blauwe lucht, die vaak ook als blauw wordt gereflecteerd in een wateroppervlak.

Blauw van donker naar licht:

000000

000011

000022

000033

000044

000055

000066

000077

000088

000099

0000AA

0000BB

0000CC

0000DD

0000EE

0000FF

Van cyaan naar blauw:

00FFFF

00EEFF

00DDFF

00CCFF

00BBFF

00AAFF

0099FF

0088FF

0077FF

0066FF

0055FF

0044FF

0033FF

0022FF

0011FF

0000FF

Blauw in variabele mate van verzadiging (horizontaal) en intensiteit (verticaal)

Gebruik en gevoelswaarde

De kleur blauw heeft in Nederland geen sterke gevoelswaarde, hoogstens staat het voor puur of zuiver. Deze kleur wordt op schilderijen ook in die zin gebruikt. Maria heeft dan ook vaak een blauwe jurk aan. In Engelstalige landen wordt blue echter geassocieerd met melancholie of droefheid, bijvoorbeeld in de blues-muziekstijl. Een persoon met lichtblauwe ogen wordt echter vaak als eerlijk en betrouwbaar gezien. Ongunstiger betekenissen, zoals in Blauwbaard zijn niet oorspronkelijk Nederlands.

Blauw is in de politiek de kleur van de liberalen: in Nederland van de VVD, in België van de Vlaamse Open VLD, de Waalse MR en de Duitstalige PFF.

Sinds de introductie van de spijkerbroek wordt er heel veel blauwe kleding gedragen. De kleur blauw wordt ook veel in uniformen gebruikt, bijvoorbeeld van de politie en van de marine. In tegenstelling tot de witte boorden wordt met blauwe kleding de handwerkman aangeduid, die een blauwe overall draagt.

Met blauw bloed wordt bedoeld dat iemand van adellijke afkomst is. Deze uitdrukking komt uit het Spaans: sangre azul hadden diegenen die een blanke huid hadden en wier aderen dus goed te zien waren. Dat waren de dominante Castilianen, in tegenstelling tot de onderworpen Moren. De hoogste Belgische adel werd vroeger door de koning ontvangen in de Salon Bleu (blauwe salon).

Een blauwe was oorspronkelijk een scheldwoord voor iemand van Indonesische afkomst. Men heeft dit echter omgebogen in een geuzennaam. Dit is mede te danken aan de popgroep The Blue Diamonds. De term komt door mongolenvlekken die veelal aanwezig zijn bij baby's van Aziatische afkomst.

Van de blauwe knoop zijn wil zeggen dat iemand een geheelonthouder is en op principiële gronden geen alcohol gebruikt. De geheelonthouders gaven in de 19e eeuw hun overtuiging aan door een blauwe knoop op hun jas te naaien.

In medische tekeningen worden zuurstofarme aders aangeduid met blauw, zuurstofrijke slagaders daarentegen met rood.

Melk zit vaak in een blauwe verpakking, in tegenstelling tot yoghurt (groen), karnemelk (rood) en vla (geel). Ook melkchocolade is meestal verpakt in blauw papier, terwijl pure chocolade in rood papier is gewikkeld. Daarnaast bevatten verpakkingen van Griekse gerechten ook vaak veel blauw.

In de schilderkunst speelt de kleur blauw een grote rol bij het atmosferisch perspectief.

In de kleurcodering voor elektronica staat blauw voor het cijfer 6.

In de christelijke iconografie staat de liturgische kleur blauw voor de hemel en de maagd Maria, dit is dan ook de kleur van haar mantel. Lichtblauw is echter ook de kleur van de onschuld. Dit is een andere reden waarom Maria op afbeeldingen altijd gekleed is het lichtblauw. Dit gebruik stamt al uit de 1570 door het Missale Romanum toen de symboliek van kleuren sowieso belangrijker was dan vandaag de dag.

Blauw in de taal

• Iemand bont en blauw slaan - iemand toetakelen, zodat die persoon veel blauwe plekken krijgt
• een blauwtje lopen - nul op het rekest krijgen bij een (huwelijks)aanzoek of amoureuze toenadering
• een blauwe boon - een kogel
• blauwe kaas - blauwschimmelkaas
• zich blauw ergeren of zich bont en blauw ergeren - zich sterk ergeren
• blauwbekken - het erg koud hebben
• blauw zien van de kou - de huid heeft een blauwe kleur gekregen van de kou
• alles blauw blauw laten - alles maar laten doorgaan, geen actie nemen
• blauwe bloempjes - praatjes
• een blauwe maandag - korte tijd iets gedaan hebben
• zich blauw betalen aan iets - veel te veel betalen
• Zwolse blauwvingers - de inwoners van Zwolle.

Deze beide gezegden hebben te maken dat je van veel muntgeld tellen blauwe vingers kon krijgen.

• blauw op straat - duidelijke aanwezigheid van geuniformeerde politie in de openbare ruimte i.v.m. preventie van criminaliteit
• zo blauw als een tientje - dronken (een verwijzing naar de kleur van het Nederlands bankbiljet van 10 gulden)
• Blauwe Salon, een zaal in het Koninklijk Paleis te Brussel
• een Blauwe - Scheldwoord voor iemand van indonesïsche komaf

Zie ook

WikiWoordenboek

• Blauw (doorverwijzing)
• Azuriet
• Blauwe lucht
• Delfts blauw
• Indigo (kleurstof)
• Kobaltblauw
• Nassaus blauw
• Pruisisch blauw
• Ultramarijn

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Blue op Wikimedia Commons.

Kleur

primaire kleur · secundaire kleur · tertiaire kleur · complementaire kleur · kleurencirkel · partitieve kleurmenging · kleurcontrast · kleurtemperatuur Primaire kleuren bij additieve kleurmenging: rood groen blauw Primaire kleuren bij subtractieve kleurmenging: cyaan magenta geel zwart kleurcodering · kleurruimte · CIELAB · CMYK · HSL/HLS · HSV/HSB · HTML-kleuren · NCS · Pantone PMS · RAL · RGB · RGB-tabel · YIQ · YUV · YPbPr Systemen voor kleurentelevisie: NTSC PAL SÉCAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .