Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Black Sabbath
| Black Sabbath | ||
| Bestand:Black Sabbath 1999-12-16 Stuttgart.jpg | ||
| Achtergrondinformatie | ||
| Jaren actief | 1969-nu | |
| Genre(s) | Heavy metal | |
| Label(s) | Vertigo, Warner Bros., Sanctuary I.R.S., EMI, Castle, Reprise, Epic Fontana | |
| Bezetting | ||
| Huidige leden | Ozzy Osbourne Tony Iommi Geezer Butler Bill Ward | |
| Oud-leden | Ronnie James Dio Vinny Appice Ian Gillan Geoff Nicholls Tony Martin Cozy Powell Neil Murray Bobby Rondinelli Laurence Cottle Terry Chimes Jo Burt Bob Daisley Bev Bevan Dave Spitz Eric Singer Glenn Hughes David Donato Ray Gillen | |
| Website | ||
| (en) IMDb-profiel | ||
Black Sabbath is een Britse band (opgericht in Birmingham) die door velen beschouwd wordt als de eerste metalband, of de Granddaddy of Metal.
De groep werd in 1966 opgericht door Tony Iommi en Geezer Butler. Ze speelden hoofdzakelijk blues en hardrock. Zanger Ozzy Osbourne werd via een krantenadvertentie gevonden. Bill Ward vervolledigde de groep als drummer.
In 1970 braken ze door met de hit Paranoid, tegenwoordig een van de meest gecoverde rockhits en steevast hoog in de "top 100 allertijden" lijsten.
Black Sabbath
De groep heette oorspronkelijk Polka Tulk en daarna Earth en speelde vooral bluesrock. Omdat de groepsnaam Earth al door een andere band gebruikt werd, veranderden Iommi, Butler, Osbourne en Ward hun naam in Black Sabbath, naar een horrorfilm van Mario Bava.
Het titelloze debuutalbum werd in korte tijd opgenomen (de opnames duurden slechts 12u). De groepsleden lieten zich inspireren door een horrorfilm die op dat moment aan het spelen was in de bioscoop tegenover de studio, en leverden een album af met donkere teksten en muziek. Een omgekeerd kruis op de binnenkant van de LP-hoes maakte het plaatje compleet: dit album was helemaal anti-flowerpower, en werd razendsnel populair. Black Sabbath was de eerste groep die zo duidelijk het occulte in zijn teksten verwerkte, en lag hiermee aan de basis van de heavy metal.
De opvolger Paranoid volgde nog in hetzelfde jaar, en verkocht nog beter. Het titelnummer werd een grote radiohit.
Bezetting
De band maakte in de loop der jaren verschillende veranderingen in de samenstelling door, waarin alleen Iommi een constante bleef.
Ozzy Osbourne (1969 - 1979)
De klassieke formatie van Black Sabbath hield het 8 albums vol tot 1979, toen Ozzy Osbourne na de opnames voor Never Say Die uit de band werd gezet wegens overvloedig drugsgebruik. Hij startte een succesvolle solocarrière en bleef live Black Sabbath-nummers spelen.
Geezer Butler
Terence Michael Joseph "Geezer" Butler (geboren 17 juli 1949 in Aston, Birmingham, Engeland) stichtte de groep samen met Iommi. Hij speelde oorspronkelijk gitaar, maar toen Tony Iommi duidelijk maakte dat hij niet met een andere gitarist wilde samenspelen, is hij naar basgitaar overgeschakeld. Butler verliet de band in 1984 en stichtte de Geezer Butler Band. In 1988 voegde hij zich bij Ozzy Osbourne voor zijn wereldtournee No Rest For The Wicked.
Ronnie James Dio (1979 - 1982, 1992, 2007)
De band zat in een diepe crisis, maar zanger Ronnie James Dio, die net uit Rainbow was ontslagen, deed met Heaven and Hell (1980) en Mob Rules (1981) het tij weer helemaal keren. Na Heaven and Hell verliet Bill Ward de groep, en werd vervangen door Vinnie Appice. Nadat Dio ervan verdacht werd stiekem te sleutelen aan de mix van het live album Live Evil werd hij echter uit de groep gezet. Hij nam Appice mee om de succesvolle band Dio te vormen.
Bezettingswisselingen
Ex Deep Purple-zanger Ian Gillan werd de nieuwe zanger, en Bill Ward keerde terug als drummer, maar na Born Again (1983) waren Gillan (voor een reünie van Deep Purple) en Bill Ward alweer vertrokken.
Black Sabbath zat op het dieptepunt van zijn populariteit en werd overschaduwd door de solocarrières van Ozzy en Dio. Nadat ook Geezer Butler was vertrokken nam Tony Iommi Seventh Star (1986) met Glenn Hughes als zanger. Het was bedoeld als solo-album, maar werd toch onder de naam Black Sabbath verkocht.
Tony Martin (1987-1992, 1994-1995)
Met Tony Martin als zanger werd geleidelijk een stabiele band gevormd, met Geoff Nichols op keyboards, Cozy Powell op drums en Neil Murray op bas. The Eternal Idol (1987) ( met drummer Eric Singer en zanger Tony Martin ), Headless Cross (1989) en Tyr (1990) maakten Black Sabbath weer vrij succesvol.
Reünies
In 1992 was de tijd rijp voor een reünie van de Dio-formatie, met het album Dehumanizer. Een uitgebreide tour volgde (onder meer in Groningen), maar Dio en Vinnie Appice hielden het daarna weer voor bekeken.
Tony Martin keerde dus terug en nam nog twee albums op met de groep: Cross Purposes (1994) en Forbidden (1995).
In 1997 kwam er een reünie van de klassieke bezetting met Ozzy Osbourne, Tony Iommi, Geezer Butler en Bill Ward. Behalve het album Reunion (1998) met muzikale hoogtepunten en één nieuw nummer werd geen studioalbum meer uitgebracht, maar de band bleef in deze samenstelling wel toeren, onder meer op het Ozzfest, waar de band optreedt met Rob Halford (en diverse bootlegs van verschenen zijn).
Dit is nog steeds de officiële Black Sabbath-formatie, ondanks de hernieuwde samenwerking in 2007 met Dio en Appice: Naar aanleiding van het verzamelalbum The Dio Years, dat 3 nieuwe bevat, volgde een tour onder de naam Heaven and Hell. In 2009 zal Black Sabbath een nieuw album uitbrengen, The Devil You Know. In maart 2009 is een nieuwe single vrijgegeven, Bible Black.
Discografie
Studio Albums
- Black Sabbath (1970)
- Paranoid (1970)
- Master Of Reality (1971)
- Vol 4 (1972)
- Sabbath Bloody Sabbath (1973)
- Sabotage (1975)
- Technical Ecstasy (1976)
- Never Say Die (1978)
- Heaven and Hell (1980)
- Mob Rules (1981)
- Born Again (1983)
- Seventh star (1986)
- The Eternal Idol (1987)
- Headless Cross (1989)
- TYR (1990)
- Dehumanizer (1992)
- Cross Purposes (1994)
- Forbidden (1995)
Live albums
- Live at Last (1980)(*)
- Live Evil (1982)
- Cross Purposes Live (1994)
- Re-union (1998)
- Past Lives (2002)
(*)Live at Last bevat een stoffige concertregistratie uit 1972 en werd in 1980 uitgebracht door voormalige platenmaatschappij NEMS nadat de band was overgestapt naar Vertigo, in een poging mee te liften op het succes van Heaven and Hell. De band heeft het album nooit erkend als officieel album. Van de periode met Ozzy Osbourne bestaat wel een live video: Never Say Die. Ozzy Osbourne bracht als reactie op het verschijnen van Live At Last voor de fans het live album Speak of the Devil uit met daarop alleen Black Sabbath nummers. Volgens Osbourne is dit het eerste officiële Black Sabbath live album.
Tributes
- Nativity in Black a tribute to Black Sabbath 1
- Nativity in Black a tribute to Black Sabbath 2
Radio 2 Top 2000
| Nummer(s) met noteringen in de NPO Radio 2 Top 2000 | '99 | '00 | '01 | '02 | '03 | '04 | '05 | '06 | '07 | '08 | '09 | '10 | '11 | '12 | '13 | '14 | '15 | '16 | '17 | '18 | '19 | '20 | '21 | '22 | '23 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Paranoid | 68 | - | 79 | 52 | 42 | 58 | 96 | 124 | 105 | 80 | 112 | 114 |
Bezetting
| (1969–1979) |
|
|---|---|
| (1979–1980) |
|
| (1980–1982) |
|
| (1982–1983) |
|
| (1983–1984) |
|
| (13 juli 1985) |
|
| (1985–1986) |
|
| (1986–1987) |
|
| (1987) |
|
| (1987) |
|
| (1987) |
|
| (1988-1989) |
|
| (1988-1991) |
|
| (1991-1992) |
|
| (1993-1994) |
|
| (1994-1995) |
|
| (1994-1995) |
|
| (1997) |
|
| (1997) |
|
| (1998) |
|
| (1998) |
|
| (1999-2004) |
|
| (2004-heden) |
|
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Black Sabbath op Wikimedia Commons.