Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Avant-garde
Avant-garde (Frans) of vanguard (Engels) verwijst in de huidige betekenis naar mensen of werken die experimenteel of vernieuwend zijn, vooral met betrekking tot kunst, cultuur en politiek.
Oorsprong van het begrip
Oorspronkelijk is het een begrip uit de militaire praktijk. Het staat voor "voorhoede" van een legereenheid bestaande uit een kleine troep van hoog gekwalificeerde soldaten of een geoefend commando. Deze voorhoede werd vooruit gestuurd om het terrein te verkennen voor het leger dat erachter komt. Zodoende kon men beter de toekomstige koers of een militaire strategie uitstippelen.
Overdrachtelijke betekenis
Avant-garde, ook wel gespeld als avantgarde, is een term die nadien wordt gebruikt om acties of bewegingen aan te duiden die nieuw of experimenteel van aard zijn. Het concept avant-garde werd een metafoor voor het werk dat kleine groepen intellectuelen of kunstenaars deden, waarbij zij voor de grote massa uitlopen. In de 20e eeuw benoemde men zo al kunstvormen die vooruit snelden, met beelden en ideeën die later door grotere groepen overgenomen zouden worden.
Nu wordt dit begrip meestal aangewend in relatie tot kunst en cultuur, in de schilderkunst, muziek, literatuur, poëzie, film en theater.
De term werd voor het eerst gebruikt voor een groep kunstenaars van links-pacifistische signatuur, die in 1916 bijeenkwamen in het Cabaret Voltaire te Zürich. Avantgardisten experimenteren sindsdien met nieuwe kunstvormen, door de artistieke procedés van hun voorgangers radicaal af te wijzen.
De periode tot 1940 wordt ook wel "historische avant-garde" genoemd.
Het Avant-gardisme kan ook worden gezien als een reactie van wantrouwen jegens de eigen, westerse cultuur, die in korte opeenvolging twee Wereldoorlogen voortbracht. In de gehele avant-gardistische kunst werd na de Tweede Wereldoorlog een sterke behoefte gevoeld om van voren af aan opnieuw te beginnen, en letterlijk alle waarden te herzien en te herdefiniëren.
Voorbeelden
Voorbeelden van avant-garde die in een later stadium in de gevestigde kunsten werden opgenomen zijn:
Beeldende kunst
Impressionisme
Een voorbeeld van avant-garde voordat de term in gebruik was, de op 17 mei 1863 geopende tentoonstelling, de Salon des Refusés, in Parijs. Deze kunsttentoonstelling werd georganiseerd door kunstschilders die geweigerd waren om deel te nemen aan de jaarlijkse Parijse salon. Op deze tentoonstelling werden impressionistische werken tentoongesteld die later voluit nagevolgd werden. Het impressionisme ging tot een van de hoofdstromingen van de schilderkunst in de negentiende eeuw behoren.
Literatuur
Muziek
 Zie Experimentele muziek voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Onder Avant-garde verstaat men in de muziek alle muziek die breekt met de (klassiek/romantische) traditie. In de muziek van de avant-gardisten wordt er dan ook meestal anders dan traditioneel omgesprongen met melodie, harmonie en ritme. Tot de avant-garde kan een groot deel van de hedendaagse alternatieve muziek en undergroundmuziek worden gerekend. Naast niet-traditionele composities en speltechnieken ontwikkelen musici ook nieuwe instrumenten.