Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Antoon Van den Braembussche
| Antoon Van den Braembussche | ||
| Bestand:Antoon van den braembussche-1540372790.jpg | ||
| Persoonlijke gegevens | ||
| Volledige naam | Antoon A. Van den Braembussche | |
| Geboortedatum | 9 juli 1946[1] | |
| Geboorteplaats | Eeklo | |
| Nationaliteit | .png){kind=small} België
| |
| Werkzaamheden | ||
| Vakgebied | Geschiedfilosofie, Filosofie van de kunst | |
| Universiteit | Vrije Universiteit Brussel | |
Antoon A. Van den Braembussche (Eeklo, 9 juli 1946) is een Vlaamse cultuurfilosoof, professor emeritus aan de Vrije Universiteit Brussel en dichter. Hij begon als dichter, werd docent in de geschiedfilosofie en specialiseerde zich later in de kunstfilosofie.
In zijn meer recente werk heeft hij zich gericht op postmodernisme, poststructuralisme en interculturele esthetica. Belangrijke thema's daarbij zijn representatie en collectieve herinnering, en de filosofie van de digitale cultuur en eigentijdse kunst.
Levensloop
Van den Braembussche is geboren en getogen in Eeklo, alwaar hij het Sint-Vincentiuscollege volgde. In eerste instantie vestigde hij zich als dichter, geïnspireerd door de experimentele poëzie en dichters als Lucebert, Paul Snoek, Hugo Claus, Hans Andreus en Hans Lodeizen. In 1967, op 21-jarige leeftijd, publiceerde hij zijn eerste dichtbundel onder het pseudoniem Tonko Brem.[2]
Eind jaren zestig nam Van den Braembussche deel aan de hippie-scene, kwam onder de invloed van de Beat Generation en het Zen-boeddhisme en het werk van Antonin Artaud. Hij won een Jongerenprijs voor poëzie van de stad Eeklo in 1969. Tien jaar later publiceerde hij de dichtbundel Liefdesverklaring in de Yang Poëzie Reeks, die wel wordt gezien als zijn eigenlijke literaire debuut.[2] Hij was dat jaar ook redacteur van het literair tijdschrift YANG.
In de jaren zeventig was Van den Braembussche begonnen met de studie filosofie aan de Vrije Universiteit Brussel. In 1976 studeerde hij summa cum laude af in de filosofie, en in 1978 nogmaals in de moraalwetenschappen. In 1982 promoveerde hij vervolgens cum laude in de geschiedfilosofie[2] onder begeleiding van Jacques Ruytinx en Leo Apostel.[3]
Van 1980 tot 2007 was Van den Braembussche eerst wetenschappelijk medewerker en vervolgens universitair hoofddocent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, waar hij het eerste decennium theorie van de maatschappijgeschiedenis en nadien kunstfilosofie doceerde. In het studiejaar 1997-98 was hij hoofd van de theorie afdeling van de Jan van Eyck Academie in Maastricht, en later was hij nog enige jaren professor aan de Vrije Universiteit Brussel.
Van den Braembussche publiceerde een achttal dichtbundels en schreef een twintigtal boeken en zo'n 140 artikels. Hij was verder gastdocent aan universiteiten in Antwerpen en Gent, Amsterdam, Utrecht en Deventer (Academia Vitae), en verder in Bielefeld en Calcutta.
Werk
Theorie van de maatschappijgeschiedenis
De Theorie van de maatschappijgeschiedenis uit 1980 was Van den Braembussches eerste handboek. Het wil een pragmatische inleiding geven in de geschiedfilosofie en geschiedenistheorie. Hierbij is getracht de afstand tussen theorie en praktijk enigszins te overbruggen. Na een algemene inleiding bespreekt het werk in twee delen een apragmatische en pragmatische geschiedfilosofie. Het sluit af met een het "Probleem van de wijsgerige rechtvaardiging."[4]
Over de Nederlandse geschiedschrijving was Van den Braembussche niet zo te spreken. Zo stelde hij (1985) dat "de Nederlandse geschiedschrijving zeer gedegen [is], maar lijdt aan bloedarmoede, aan een gebrek aan dynamiek, aan durf en confrontatie ook: zij mist die sprankelende voortvarendheid die Franse historici zo kenmerkt en hen een internationale reputatie bezorgde."[5] In vergelijking met Frankrijk, Engeland, Duitsland en ook België was de historische wereld van de Nederlandse geschiedschrijving een stuk minder kleurrijker.[5][6][7]
Denken over Kunst
Het boek Denken over Kunst uit 1994 biedt een kennismaking met de kunstfilosofie.[8] Het gaat in op de klassieke vraag 'wat is kunst?' Het bespreekt het verschijnsel kunst in historische en maatschappelijk perspectief en beziet de interpretatie van kunst als een taal en tekensysteem.
Met deze opzet wil het boek een inzicht geven in de voortdurende veranderende kijk op kunst door de eeuwen heen. Dit leidt tot een uiteenzetting van een aantal basistheorieën die de kunst steeds vanuit een ander gezichtspunt verhelderen.
Denken over Kunst is het bekendste werk van Van den Braembussche. Het is viermaal herdrukt en er zijn meer dan 20.000 exemplaren over de toonbank gegaan. Het wordt algemeen beschouwd als het standaardwerk in de kunstfilosofie. Er verscheen een vertaling in het Engels als Thinking Art en in het Duits als Denken über Kunst.
Verder onderzoek
Na de uitgave van Denken over Kunst gaf Van den Braembussche tussen 1990 en 2008 vele lezingen in binnen- en buitenland over kunstfilosofie en met name de rol van het postmodernisme. In het verlengde van het boek werd in deze lezingen niet enkel de schilderkunst belicht, maar ook andere kunstvormen zoals de dans, de film, muziek, de literatuur, video clips en meer algemeen de nieuwe media.
Sinds 2008 kreeg het onderzoek van Van den Braembussche steeds meer een comparatieve en/of interculturele dimensie. Steeds meer werd de kunst vanuit een globaliserend standpunt bekeken. Daarnaast spitste een deel van het onderzoek zich toe op de thematiek van het onuitsprekelijke, waarin de affiniteit tussen de sublieme ervaring in de kunst en de mystieke ervaring bij Oosterse en Westerse mystici steeds meer op de voorgrond kwam.
Publicaties
- Wetenschappelijk werk en essays, een selectie
- Antoon Van den Braembussche. Theorie van de maatschappijgeschiedenis. Baarn, AMBO, 1980.
- Antoon Van den Braembussche. Denken over kunst. Een kennismaking met de kunstfilosofie, Bussum, Coutinho, 1994.
- Antoon Van den Braembussche (red.), Voorbij het postmodernisme. Bedenkingen aan gene zijde van het fin de siècle, Best, Damon, 1996.
- Antoon Van den Braembussche, Postmodernisme. Een intertekstueel Woordenboek, Budel, Damon, 2007.
- Antoon Van den Braembussche, Intercultural Aesthetics. A Worldview Perspective (samen met Heinz Kimmerle en Nicole Note), Brussel, ASP, 2008.
- Antoon Van den Braembussche en Angelo Vermeulen Baudelaire in cyberspace. Dialogen over kunst, wetenschap en digitale cultuur. ASP, Brussel, 2008.
- Antoon Van den Braembussche, Thinking Art. An introduction to Philosophy of Art, New York, Springer, 2009.
- Antoon Van den Braembussche. De stilte en het onuitsprekelijke. Over beeldcultuur, kunst en mystiek, Antwerpen, EPO, 2016.
Dichtbundels, een selectie
- Tonko Brem, Liefdesverklaring. Gent, Yang Poëzie Reeks, 1979.
- Tonko Brem, In het Voorbijgaan. Antwerpen, Uitgeverij Contramine, 1985.
- Tonko Brem, Verzwegen Verleden. Gent, Uitgeverij J&J, 1995.
- Antoon Van den Braembussche, Kant-tekeningen. Leuven, Uitgeverij P, 2007.
- Antoon Van den Braembussche, Het uur van de wolf. Leuven, Uitgeverij P, 2014.
- Antoon Van den Braembussche, Alles komt terug. Leuven, Uitgeverij P, 2018.
Externe links
- Antoon Van den Braembussche, op academia.edu
- Van den Braembussche, A. (Antoon A.), 1946- op viaf.org
Bronnen, noten en/of referenties
|
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Antoon Van den Braembussche op Wikimedia Commons.