Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Aäronitische zegen
De Aäronitische zegen (zegen van Aäron) of (hoge)priesterlijke zegen (Hebreeuws ברכת כהנים, birkat kohanim) is de oudste overgeleverde zegenspreuk in de Bijbel, opgetekend in Numeri 6:24-27 (SV) die tot nu toe gebruikt wordt in de joodse en christelijke eredienst. Volgens Numeri 6:22 openbaarde God deze tekst aan Mozes. Aäron, de oudere broer van Mozes, en zijn zonen, die de voorouders werden van de Israëlitische priesters en hogepriesters, dienden deze zegen voor het hele volk Israël uit te spreken.
Woorden
| 22, 23 JHWH zei tegen Mozes: ‘Zeg tegen Aäron en zijn zonen dat zij de Israëlieten met deze woorden moeten zegenen:
27 Als zij mijn naam over het volk uitspreken, zal ik de Israëlieten zegenen.’ | ||||||||||||
Het Nederlandse woord „u” kan zowel meervoud als enkelvoud zijn. De werkwoordvorm in het Hebreeuws staat in het enkelvoud. In andere talen is het persoonlijk voornaamwoord meestal in het enkelvoud vertaald. De zegen is echter collectief bedoeld voor het hele aanwezige volk. Daarom komen ook vaak vertalingen of varianten voor in het meervoud.
Liturgisch gebruik
Judaïsme
De hogepriesterlijke zegen in de originele Hebreeuwse tekst wordt nog gebruikt in het jodendom. Daar wordt hij enkel uitgesproken door een Kohen, die rechtstaat en zijn armen uitspreidt in de richting van de biddende gemeente. In Israël wordt deze zegen in het rabbijns jodendom dagelijks uitgesproken, in de diaspora enkel op joodse feestdagen.
In het liberale of progressieve jodendom wordt de priesterlijke zegen gebruikt als afsluitende zegen na de eredienst en uitgesproken door de gebedsleider of -leiders. De aanwezigen dragen intussen nog steeds hun talliet (gebedsmantel), die in het orthodoxe jodendom vaak reeds afgenomen wordt na het laatste officiële gebed. De Aäronitische zegen neemt een belangrijke plaats in in de huiselijke sabbatviering, waarin hij door de vader wordt uitgesproken over elk kind.
Christendom
Tijdens de middeleeuwen werd de tekst niet vaak gebruikt in de kerk.[1] Pas toen Maarten Luther de zegen in 1525 opnam in de evangelisch-lutherse eredienst, namen Johannes Calvijn en Ulrich Zwingli dit over.[1] De zegen wordt gebruikt als besluit van de eredienst.
De tekst is op genomen in het Missale Romanum als solemnele zegen nr. 10, en wordt ook gebruikt in anglicaanse en andere liturgische kerken. In vele kerken spreken enkel diegenen die gewijd of geordineerd zijn om de eucharistie te consacreren, de zegen uit. Ook in sommige evangelisch-lutherse landskerken is het geven van deze zegen voorbehouden voor de geordineerde geestelijken, hoewel men er wel gelooft in het priesterschap van alle gelovigen. Leken spreken de zegen inclusief uit, d.w.z. als smeking om zegen, waarbij zij in de plaats van „u” „ons” zeggen.
Archeologie
De tekst van de Aäronitische zegen behoort tot de oudste tekstuele getuigen van de Hebreeuwse Bijbeltekst. In 1979 werden in een familiegraf in het Dal van Hinnom onder de zuidwestelijke muur van de oude stad van Jeruzalem twee kleine schriftrollen uit bijna puur zilver ontdekt. Men is het niet eens over de datering: deze schommelt tussen de zevende en de tweede eeuw v.Chr. Pas na drie jaar konden de breekbare zilverrollen in een ingewikkelde procedure worden geopend en kon de tekst die aan de binnenzijde stond, worden ontcijferd. De tekst op de zilveren rollen, die vierhonderd jaar ouder is dan de overige oudst bekende Bijbelhandschriften, de Dode-Zeerollen, bevestigt vrijwel exact de formulering van deze drie verzen.
Literatuur
- Klaus Seybold, Der Segen und andere liturgische Worte aus der hebräischen Bibel; Zürich: Theologischer Verlag, 2004; ISBN 3-290-17320-8
Weblinks
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Birkat Kohanim op Wikimedia Commons.
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
Verwijzingen
- ↑ 1,0 1,1 Schülerduden Die Religionen; Mannheim: Dudenverlag, 1977; ISBN 3-411-01369-9; p. 9