Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Oké
Oké oftewel OK oftewel okay (uit het Engels) oftewel okee (uit Vlaanderen) is een tussenwerpsel met de betekenis "goed", "akkoord". Schertsend wordt het woord wel verlengd tot: okido. Het woord gaat, naar men meestal aanneemt, terug op de Amerikaans-Engelse afkorting OK, waarvan de betekenis niet met zekerheid bekend is.
De mogelijke herkomst van OK
All Correct
In de zomer van 1838 ontstond tussen schrijvers en journalisten rond Boston en New York een soort spelletje met afkortingen - waarschijnlijk het beste te vergelijken met de huidige SMS-taal - met dien verstande dat de letters slechts een mogelijke uitspraak volgden en met opzet verkeerd werden gespeld. Zo stond de afkorting O.W. voor Ol Wright = All Right en de afkorting K.Y. voor Know Yuse = No Use.
Op 23 maart 1839 verscheen in de Boston Morning Post de afkorting o.k. (toen nog met puntjes), die zou staan voor oll korrekt = all correct (alles in orde). Deze woorden werden gebruikt door de Nederlandse Kolonisten in de jaren 1600.
Deze verklaring heeft grote aanhang, onder andere van de Oxford English Dictionary[1].
Old Kinderhook
Deze uitdrukking werd al snel populair, vooral toen deze in 1840 werd opgepakt voor de herverkiezingscampagne van Martin Van Buren, zelf geboren in Kinderhook in de Amerikaanse staat New York. Voor deze campagne stichtte hij The Democratic O.K. Club. Van Buren liet zichzelf ook graag Old Kinderhook of O.K. noemen: Martin Old Kinderhook van Buren.
Aardig ook om te weten is dat Old Kinderhook tevens de merknaam was van appelen die in de streek verkocht werden als O.K. apples, waar O.K. eerst een verwijzing was naar de herkomst, maar daarna ook een verwijzing werd naar goede kwaliteit.
Deze verklaring heeft eveneens grote aanhang, onder andere van de Nederlandse Taalunie[2].
Au Quai (Frans)
Volgens sommigen ligt de verklaring van de oorsprong in New Orleans, dat destijds bij Frankrijk hoorde. Wanneer havenmeesters vissers bij hun terugkeer naar de haven vroegen waar ze zouden lossen, schreeuwden de kapiteins meestal simpelweg "au quai", wat zoveel betekent als 'aan de kade'. Wanneer hen dan later in een of andere kroeg gevraagd werd of alles goed verlopen is antwoorden ze "au quai" als hun schip vastgebonden lag en de waar uitgeladen was. Het woord "au quai" zou dan langzamerhand in het lokaal taalgebruik synoniem worden voor succes.
Ola Kala (Grieks)
Volgens een andere verklaring zou de afkorting afkomstig zijn van όλα καλά, = alles goed. Sommige leraren gebruiken het nog steeds om schoolwerk te accorderen.
De afkorting "OK" werd ook - als geseind signaal - gebruikt om "alles in orde" te laten weten tussen wal en schip en schepen onderling.
Het Griekse "OK" werd ook gebruikt als markering op kratten en tonnen scheepslading als: "gecontroleerd en 'in orde' bevonden". Mogelijk is op deze wijze deze griekse afkorting de wereld overgegaan en elders geïntroduceerd. De Griekse koopvaardijvloot is immers altijd buitensporig groot geweest in vergelijking met de grootte van het land. De huidige Griekse vloot is, bij voorbeeld, groter dan de Japanse en Amerikaanse vloot tezamen.
Wa-Kee (West-Afrikaans)
Een andere mogelijke oorsprong voor "okay" is, dat het woord in Noord-Amerika geïntroduceerd zou zijn door Afrikaanse slaven, die één of meer West-Afrikaanse talen spraken, waarin 'oke' (of wat zo klonk) deel van de woordenschat zou zijn. Wa-kee, bijvoorbeeld, is zowel in het Bantu als in het Wolof een uitdrukking van empathische instemming; zoiets als "jaja".
Omnis Korrectes (Latijn)
Volgens sommige schooljuffrouwen zou de afkorting staan voor Omnis Korrectes, uitstekend werk.
Oskar Karlsson
De O.K.-stempel werd omstreeks 1910 binnen de Ford Motor Company geïntroduceerd om aan te geven dat de in serie geproduceerde T-Ford aan alle kwaliteitseisen voldeed. Op het moment dat de T-Ford op 84 controlepunten werd goedgekeurd, werd door Oskar Karlsson een initialen-stempel gezet op de bij de T-Ford behorende fabrieksgarantie. O.K. of Oké zou daarmee staan voor de initialen van deze Oskar Karlsson.
Oorlog
Wat ook mogelijk is is dat O.K. letterlijk 0 doden betekent. In de oorlog werd er elke dag een verslag gestuurd naar het thuisland toen er nog geen telefoon was. In dat verslag stond dan O.K. 'O' voor 0 en 'K' voor kills, doden.
Referenties
Vrije mediabestanden over OK op Wikimedia Commons