Heroïne

Heroïne
Algemeen
Molecuulformule      (uitleg)	C21H23NO5
IUPAC-naam	(5R,6S)-4,5-Epoxy- 17-methylmorphin- 7-en-3,6-diyl)-diacetaat
Andere namen	acetomorfine; aspron; diacephin; diacetylmorphin; diaphorm
SMILES	CC(=O)O[C@H]1C=C[C@H]2[C@H]3CC4=C5 [C@]2([C@H]1OC5=C(C=C4)OC(=O)C)CCN3C
CAS-nummer	561-27-3
EG-nummer	209-217-7
Beschrijving	kleurloze kristallijne vaste stof
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
T, toxisch'T+', zeer giftig
Gevaren (H) en voorzorgen (P)	H-zinnen: R26/27/28 P-zinnen: S22, S36/37/39, S45
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	kleurloos
Smeltpunt	173 °C
Kookpunt	273 °C
Dampdruk	1,012.10-7 Pa
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar)

Heroïne oftewel C₂₁H₂₃NO₅ oftewel diacetylmorfine is een kleurloos, geurloos, bitter smakend opiaat, bereid uit morfine, meestal voorkomend in de vorm van wit poeder of bruine, stugge, kristallen. Straatheroïne is vaak onzuiver en al dan niet opzettelijk vermengd met vulstoffen zoals melksuiker. Zodra heroïne echter verwarmd wordt, verspreidt de stof een sterk prikkelende geur. Heroïne werd ontwikkeld omdat morfine te verslavend was en hier een alternatief voor moest komen. Heroïne bleek echter één van de meest verslavende middelen te zijn.

Gebruik

Heroïne is een sterk verslavende harddrug. Het werkt sneller dan morfine, daar bij de synthese van heroïne acetylgroepen aan het morfinemolecuul gekoppeld worden. Door deze acetylgroepen wordt het molecuul beter vetoplosbaar (lipofiel), en passeert heroïne sneller de bloed-hersenbarrière dan morfine. In de hersenen worden de acetylgroepen van het heroïnemolecuul afgesplitst waardoor weer een morfinemolecuul ontstaat, dat het effect op de hersenen geeft. Heroïne is goed oplosbaar in water en wordt bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk ook wel als krachtige pijnstiller gebruikt.

Heroïne wordt in Nederland meestal ingenomen door middel van inhaleren van de damp (chinezen). De heroïne wordt als poeder op een stukje aluminiumfolie verhit waardoor de heroïne smelt en daarna in dampvorm overgaat. Die damp wordt vervolgens door een rietje ingeademd.

Vroeger werd het ook vaak via een injectie ingenomen, maar mede door de angst voor aids is die groep gebruikers in Nederland kleiner geworden: de shottende gemeenschap bestaat voornamelijk uit oudere (langgebruikende) gebruikers en gebruikers uit landen waar nog wel veel intraveneus gebruikt wordt. Voor injectie wordt het vaak opgelost in een licht zure vloeistof (bijvoorbeeld citroensap of met ascorbinezuurpoeder) in een lepel die boven een vlammetje wordt verwarmd, waarna de oplossing door een filtreerpapiertje of watje heen, dat als filter voor vaste deeltjes dient, in een injectiespuit wordt opgezogen. Om de risico's van AIDS of HIV-besmetting door gebruik van vieze naalden te verkleinen zijn in vele plaatsen in Nederland en ook daarbuiten spuitenruilprogramma's beschikbaar.

Een andere methode is snuiven: het rechtstreeks opsnuiven van de heroïnepoeder door de neus. Wordt niet als lekker ervaren maar geeft een rush die vergelijkbaar is met shotten (en dus sterker dan bij 'chinezen'). In Nederland wordt snuiven het meest gebruikt als roken niet of slechts heel lastig mogelijk is. (Bijvoorbeeld gebrek aan folie of vuur; bijvoorbeeld in cellen waarbij gedetineerde wel het middel heeft wat bijvoorbeeld verborgen was in zijn lichaam of aangeschaft in de gevangenis) en hij geen toegang heeft tot aluminiumfolie, vuur dan wel injectienaalden. Snuiven wordt weinig toegepast, behalve in genoemde 'noodgevallen'.

Oraal gebruik (opeten of de oplossing drinken) is goed mogelijk maar geeft een minder intensieve 'flash' en is daarom onder verslaafden niet populair. Ook is het mogelijk om de heroïne in een sigaret te doen. Dit levert geen echte flash op en is ook duurder dan spuiten.

Een overdosis heroïne is levensgevaarlijk omdat het de ademhaling onderdrukt. Deze onderdrukte ademhaling op zich hoeft niet direct levensbedreigend te zijn, maar de geïntoxiceerde persoon kan door de verlaagde zuurstofspanning in het bloed gaan braken. In combinatie met een verlaagd bewustzijn kan dit braaksel worden ingeademd waarna de persoon in kwestie kan stikken. Ernstige overdoses kunnen de ademhaling wel helemaal doen stoppen, maar bij gebruik van opiaten treedt gewenning op: een dosis die door een geroutineerde gebruiker goed wordt verdragen kan voor een beginner fataal zijn. Ook een geroutineerde gebruiker die door omstandigheden (bijvoorbeeld detentie of afkicken) een tijdje geen heroïne gebruikt en daarna meteen weer overgaat op de dosering die hij of zij daarvoor gebruikte loopt gevaar op een overdosering doordat de tolerantie voor het middel is afgenomen.

Gebruik van alle opiaten leidt ook tot ernstige constipatie. Heroïne kan ook het hongergevoel onderdrukken waardoor mensen niet voldoende meer eten, met alle gezondheidsricico's van dien.

Het Europees waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving meldt dat de straatwaarde van bruine heroïne varieerde in 2006 van € 14,50 per gram in Turkije tot € 110 per gram in Zweden, waarbij de meeste rapporterende landen in Europa melding maakten van prijzen tussen de € 30 en 45 per gram.

Herkomst

In de 20e eeuw was het grensgebied tussen Thailand, Laos en Birma (Gouden Driehoek) de grootste heroïneproducent. Momenteel bevinden zich in het (grens)gebied Afghanistan, Pakistan wat bekend staat als de Gouden Sikkel, de voornaamste leveranciers van de grondstof (papaver).

De bewerkingscyclus die de papaver ondergaat voordat het te boek staat als heroïne, omvat activiteiten die voor de gemiddelde boer niet haalbaar zijn. Zij leveren de papaver aan tussenhandelaren.

Veel boeren in de Afghaanse en Pakistaanse regio zien geen mogelijkheid tot alternatieve exploitatie van de tot hun beschikbaar staande dorre gronden. De papaver, een van oudsher oersterk gewas, is eenvoudig te oogsten en brengt (relatief) veel geld op. Momenteel lopen er diverse internationale agricultiverende projecten om de betreffende boeren te voorzien van een verrijkte grond.

Behandeling verslaafden

Sinds begin 1999 (na afronding van een succesvolle testperiode) loopt in de regio’s Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Groningen, Heerlen, Eindhoven en Utrecht een experiment met heroïneverstrekking op medisch voorschrift. Onderzocht werd of heroïne op medisch voorschrift een gunstiger uitwerking heeft op de lichamelijke gezondheid en het psychisch functioneren dan uitsluitend methadon. Daarnaast werd bestudeerd of dit ook gold voor het gedrag, het sociale en maatschappelijke functioneren, illegaal druggebruik en de daaraan gerelateerde overlast.

Deelnemers waren mensen met een langdurige (vijf jaar of langer) heroïneafhankelijkheid (meestal ex-deelnemers aan methadonprogramma’s die in aanmerking kwamen voor hoge doseringen methadon). Vrijwel allemaal hadden ze een slechte lichamelijke conditie, ernstige psychische problematiek en gebruikten ze dagelijks heroïne. In 2002 verscheen de eindrapportage van de Centrale Commissie Behandeling Heroïneverslaafden (CCBH) (Van den Brink et al., 2002), die dit project ontwikkelde en uitvoerde. De CCBH vond dat een gecontroleerde behandeling met heroïne in combinatie met methadon effectiever was dan de continuering van behandeling met uitsluitend methadon. Groepen die zowel heroïne als methadon kregen, lieten de beste resultaten zien. Er was sprake van een verbetering van de gezondheid en/of sociaal functioneren en een scherpe reductie in tijd die besteed werd aan illegale activiteiten. Bij de controlegroepen lag dit percentage lager. De commissie concludeerde dat de gecontroleerde verstrekking van heroïne een nuttige aanvulling kan zijn op het bestaande behandelaanbod. Het experiment wordt momenteel voortgezet in de bestaande regio’s.

Referenties

Algemene anesthetica

  Vrije mediabestanden over Heroin op Wikimedia Commons