Instituut Houtappel

Instituut Houtappel is begonnen door de Nederlandse kunstenaars Geert Voskamp (17 december 1934, Hengelo) en Lambertus Hendrikus Lambregts (28 augustus 1951, Winschoten) in 1974 met een reeks door CRM gesubsidieerde activiteiten vanuit een notarieel vastgelegde doelstelling: ‘…maatschappelijk langdurige processen aanzetten, daar zelf een wezenlijk onderdeel van vormen en er vanuit die positie in beeld en geschrift verslag van doen’. De Stichting Houtappel, bij notariële akte vastgelegd op 7 juli 1983, werd volgens haar geschiedenis reeds in 1901 opgericht als Nederlandse Dependence door Dipl. Ing. J.S. Holzapfel. Instituut Houtappel, respectievelijk gevestigd in Enschede en Dieren, kreeg onder meer gestalte in theater- en filmprojecten, prijsuitreikingen, grondaankopen, publicaties en grafiekwerk. De stichting werd nooit opgeheven.

Logo van het instituut

Linkertekst (alt)		Rechtertekst (alt)
Logo “Houtappel Enschede”		Logo “Houtappel Dieren”

Sinds 1976: Logo ‘Houtappel in Enschede’ ontworpen door Johan van Geluwe (Waregem, 1929)

Vanaf 1980: Logo ‘Houtappel Dieren’ ontworpen door Rose-Marie Gerritsen

Projecten

Lambregts-Voskamp Bokaal (LVB)

Bestand:Lambergts-Voskamp Bokaal.jpg

Lambergts-Voskamp Bokaal

Vanaf 1970 reikte het Instituut een verzilverde wisseltrofee uit, de Lambregts-Voskamp Bokaal (LVB). De voorwaarden en motivatie voor toekenning krijgen, zoals het Instituut vermeldt, “steeds gestalte vanuit een blanco uitgangspunt.” Aan de LVB is geen geldelijke toelage verbonden.

Winnaars

1970: theatergezelschap ‘VICTIM’, bestaande uit tonelisten Petra Kersten, Marlise Pauw, Carel Janssen, Wim van Stek, Jasper Holthuis

1971: Léon van Tongeren en Cees Hoogstede: “vanwege hun speelse doch professionele aanpak bij hun bezigheid met heteluchtballonnen en opblaaselementen”

1972: Duitse letterkundige Dr. Hermann Schultze.

1973: Nadat genomineerden Prins Claus Van Amsberg en de Nederlandse politica Marga Klompé weigerden de LVB in ontvangst te nemen, werd de bokaal uitgereikt aan theaterpionier en kunstenaar Ritsaert ten Cate

1977: windsurfer Dick van der Starre, de eerste Nederlandse Kampioen Hot Dog Surfen, na winst bij Brouwersdam Race op 4 september 1977

1979: het kalf Tonia 2

1981: stripfiguur Olivier B. Bommel (genomineerd)

1989: Het Land van Wonck, eindproject van 5 studenten van de Universiteit Delft

Grondaankopen

In 1974 trachtte Instituut Houtappel verschillende, door het Nederlandse land verspreid liggende stukjes grond te verwerven van 10m2 om “alle gebeurtenissen, door de natuur of de omgeving (maatschappij) veroorzaakt met betrekking tot die stukjes grond, gedurende een aantal jaren nauwkeurig te registreren (…) en te publiceren”. Het instituut verwierf een perceel op de Koningin Julianastraat te Smilde en aan de Latensteinse Rondweg in Tiel. Andere gemeenten boden aan een perceel te huren of wezen het voorstel af. De stukken grond in Smilde en Tiel zijn nog steeds in het bezit van Instituut Houtappel.

Theaterprojecten

1969: Op weg naar het begin (toneelmarathon)

1969: De Shamporaller

1977: Wieger’s Kamer

1971: Maar houd er wel even rekening mee!

1972: The never come back Box

1973: Falkbeer’s Tegengambiet

1973: Wieger’s Kamer 2, of ‘Hoe bedoeld U?’

1978/’79: Het gesprek

1981: Haft und Urteil I (in ‘t Hoogt in Utrecht)

1982: Le Condizione dell’Impotenza

1983: Haft und Urteil II (HollandFestival, in het Universiteitstheater in Amsterdam)

1984: Polemos (HollandFestival)

1991: Angst voor de Leegte & Muster Mark Kamer (projectvoorstel, uitgegeven in boekvorm)

Filmprojecten

1971: De geperforeerde flik

1971: Oh, hij doet het!

1972: Maar houd er wel even rekening mee!

1973: Changes No 1

1973: Van Toll’s Tweefluitsbrancard

1983: Friese oefeningen

Grafiekwerk

1975: NS-prenten: Het Vertrek

1976: Jubileum 75 jaar Houtappel, mapje met prenten

1978: NS-prenten: Loketprenten

Overzicht publicaties

1975: schriftelijke cursus ‘Opleiding tot Universeel Opmerker’ (Instituut Houtappel, Mededelingen Centraal Museum Utrecht, nr. 11, september 1975)

1981: herdruk Cursus ‘Opleiding tot Universeel Opmerker’

1983: Polemos (International Theatre & Film Book)

1991: Angst voor de Leegte & Muster Mark Kamer (Impress, Odijk)

2015: De Brief, uit Muster Mark. Deel 1 van een reeks van 10 Houtappelteksten

2017: Deel 2 van de Houtappelreeks: twee verhalen

Opleiding tot Universeel Opmerker

Bestand:Instituut houtappel lamhoofd.jpg

Instituut Houtappel “Universeel Opmerker”

In 1975 publiceerde Instituut Houtappel de schriftelijke cursus ‘Opleiding tot Universeel Opmerker’, een uitgave van de Faculteit Experimentele Levensschool.

De cursus is opgedeeld in vijf afdelingen.

1. Leren zien

2. Geoefend rangschikker

3. Zelfbehoud en Zelfonderhoud

4. Rechtvaardig handelen

5. Kundig Schetser

Zie ook

• Mickerytheater van Ritsaert ten Cate
• ’T Hoogt

Externe link

• Officiële website

Bronnen, noten en/of referenties

Referenties 11 oktober 1971: ‘Twents duo aan banden van de techniek in Vestzak’ door R.D. in Winschoter Courant 16 januari 1973: ‘Aktivität auf dem Theatergebied mit holländischem Preis belohnt’ in Neue Westfälische Bielefeld (over uitreiking LVB aan Dr. Hermann Schultze) 20 januari 1973: ’Kunstpreis für Dr. Schultze’ in Oldenburgische Volkszeitung door H.K. 1974: VPRO’s Campus. TV programma op de campus in Enschede 5 november 1974: ‘Drentse grondaankopen voor uniek onderzoek: ‘Enschedeërs kruipen in huid van grondbezitters’ in Nieuwsblad van het Noorden door Piet Swanenburg 13 november 1974: ‘Vragen over project De Ark in Enschede’ in Tubantia 13 november 1974: ‘Kamerleden stellen vragen: Waarom subsidie voor merkwaardig object?’ In Algemeen Dagblad 19 november 1974: ‘Studie van de maatschappij door aankopen van gronden’ in Het Parool 23 november 1974: ‘Enschedees duo Lambregts en Voskamp: We beschouwen dit niet als grap’ in de Volkskrant 1975: Interview op aangekocht stukje grond Smilde in Hier en Nu door NCRV-TV 23 januari 1975: ‘CRM subsidieert grondaankopen van kunstenaars” in de Volkskrant februari 1975: ‘Even een ideetje en onze Harry zorgt voor de rest’ in De Telegraaf door Jacques Fahrenfort 8 februari 1975: “Enschede’s duo Voskamp-Lambrechts: Prijstoekenners nu ook klein-grondbezitters” in Trouw door Jacques Leitz 22 februari 1975: “Politie en kunst” in Vrij Nederland 17 juli 1975: ‘De fontein staat er nog steeds’ in De Dordtenaar 29 maart 1975: ‘Twentse kunstenaars willen stukje grond in Hulst bestuderen’ in Provinciale Zeeuwse Courant maart/april 1975: ‘Kunstenaars: niet kopen maar huren’ (Verslag van gemeenteraadsvergadering over stukje in Hulst) 17 mei 1975: ‘Twee kunstenaars straks eigenaar stukje Dordt?’ In De Dordtenaar 25 juli 1975: ‘Honderd zeefdrukken voor evenzoveel tienertoerders’ in De koppeling (NS) 26 augustus 1975: ‘Feestje op station Alkmaar bij verkoop tiener-toer-kaart’ (bron ontbreekt) 14 november 1975: ‘Twee Universele Opmerkers’ in NRC Handelsblad Cultureel supplement door Lien Heyting 28 augustus 1976: overlijdensbericht J. Van Toll in de Volkskrant 1977: ‘Dick v.d. Starre, Kampioen Hot-dog’ in Surf magazine, nr. 5 door Joop Nederpelt [[Afbeelding:{{{2}}}|{{{3}}}px|alt=|]] [[Afbeelding:{{{4}}}|{{{5}}}px|alt=|]] 7 juni 1978: ‘Een hommage aan kunstopvattingen uit het verleden’ in NRC Handelsblad door Jac Heijer mei 1979: ‘Mickery bloeit 3x’ in Uitkrant Amsterdam 22 mei 1979: ‘Het vuurwerk van Wijdeveld’ in de Volkskrant door Jan Paul Bresser 2 juni 1979: ‘Was deze poes een acteur?’ in Vrij Nederland, een recensie van Het Gesprek door Willem Jan Otten 1979: ‘Gesprek door Houtappel / Nabootsing verheft zich tot kunst’ in de Volkskrant, een recensie van Het Gesprek door Daniël de Lange 1981: ‘Ook Instituut Houtappel heeft Enschede verlaten’ in Tubantia door Jan Zitman 20 november 1981: ‘Het cursuspakket van Instituut Houtappel’ in Uitkrant Utrecht 28 november 1981: ‘Erop uit / Houtappel’ in Vrij Nederland januari 1982: ‘Instituut Houtappel viert tachtigjarige bestaan’ in Toneel Theatraal door Janny Donker 8 januari 1982: ‘Kühn verfremdeter “Reigen” / Das Holländische Institut “Houtappel” und seine Aktivitäten’ in Neue Osnabrücker Zeitung, een recensie van Haft und Urteil door Dr. Hermann Schultze 14 oktober 1982: ‘Fascinerende “schipbreuk” bij Mickery’ in De Telegraaf, een recensie van Condizione dell’Impotenza door Wim Gijzen 20 januari 1983: ‘Conventleider gevraagd’ in de Volkskrant, advertentie van Instituut Houtappel 17 juni 1983: ‘Kiezen tussen vals en echt’ in NRC Handelsblad Cultureel supplement, een recensie van Haft und Urteil II door Kester Freriks 17 juni 1983: ‘Instituut Houtappel artistiek streven naar hoge waarden’ in Zutphense Courant door Gé Tol 18 juni 1983: ‘Illusie en werkelijkheid met elkaar op de loop’ in Trouw door Dirkje Houtman 20 juni 1983: ‘Instituut Houtappel ‘licht voor’ over schijn en realiteit’ in NRC Handelsblad, een recensie van Haft und Urteil II door Jac Heijer 20 juni 1983: ’Houtappel zoekt nieuwe realiteit’ in Haarlems Dagblad, een recensie van Haft und Urteil 21 juni 1983: ‘Houtappel stelt interessante vragen’ in Utrechts Nieuwsblad door Henny Van Schaik 21 juni 1983: ‘Houtappel verrast met unieke vorm’ in De Waarheid, een recensie van Haft und Urteil II door Niek Vroome 23 juni 1983: ‘Goochelen met de werkelijkheid door Instituut Houtappel’ in De Telegraaf, een recensie van Haft und Urteil door Wim Gijsen 7 juli 1983: notariële akte van de oprichting van De Houtappel Stichting 15 juli 1983: inschrijving van de Houtappel Stichting bij de Kamer van Koophandel 2 juni 1984: ‘Instituut Houtappel in Holland Festival / Polemos, toneel over manipulatie en fictie’ + ‘Houtappel zet capitulatie KNIL op toneel’ in Haarlems Dagblad, recensie van Polemos door Ko van Leeuwen 4 juni 1984: ‘“Bravo”-geroep voor René Frank in “Polemos”’ in De Telegraaf, recensie van Polemos door Wim Gijsen