Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Bonaventura
Bonaventura, eigenlijk Giovanni di Fidanza geheten, (Bagnorea (het huidige Bagnoregio), 1221 – Lyon, 15 juli 1274) was een Italiaanse, franciscaanse theoloog en filosoof.
Leven
Giovanni di Fidanza werd geboren in het gebied tussen Orvieto en Viterbo. Van 1236 tot 1243 studeerde hij theologie aan de Universiteit van Parijs. Rond 1240 moet hij ingetreden zijn bij de franciscanen. Minstens vanaf die tijd moet hij colleges gevolgd hebben van zijn medebroeder Alexander van Hales. Hij doceerde in Parijs van 1248 tot 1255 in de rang van sententiarius, docent over de Libri Sententiarum van Petrus Lombardus. Dit was een opvallend lage rang voor iemand van zijn formaat. De franciscanen maakten hem in 1253 tot hoofd van hun studium te Parijs. De Parijse docenten die tot de bedelorden behoorden, stonden tegenover de overige docenten die hen hun succes niet gunden. Pas in 1257 kon Bonaventura de doctorstitel verwerven.
Van 1257 tot 1273 was Bonaventura generaal van de franciscanen. Hij schreef in die hoedanigheid het officiële heiligenleven van Franciscus van Assisi, de stichter van de franciscanen. Zelf wordt Bonaventura vaak als tweede stichter van zijn orde gezien. Hij reorganiseerde de orde onder andere door studie tot een vast element te maken. Paus Gregorius X benoemde hem in 1273 tot kardinaal en bisschop van Albano. Op verzoek van deze paus werkte hij mee aan de voorbereiding van het Tweede concilie van Lyon in 1274. Tijdens dit concilie overleed hij op ongeveer 53-jarige leeftijd. Dit betekent dat hij in hetzelfde jaar stierf als Thomas van Aquino. Samen worden zij beschouwd als de grootste theologen uit de scholastiek.
Oeuvre
In zijn theologische werken concentreerde Bonaventura zich op de gestalte van Christus en diens lijden. Zijn werken hebben een duidelijke mystieke inslag. Zijn middeleeuwse bijnaam luidde daarom doctor passionis, "doctor van het lijden". Paus Sixtus V schonk hem de eretitel Doctor Seraphicus. Behalve zijn commentaar op Petrus Lombardus zijn vooral zijn Itinerarium mentis ad Deum en het Breviloquium bekend. Beide werken zijn enkele jaren geleden ook in het Nederlands vertaald. De negentiende-eeuwse editie van Bonaventura’s Opera omnia omvat tien banden. De latere paus Benedictus XVI verdedigde in 1957 zijn habilitatieschrift over Bonaventura. Ook Romano Guardini wijdde een studie aan Bonaventura.
Paus Sixtus IV, een franciscaan, verklaarde Bonaventura in 1482 heilig. In 1588 benoemde paus Sixtus V, eveneens franciscaan, hem tot kerkleraar. Zijn feestdag is 15 juli.
Nederlandse vertalingen
- Bonaventura, Itinerarium. De weg die de Geest naar God voert, J.C.M. van Winden (vert.) (Assen 1996; Scripta Franciscana)
- Bonaventura, Breviloquium. De theologie in kort bestek. Bd. 1: Het scheppend beginsel, J.C.M. van Winden (vert.) (Assen 2000; Scripta Franciscana)
- Bonaventura, Breviloquium. De theologie in kort bestek. Bd. 2: Het herstellend beginsel , J.C.M. van Winden (vert.) (Assen 2004; Scripta Franciscana)
- J. van den Eijnden, Franciscus als teken aan de hemel. De preken van Bonaventura over Franciscus van Assisi (Assen 2003)
Opgedragen kerken en kathedralen
- Sint-Bonaventurakerk in Woerden
- Sint-Bonaventurakathedraal in Banja Luka
Weblinks
Werken
- Elektronische versies van enkele werken op www.franciscan-archive.org, met verdere links
- (la) Itinerarium mentis in Deum
- (la) De reductione artium ad theologiam
Andere
- Stanford Encyclopedia of Philosophy, Bonaventure
- Bronnen m.b.t. Bonaventura, Franciscaans Studiecentrum, Utrecht
- Bonaventuracollege Leiden
- Bonaventura Parochie, Woerden
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Bonaventura op Wikimedia Commons.
| Voorganger: Johannes van Parma (1247–1257) |
Generale overste van de Franciscanen (1257–1274) |
Opvolger: Hiëronymus van Ascoli Piceno (Paus Nicolaas IV) (1274–1279) |
| Filosofen uit de Middeleeuwen en de Renaissance |
|---|
