Olmen

Olmen

Deelgemeente in België
Situering
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Antwerpen
Gemeente	Balen
Fusie	1977
Coördinaten	51°008′N 05°008′E
Algemeen
Oppervlakte	17,04 km²
Overig
Postcode	2491
NIS-code	13003(B)
Oude NIS-code	13030
Detailkaart
Locatie in Antwerpen
Portaal    België

Olmen is een dorp in de Belgische provincie Antwerpen en een deelgemeente van Balen.

Toponymie

In 1288 werd Olmen voor het eerst vermeld als Olmele, en dit betekent: Olmenbos.

Geschiedenis

Van de voorgeschiedenis van Olmen is weinig bekend, slechts enkele Keltische en Romeinse vondsten getuigen daarvan. In 1288 was het dorp een allodium aan de oostgrens van het Hertogdom Brabant. Het patronaatsrecht en het tiendrecht was in bezit van de Abdij van Postel, toen nog een Priorij.

De heerlijkheid werd bestuurd door leden van de families Van Olmen, Brant, Van Crayenhem, Van Varick, Damant, Oem en Van Huldenbergh. Later werd het een zelfstandige gemeente, die in 1977 bij Balen werd gevoegd.

In 1858 kwam het Kanaal Dessel-Kwaadmechelen gereed en ook enkele verkeerswegen, waardoor de omgeving van Olmen werd ontsloten. Toch duurde het nog enige tijd voordat de industrialisatie van de streek op gang kwam. De bevolking leefde van de landbouw en het bevolkingsoverschot vond werk in het Luikse industriegebied. Later kwam er ook werkgelegenheid in de Kempense steenkoolmijnen. Tegenwoordig wonen er vooral forenzen die in de nabijgelegen bedrijven werken.

Geografie

Nabijgelegen kernen

Hulsen, Meerhout, Oostham, Balen-Dorp.

Demografie

Evolutie van het inwoneraantal

19e eeuw

Jaar	1806	1816	1830	1846	1856	1866	1876	1880	1890
Inwoneraantal	1047	1084	1299	1451	1443	1448	1506	1511	1507
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12

20e eeuw tot aan herinrichting gemeenten

Jaar	1900	1910	1920	1930	1947	1961	1970	1976
Inwoneraantal	1511	1614	1717	2038	2264	2366	2525	2745
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12 tot en met 1970 + 31/12/1976

Politiek

Geschiedenis

Voormalige burgemeesters

Tijdspanne		Burgemeester
	1814 - ?	Hendrik De Backer
	? - 1824	Michaux
	1824 - 1835	P.F. Vaes
	1836 - ?	H. Ph. Goethoffs
	1848 - ?	Leon Rommers
	? - 1908	Hubert Vaes
	1908 - 1919	Victor Leysen
	1921 - ?	E. Luyten
	1933 - ?	Remi Oeyen (UCB)
	? - 1959	...
	1959 - 1965	Emiel Dillen
	1965 - 1976	Louis Oeyen (Gemeentebelangen)

Bezienswaardigheden

• De neogotische Sint-Willibrorduskerk heeft een toren uit de 15de eeuw.
• De Oude Pastorij en omgeving zijn beschermd. De omgrachte pastorie heeft een poortgebouw uit 1713. Het oorspronkelijke gebouw stamt uit 1647 en was afhankelijk van de Abdij van Postel. Dit gebouw werd gesloopt in 1911 en vervangen door een bouwwerk van Pieter Jozef Taeymans in neotraditionalistische stijl. Het poortgebouw en de omgrachting bleven behouden.
• De Boskapel uit 1841
• De Straalmolen op de Grote Nete
• De Hoolstmolen op de Grote Nete
• De Olmense Zoo, een dierentuin gespecialiseerd in katachtigen

Natuur en landschap

Net ten noorden van Olmen loopt de Grote Nete. Ten westen van het dorp ligt het Kanaal Dessel-Kwaadmechelen. Men vindt in de vallei van de Grote Nete enkele natuurgebieden, waaronder Griesbroek.

Cultuur

Evenementen

Carnaval

Het belangrijkste culturele evenement dat het folkloristisch karakter van Olmen hoog houdt, is carnaval. Elk jaar wordt carnaval in Olmen uitbundig gevierd. Op zondag is er een carnavalsbal. Hier begint carnaval voor de volwassenen. De volgende dag gaan kinderen en partijen in de voormiddag verkleed van deur tot deur ‘bedelen’. Ze zingen liedjes, waarvoor ze dan snoep of een centje krijgen.

In de vooravond houdt elke partij een ‘hanekap’, door iedereen te bezichtigen. Het is de bedoeling dat de kop van de haan er wordt afgeklopt. (De haan is al dood) Elke partij doet dit op een andere manier: op een ronddraaiend rad, met de fiets, geblinddoekt,... Wie de kop van de haan eraf klopt, is de nieuwe koning. Deze koning geeft dan een ‘vat’. Hij moet de hele tijd rondlopen met de kleren en steek.

De persoon die voor de koning had geslagen is de ordenance. Deze moet de stok - met een haan op - van de koning vasthouden.

De volgende dag is er een defilé. Alle leden van de partij hebben speciale kleren aan, in de kleuren van de vlag van de partij. Vervolgens komen ze samen op de markt, waar de koningen op het podium moeten, en de andere leden van de partijen hun koning toezingen. Na deze ceremonie gaat elke partij op kroegentocht door Olmen. ’s Avonds zijn er nog plaatselijke bals ter afsluiting van de carnavalsdagen.

Het Olmense carnaval is eigenlijk de "Vastenavondviering". Nog 2 dagen feesten om de 40 dagen vasten in te gaan. Het is niet vergelijkbaar met de carnavalvieringen die elders in het land plaats vinden. In buurgemeente Oostham wordt wel op vergelijkbare manier nog "vastenavond" gevierd.

Overige

In de zomer is er het muziekfestival Rock Olmen.

Bekende inwoners

• Jozef Cools (1926 - 1974), politicus

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

Gemeenten in de provincie Antwerpen

Aartselaar · Antwerpen · Arendonk · Baarle-Hertog · Balen · Beerse · Berlaar · Boechout · Bonheiden · Boom · Bornem · Borsbeek · Brasschaat · Brecht · Dessel · Duffel · Edegem · Essen · Geel · Grobbendonk · Heist-op-den-Berg · Hemiksem · Herentals · Herenthout · Herselt · Hoogstraten · Hove · Hulshout · Kalmthout · Kapellen · Kasterlee · Kontich · Laakdal · Lier · Lille · Lint · Malle · Mechelen · Meerhout · Merksplas · Mol · Mortsel · Niel · Nijlen · Olen · Oud-Turnhout · Putte · Puurs · Ranst · Ravels · Retie · Rijkevorsel · Rumst · Schelle · Schilde · Schoten · Sint-Amands · Sint-Katelijne-Waver · Stabroek · Turnhout · Vorselaar · Vosselaar · Westerlo · Wijnegem · Willebroek · Wommelgem · Wuustwezel · Zandhoven · Zoersel · Zwijndrecht

België: Provincies · Gemeenten

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Olmen op Wikimedia Commons.

51°8′27″N, 5°8′53″E