Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Stichting Boogbrug Vianen
Stichting Boogbrug Vianen is een sociale beweging (cultuur/kunst beweging) die tot doel heeft 'het beschermen van de 12 bruggen die gebouwd zijn in het kader van het Rijkswegenplan 1927'.
De 12 bruggen van het Rijkswegenplan 1927
- IJsselbrug over de IJssel bij Zwolle (1930) -rijksmonument-
- Brug bij Keizersveer over de Bergsche Maas (1931)
- Wilhelminabrug over de Maas bij Maastricht (1932)
- Bommelse Brug over de Waal bij Zaltbommel (1933)
- John Frostbrug over de Nederrijn bij Arnhem (1935) -rijksmonument-
- Lekbrug over de Lek bij Vianen (1936)
- Waalbrug over de Waal bij Nijmegen (1936) -rijksmonument-
- Moerdijkbrug over het Hollands Diep bij Moerdijk (1936)
- Hedelse brug over de Maas bij Hedel (1937)
- Stadsbrug Zwijndrecht over de Oude Maas bij Dordrecht (1939)
- Brug over de Noord over de Noord bij Hendrik-Ido-Ambacht (1939) -rijksmonument-
- Wilhelminabrug over de IJssel bij Deventer (1943)
Kunstenaars en Specialisten
gelieerde kunstenaars: Ad van Rosmalen, Esther de Vries, Hans van Lunteren, Henk Wijnen, Hugo Boxhoorn, Ienke Kastelein, Jos Houweling, John Kormeling, Lous America, Nico Scholten, Veroon van der Heuvel, Wim van Sijl,
gelieerde specialisten: Arthur Hermans, Bart Rietveld, Bert Murk, Corien Alsbach, Jan Korff de Gidts, Leo Oorschot, Ria Glas,
Visie van de stichting
De transitie naar automobiliteit had voor de Nederlandse samenleving in de 20e eeuw grote gevolgen en was bepalend voor de ruimtelijke ordening en sociale, psychologische en economische ontwikkelingen. Om deze transitie te kunnen herleiden is het van belang basiselementen te beschermen. Het Rijkswegenplan 1927 is hier van grote betekenis, het toont op fysieke wijze de geschiedkundige waarde van automobiliteit en vervoer over de weg en is een blauwdruk voor de latere ontwikkelingen in het wegennet. De 12 bruggen over de grote rivieren die in het kader van het Rijkswegenplan 1927 gebouwd werden zijn kenmerkende en historische overblijfselen. Bescherming van de 12 bruggen is in ontwikkeling. Inmiddels heeft de staat reeds vier bruggen als rijksmonument beschermd. Conflicterende belangen binnen de overheid verhinderen echter verdere ontwikkelingen. Om het beschermingsproces actueel te houden biedt Stichting Boogbrug Vianen als sociale beweging sturing via bureaucratie, bestuursrecht, media, kunst en cultuur.
Activiteiten
- aanvragen tot aanwijzing beschermd monument ingevolge Monumentenwet,
- voordrachten tot Unesco Werelderfgoed,
- aandragen van inspiratie bij overheden en erfgoed organisaties
- voeren van bezwaarprocedures en rechtszaak(en)
- presentaties van kunstvormen die gerelateerd zijn aan bruggen, rivierlandschap, cultuurhistorie
- onderhouden van contacten met de pers (media)
Resultaten
- procedures tot Besluit (Algemene wet bestuursrecht)
- vastlegging van beschermingsprocessen in gerechtelijke uitspraken met Landelijk Jurisprudentie Nummer
- aanwijzing van de brug over de Rijn bij Arnhem tot rijksmonument (2010), John Frostbrug
- intrekking aanvraag sloopvergunning van brug over de Lek bij Vianen (2005), Lekbrug
- tijdelijk uitstel sloop van de brug over de Waal bij Zaltbommel (2005-2007), Bommelse Brug
- presentaties: Kunstvlaai -4, -5, -6, -A.P.I., -2010, musea en kunstenaarsinitiatief
- publicaties in landelijke/regionale dag, week, en -vakbladen (± 260); tv en radio-items (± 40)
- kandidaatstelling van 'de 12 bruggen van het Rijkswegenplan 1927, Voorlopige Werelderfgoedlijst Unesco (2010)
- toewijzing status vredesbrug voor de brug bij Vianen door organisatie Europese Straße des Friedens (2015)
Medewerking
- De Stichting Erfgoed op Weg
- Stichting Cuypersgenootschap
- Historische Kring IJsselstein
- Historische Kring Nieuwegein
- Projectbureau Nieuwe Hollandse Waterlinie
- Stichting Menno van Coehoorn
- Kracht van Utrecht
- CUMELA Nederland
- Bond Heemschut
- FIEN
- USINE
- Federatie Stichts Cultureel Erfgoed
- Gemeentelijke Monumentencommissie Vianen
- Historische Vereniging Het Land van Brederode
- organisatie Europese Straße des Friedens
- Erica Delgorge, kunsthistorica (1943)
- Marie-Louise ten Horn-van Nispen, historica (1944)
- ir. Tjebbe Visser, (1933) Hoofd Ingenieur Directeur Directie Bruggen RWS (1989-1990), Hoofd Ingenieur Directeur Directie Sluizen RWS (1986-1990), Hoofd Ingenieur Directeur Bouwdienst RWS (1990-1995)
- mr. Edith Verboom, advocaat (1955)
Geschiedenis
Stichting Boogbrug Vianen is een burgerinitiatief, opgericht in 1998 met tot doel: behoud van de boogbrug over de Lek bij Vianen (ook wel Viaanse brug of Lekbrug genoemd). Het doel is in 2002 gewijzigd in: 'het beschermen van de 12 bruggen die gebouwd zijn in het kader van het Rijkswegenplan 1927'.
Geschiedenis rijksverkeerswegen
Door het groeiende aantal auto's in het begin van de 20e eeuw was het noodzakelijk om een goed wegennet voor het autoverkeer te realiseren. De landwegen in Nederland waren smal, veelal onverhard en in slechte toestand. In 1923 kreeg ir. Gerrit Jan van den Broek van Rijkswaterstaat opdracht een integraal plan te ontwikkelen. In 1927 werd zijn plan door de Tweede Kamer goedgekeurd. Het plan gaf per provincie gedetailleerde informatie over verbeteringen van bestaande wegen en aanleg van nieuwe tracés. De uitvoering van Rijkswegenplan 1927 was begroot op 300 mln. gulden en kon worden bekostigd door de Motorrijtuigenbelastingwet die in 1926 was goedgekeurd. Het plan was het eerste Rijkswegenplan van autowegen in de wereld, moest binnen 25-30 gerealiseerd worden en elke 10 jaar worden herzien. Door de snelle ontwikkelingen was de eerste herziening reeds in 1932 een feit, daarna gevolgd door Rijkswegenplan 1938, 1948, 1958, 1968, 1984, Tweede Structuurschema Verkeer en Vervoer 1988, Nationaal Verkeers- en Vervoersplan 2000, Nota Mobiliteit 2004, Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte 2012.
Geschiedenis van de 12 bruggen
Een apart onderdeel van het Rijkswegenplan 1927 vormde een groep bruggen die voor snelle en veilige passage over de grote rivieren moesten zorgen. Het was een bijzondere Nederlandse project waar Rijkswaterstaat in 1928 een speciaal Bruggenbureau voor oprichtte en waar ir. Willem Harmsen leiding over kreeg. Allereerst moesten diverse nieuwe bouwvoorschriften worden opgesteld om vervolgens de situaties ter plaatse te beoordelen. Verantwoorde inpassing in de omgeving alsmede innovatie in de bouwconstructies waren belangrijke uitgangspunten. Op de plankaart stonden 13 bruggen ingetekend en in het 'praeadvies' werd gesproken over 14 nieuwe bruggen. Uiteindelijk werden in het kader van het Rijkswegenplan 1927, na wijzigingen en aanpassingen, 12 bruggen gerealiseerd.
De regering had bepaald dat de bruggen in Nederland gebouwd moesten worden, hetgeen niet alleen voor de werkgelegenheid in de crisisjaren gunstig was maar zeker ook te goede kwam aan bouwkundige ontwikkelingen in de staalindustrie. Om een eerlijke werkverdeling te krijgen koos ir. Harmsen voor een quatumregeling. Voor 11 staalverwerkende bedrijven betekende dit dat ze aan meerdere bruggen konden werken. Het diagram toont de verweving van de 12 bruggen en de bedrijven.
Literatuur
- Beleid en Planning in de wegenbouw: Rijkswaterstaat, Dirk Maarten Ligtermoet, 1998)
- Bruggen in Nederland, Vaste bruggen van ijzer en staal: Nederlandse Bruggen Stichting, 1997
- RIJKSWEGENPLAN, BESLUIT van den 4den Juni 1927, tot vaststelling van een Rijkswegenplan: Koninklijke Bibliotheek Den Haag
- BIJLAGEN, Vaststelling van de begroting van inkomsten en uitgaven van het Wegenfonds voor 1928 Tweede Kamer: Koninklijke Bibliotheek Den Haag
- NEHA-JAARBOEK: Het Nederlandsch Economisch-Historisch Archief, 2000
Externe link
Media
