Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Corrie ten Boom
Cornelia (Corrie) ten Boom (Amsterdam, 15 april 1892 – Placentia, Orange (Californië), 15 april 1983) was een Nederlandse horlogemaakster, evangeliste, auteur en verzetsstrijdster tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Leven
Corrie ten Boom groeide op in een Nederland hervormd gezin in Haarlem. Haar vader, Casper ten Boom (1859-1944), was een bekend horlogemaker. Het gezin woonde in de Haarlemse Barteljorisstraat, boven de horlogewinkel, in het huis met de bijnaam De Béjé. Corrie en haar oudere zus Betsie waren ongehuwd en bleven daarom bij hun ouders inwonen. Ook zij legden zich toe op het maken van horloges. Corrie leerde het vak in Zwitserland en was in 1924 de eerste gediplomeerde vrouwelijke horlogemaker in Nederland. Haar moeder, Cornelia Johanna Arnolda Luitingh (’Cor’) overleed voor de Tweede Wereldoorlog.
Tijdens de oorlog
Het gezin had tijdens de Tweede Wereldoorlog Joodse en andere onderduikers in huis. Er werd een geheime kamer in het huis gebouwd waarin de onderduikers zich in geval van nood konden verstoppen.
Volgens het boek De schuilplaats was de kamer ingericht voor een langdurig verblijf, en was er drinkwater en vitaminen aanwezig. Volgens anderen was er geen proviand in de kamer, maar werd er op gerekend dat deze slechts voor een kort verblijf moest worden gebruikt.
Inval
Op 28 februari 1944 werd het gezin verraden en viel de Gestapo het huis binnen. Aangezien er op dat moment een bijbelstudie gehouden werd, waren er vele bezoekers aanwezig, onder wie enkele verzetsstrijders. De onderduikers en de verzetsstrijders konden zich op tijd in de geheime kamer.
De Gestapo vermoedde dat er een geheime kamer in het huis was. Het gezin Ten Boom werd naar de gevangenis van Scheveningen (Oranjehotel) gebracht en het huis werd grondig doorzocht, maar de kamer werd niet ontdekt. Daarna werd het huis onder bewaking gezet. Indien er ergens onderduikers in een geheime kamer zaten, moesten deze ofwel tevoorschijn komen of verhongeren.
De omstandigheden in de geheime kamer werden moeilijker. Er was niets te eten of te drinken. Een blik dat als toiletemmer kon worden gebruikt, werd later door een onhandige beweging omgeschopt. Een van de aanwezige Joden had de gewoonte onbevreesd hardop in het Hebreeuws te bidden, tot ongenoegen van de anderen die wanhopig probeerden zijn mond dicht te houden.
Bevrijding van de onderduikers
Een man meldde bij de politie dat zijn zoon niet thuis was gekomen. De agent, die vermoedde dat de jongeman opgesloten zat in de Béjé en was bereid te helpen. Hij zorgde ervoor dat hijzelf bij het huis op wacht zou mogen staan, wat hem op 1 maart lukte. Hoewel de agent ook niet wist waar de geheime kamer zich bevond, riep hij de naam van de vermiste jongeman. De familie Ten Boom kende de jonge man niet eens bij zijn echte naam, maar alleen bij zijn schuilnaam als verzetsstrijder. De onderduikers vermoedden dat de kust veilig was en kwamen te voorschijn, zodat de agent hen kon helpen ontsnappen.
Gevangenschap van de familie Ten Boom
Een maand na de inval in het huis, overleed Corries vader in de gevangenis. Via het Oranjehotel en concentratiekamp Vught kwamen Corrie en haar zus Betsie in het Duitse concentratiekamp Ravensbrück terecht. Daar overleed Betsie op 14 december 1944. Enkele dagen later werd Corrie vrijgelaten. Zoals later bleek was dit het gevolg van een administratieve fout.
Haar broer Willem stierf kort na de oorlog aan de gevolgen van tuberculose opgelopen in de gevangenis. Neef Christiaan keerde niet terug uit zijn gevangenschap en overleed vermoedelijk in Bergen-Belsen.
Na de oorlog
Na de Tweede Wereldoorlog zette Corrie zich in voor evangelisatie-activiteiten. Ze bezocht in dat verband meer dan zestig landen, waaronder in 1946 ook Duitsland. Centraal in haar christelijke boodschap stond de vergeving door Jezus Christus en de vergeving door mensen. In 1947 trof ze een van haar ergste voormalige kampbewaarders, en kon de daad bij het woord voegen door haar te vergeven.
Corrie ten Boom schreef een aantal boeken die goed werden en worden verkocht. Haar levensverhaal werd door John en Elizabeth Sherrill verwerkt tot de bekende roman The Hiding-Place (vertaald als De schuilplaats) uit 1971, die de belevenissen van de familie Ten Boom van voor en tijdens de oorlog beschrijft. Hoewel Corrie het boek niet zelf schreef, is het uitgebracht als een autobiografie. In 1975 werd het het boek verhaal verfilmd door James F. Collier. Er werd ook een stripverhaal van gemaakt.
Corrie ten Boom stond bekend om haar oneliners; ze was in staat om christelijke geloofswaarheden in korte, kernachtige zinnen te formuleren.
Op haar 85e ging ze in de Amerikaanse plaats Orange (Californië) wonen. Rond haar 86e jaar kreeg ze een aantal beroertes waardoor ze gehandicapt raakte en haar spraakvermogen verloor. Corrie ten Boom overleed op de dag dat ze 91 werd.
Onderscheiding
Voor haar hulp aan Joodse onderduikers kreeg ze in 1967 van de staat Israël de Yad Vashem-onderscheiding voor ’Rechtvaardige onder de Volkeren’.
In Nederland werd ze door de koningin tot ridder geslagen.
In 2008 kregen ook haar vader Casper en zus Betsie postuum de Yad Vashem-onderscheiding.
Museum
Zie Corrie ten Boom Museum voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Het vroegere huis van de familie Ten Boom in Haarlem ingericht als museum en hersteld in de toestand van 1944, zodat men de schuilplaats achter een valse muur in de voormalige slaapkamer kan bezichtigen. Dit Corrie ten Boomhuis Museum is gevestigd in de Barteljorisstraat 19.
Werken
- Gevangene en toch...: herinneringen uit Scheveningen, Vught en Ravensbrück (1945)
- Maar één antwoord (z.j., plm. 1950)
- Verslagen vijanden: over okkulte machten (1966)
- De schuilplaats (1972) (ISBN 90-6067-411-1)
- In het huis van mijn vader: de jaren vóór de Schuilplaats (1976) (ISBN 90-6067-433-2)
- Zwerfster voor God (1976) (ISBN 90-6067-263-1)
- Marsorders voor de eindstrijd (1976) (ISBN 90-70048-02-7)
- Iedere dag nieuw: meditaties en gebeden (1978) (ISBN 90-6067-466-9)
- Het beste deel komt nog (1978) (ISBN 90-6067-067-1)
- Vertrouw op God (1979) (ISBN 90-6067-120-1)
- Vader ten Boom: man Gods (1979) (ISBN 90-6067-119-8)
- Leven in vreugde (1979) (ISBN 90-6067-467-7)
- Vrijheid voor gevangenen (1980) (ISBN 90-6067-150-3)
- Niet ik, maar Christus (1983) (ISBN 90-6067-255-0)
- Vertrouwen (1984) (ISBN 90-6067-513-4)
- Gezond verstand niet nodig (1984) (ISBN 90-6067-340-9)
- Zonder hem kan ik niets doen: verzamelde notities van Corrie ten Boom (1984) (ISBN 90-6067-260-7)
- Gedachten voor elke dag (1986) (ISBN 90-338-1166-9)
- De stille jaren van Corrie ten Boom door Pamela Rosewell (1987) uitgeverij Gideon (ISBN 90-6067-377-8) over haar laatste 5 levensjaren.
- Engelen: gezonden om Gods kinderen te dienen (1989) (ISBN 90-6067-520-7)
- Gebed: leren praten met de Allerhoogste (1989) (ISBN 90-6067-522-3)
- Overgave: de vreugde van het vertrouwen in God (1989) (ISBN 90-6067-523-1)
- Heiligmaking: de vorming van Christus' karakter in u (1989) (ISBN 90-6067-521-5)