Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Tang (gereedschap)
Een tang is een stuk gereedschap dat bestaat uit twee hefbomen verbonden door een scharnier, dat het steunpunt vormt, en een bek, die de eigenlijke functie van de tang vervult. Een tang lijkt wat de constructie betreft op een schaar. Sommige scharen moeten overigens tot de tangen gerekend worden.
Functies
Tangen hebben verschillende functies. Er zijn tangen om een voorwerp stevig beet te pakken en daardoor bijvoorbeeld te kunnen verbuigen of plat te knijpen. Er zijn ook tangen die slechts tot doel hebben een voorwerp aan te pakken dat niet direct aangepakt kan worden. Dan zijn er tangen met een "snijdende" functie, zoals de nijptang, de zijkniptang, de gaatjestang. Verder zijn er tangen die een specifieke functie hebben, zoals de popnagel- of blindniettang, de oogjestang, de striptang, enz.
Soms noemt men een gereedschap een tang, hoewel het eigenlijk geen tang is. Zo wordt bijvoorbeeld een lijmklem wel lijmtang genoemd. Overigens zijn er echte lijmtangen, die dezelfde functie als een lijmklem hebben, maar als tang zijn uitgevoerd.
Soorten
Verschillende soorten tangen zijn:
- combinatietang
- draadstriptang
- griptang of moordenaar (in Vlaanderen een 'vise à gripe' genoemd)
- knabbeltang
- metalstudtang
- nijptang (synoniemen: knijptang, trektang, spijkertang, nageltang)
- pijpentang (ook wel Zweedse tang, ravenbektang of mussenbek genoemd, afhankelijk van de vorm)
- platbektang
- popnageltang (blindnageltang)
- punttang
- rondbektang
- smidstang
- spreidtang
- telefoontang
- verlostang wordt gebruikt bij een geboorte als deze niet voldoende vlot
- waterpomptang
De term tang wordt ook gebruikt voor gereedschap van dezelfde vorm dat wordt gebruikt om dingen door te knippen:
- draadvlechttang (ook wel moniertang genoemd)
- kniptang
- zijsnijtang (zijkniptang)
Symbolische betekenis
- In de iconografie is de tang, samen met hamer en aambeeld, het attribuut van bisschop Eligius. Hij kneep er de duivel mee in zijn neus.
- Een tang met daartussen een tand is het attribuut van de heilige Apollonia.
- Kwakzalvers werden vroeger ook vaak afgebeeld met een tang (of forceps) waarin zij een steen vasthielden. De kwakzalver maakte bij mensen met hoofdpijn of nerveuze aandoeningen een incisie in het hoofd en haalde dan een of meerdere steentjes uit het hoofd te voorschijn.
De tang in de populaire cultuur
Een bekend lied uit de Fabeltjeskrant:
- Hup daar is Willem met de waterpomptang,
- de nijptang en de combinatietang,
- Hup daar is Willem met de waterpomptang
- want Willem is niet bang.
Gezongen door Ed en Willem Bever, tekst: Leen Valkenier, muziek Ruud Bos.
De tang in de taal
Voor het gebruik van het woord "tang" in spreekwoorden en uitdrukkingen, zie