Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Veda
De Veda’s zijn de geschriften die de basis vormen voor de upanishaden, de Indiase filosofie en veel van de religies die tot het hindoeïsme gerekend worden. Ze bestaan uit religieuze hymnen over God of goden, spirituele filosofie, het universum, de natuur en de juiste levenswijze. Het woord ’Veda’ is etymologisch verwant aan het werkwoord weten en betekent kennis. De Veda’s zijn ontstaan tussen 1500 en 500 v.Chr.[1]
Oorsprong
De oudste Veda, de Rig Veda, zou buiten India ontstaan zijn bij Indo-Europese stammen („Ariërs”), die vanaf de 15e eeuw v.Chr. India binnentrokken. De latere Veda’s zouden grotendeels in India door zogenoemde rishi’s of wijze clanhoofden geschouwd zijn, waarmee bedoeld wordt dat deze wijzen de teksten door directe waarneming in zuiver bewustzijn zouden hebben waargenomen. De aanduiding ’Veda’ houdt hiermee verband: kennis, gezien als absolute, dus onveranderlijke en eeuwige kennis. De veda’s behoren tot de alleroudste religieuze teksten ter wereld.
De teksten zouden pas lang na de uitvinding van het schrift zijn opgeschreven en zijn ingedeeld, omdat het als een teken van verval werd beschouwd wanneer de eeuwenoude kennis niet meer gewoon onthouden kon worden. Het aanleren gebeurde door speciale personen (pandits) die geoefend waren om de hymnen uit hun hoofd te leren. In de Brahmanen kaste werden de teksten vaak per familie doorgegeven. Speciale versstructuren en ritmes zorgden er als mnemotechnische hulpmiddelen voor dat de teksten gemakkelijk konden worden aangeleerd. Toch zijn in de loop der tijd waarschijnlijk teksten verloren gegaan wanneer een familie uitstierf of, zoals vooral de dag van vandaag, haar interesse verlegde naar meer wereldse zaken.
Inhoud
De vier Veda’s zijn:
- de Rig Veda: Het Weten omtrent de Lofzangen, of omtrent de Verzen; dit is de basisveda, waarvan sommige hymnen in de andere Veda’s deels opnieuw worden gebruikt.
- de Sama Veda: het Weten omtrent de Liederen;
- de Yajur Veda: het Weten omtrent de Offerspreuken; deze is onderverdeeld in een zogenaamde „zwarte” Yajur Veda, waarvan de Maitrayani-Samhita een deel is, en een „witte” Yajur Veda, met onder andere de Vajasaneyi-Samhita.
- de Atharva Veda: het Weten omtrent de Rituelen (magische en religieuze formules en rituelen).
Er zijn daarnaast ook nog sub-Veda’s, zoals de Ayurveda die over de geneeskunst gaat, Gandharva Veda, geeft de muziek met raga’s weer, Sthapatya Veda geeft oerprincipes voor bouwkunst van woningen in meerdere verdiepingen en steden. Deze hebben geen religieuze inhoud. Bekender dan de Veda’s zelf zijn de Upanishads, waarin uitleg wordt gegeven over de filosofie achter de Veda’s.
Henotheïsme of monotheïsme
Vooral de latere Veda’s zijn niet polytheïstisch. De invloedrijke westerse Indiakundige Max Müller noemde ze henotheïstisch. Daarmee bedoelde hij het geloof in meerdere goden, waarvan een enkele aanbeden wordt en als superieur gezien wordt. Aangezien sommige verzen op monotheïsme lijken te wijzen, twijfelde Müller eraan of men de Veda’s uiteindelijk als monotheïstisch zou moeten beschouwen.
De meeste hindoes beroepen zich voor hun monotheïstische visie o.a. op het vers: „Aan wat één is, geven de wijzen vele namen. Ze noemen het Agni, Yama, Matarisvan” (Rig Veda, 1.164.46). Ze geloven dat dit aangeeft dat met de ’verschillende goden’ verschillende aspecten van één God bedoeld worden.
Interpretatie
De Veda’s zijn geschreven in een zeer oude vorm van Sanskriet. Woorden kunnen hierin veel verschillende betekenissen hebben. Hierdoor zijn er veel verschillende interpretaties van één tekst mogelijk. Soms lijkt dat zo bedoeld, maar vaak ook niet. Zo lezen voorstanders van de Arische invasietheorie in een vers dat een Arische god-koning een irrigatiesysteem vernielt van de donkergekleurde Dravidiërs, terwijl anderen hierin een uitleg zien over de waterkringloop.
In de Middeleeuwen werden o.a. door Sayana en Mahidhara commentaren op de Veda’s geschreven. Recente commentaren zijn opgesteld door de Arya Samaj, die zich vooral baseerde op zeer oude commentaren; en door Sri Aurobindo, die een zeer spirituele interpretatie voorstond. Westerse indologen zoals Max Müller, Horace H. Wilson en Ralph T. H. Griffith, produceerden ook Engelse vertalingen, waarbij zij zich soms baseerden op de middeleeuwse commentaren. Veel hindoes hebben kritiek op deze vertalingen en wijzen erop dat zij betaald werden door de Britten en christelijke missionarissen.
Zie ook
Literatuur
- Angot, M. L’Inde classique, Soc. éd. Les Belles Lettres, Paris, 2001 ISBN 2251410155
- Vedic Hinduism by S. W. Jamison and M. Witzel (1992)
Weblinks
- Sri Aurobindo Kapali Sastry Institute of Vedic Culture Trust] Interpretatie volgens de methode van Sri Aurobindo
- An introduction to the Vedas] Interpretatie volgens de Arya Samaj
- Sacred-Texts.com - Vertalingen door indologen
- informatie over de Veda’s en citaten
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Prof. B. Dessein en Prof. A. Heirmann, Boeddha, zijn leer en zijn gemeenschap, Academia Press (Universiteit Gent, 1999).