Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Sebastian Münster

Uit Wikisage
Versie door Mendelo (overleg | bijdragen) op 21 feb 2014 om 19:02 (links/bronnen)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Sebastian Münster (Ingelheim, 20 januari 1488Basel, 26 mei 1552) was een humanistisch geleerde. Hij was veelzijdig actief als cartograaf, astronoom en historicus, wiskundige en hebraïcus.

Biografie

Sebastian Münster werd op 20 januari 1488 geboren in Ingelheim aan de Rijn. Als zijn vader vernoemt men Andreas (Endres) Münster, die toen de leider was van het Heilige-Geest-hospitaal in Münster. Vanaf 1503 studeerde hij kunsten en theologie aan de franciscaanse hogeschool in Heidelberg. Als zeventienjarige werd hij in 1505 opgenomen in de orde van de franciscanen.

De oversten van de orde stuurden de getalenteerde student in 1507 naar Leuven en naar Freiburg in Bresgau. Tijdens zijn studiejaar in Freiburg wakkerde zijn leraar Gregor Reisch, de prior van het kartuizerklooster, vooral zijn interesse aan voor Hebreeuws en geografie.

In 1509 ging Münster naar Rufach, waar hij les kreeg van Konrad Pelikan. Hij werd er verder geschoold in Grieks, Hebreeuws, wiskunde, astronomie en geografie. Hij studeerde de natuurwetenschappen reeds volgens de encyclopedie Margarita philosophica van Gregor Reisch. Ook heet lezen van het werk De chorographia van Pomponius Melas uit de eerste eeuw, had een diepe invloed op Münster.

In 1511 volgde hij zijn leraar Pelikan naar de universtiteit van Basel en later naar Pforzheim.

Daar werd hij in 1512 tot priester gewijd. Münster en Pelikan breidden hun studiegebied uit met andere semitische talen, vooral Aramees en Ethiopisch.

Van 1514 tot 1518 was hij actief als lector aan de franciscaanse hogeschool in Tübingen. Hij zette er zijn astronomische studies verder onder de beroemde astronoom Johannes Stöffler, die ook de „Vader van de Wetenschappen” wordt genoemd. In 1518 gradueerde hij aan de Eberhard-Karls-Universiteit Tübingen. Vanaf 1518 gaf hij les aan de hogeschool van de orde in Basel; vanaf 1521 aan de hogeschool in Heidelberg, waar keurvorst Ludwig V hem in 1524 benoemde tot professor Hebreeuws aan de universiteit van Heidelberg.

In 1529 trad hij uit de orde van de franciscanen, en vertrok naar de universiteit van Basel. Daar raakte hij verwikkeld in de polemiek tussen de protestanten en katholieken en ontmoette hij ook Luther. Tenslotte besloot hij zich in te zetten voor de Reformatie. Hij trouwde in 1530 met Anna Selber, de weduwe van de Baselse drukker Adam Petri. In 1532 werd hun dochter Aretia geboren.

Als voorbereiding voor zijn geografische werken, maakte hij reizen naar Frankrijk en Zwitserland, Zwaben en Beieren om kaartenmateriaal te verzamelen. Hij maakte afspraken met meer dan 100 auteurs die hem reisverslagen en plaatselijke zichten uit de hele wereld zouden bezorgen. Aangezien Johannes Stumpf in Zürich werkte aan een nieuwe uitgave van de „Eydgenossenschafft” (een Zwitsers naslagwerk), zette Münster wat meer spoed achter de het werk aan de Cosmographia.

De Cosmographia Universalis werd voor het eerst te Basel gedrukt in 1544, in de drukkerij van Adam Petri, die toen geleid werd door Adam Petri’s stiefzoon Heinrich Petri. Münster werkte een leven lang aan de vertalinge, nieuwe edities en uitbreidingen ervan.

In 1547 werd hij aangesteld als rector van de Universiteit Basel. Hij koos als lijfspreuk: „De vrees voor God is het begin van de kennis.”

Op 26 mei 1552 overleed hij in Basel aan de pestepidemie. De bevriende humanist Erasmus Oswald Schreckenfuchs hield de begrafenistoespraak in het Hebreeuws. Op zijn grafmonument in Basel wordt Münster de „Duitse Strabo” genoemd.

Weblinks

Wikisource  (en) Münster, Sebastian, Encyclopædia Britannica, eleventh edition, 1911 op Wikisource

Wikisource  (en) Münster, Sebastian, Encyclopædia Britannica, ninth edition, 1884 op Wikisource

Wikisource  (en) Münster, Sebastian, The New International Encyclopædia op Wikisource

Wikisource  (en) Münster, Sebastian op Wikisource

Wikisource  (de) Sebastian Münster op Wikisource

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Sebastian Münster op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
 
rel=nofollow