Luchtvaartuig

Een luchtvaartuig is een voertuig dat in staat is om te vliegen door de aardatmosfeer of door een andere atmosfeer. Alle menselijke activiteit rondom luchtvaartuigen wordt luchtvaart genoemd. Hoewel de aardatmosfeer geen scherpe grens heeft, spreekt men vanaf een vlieghoogte van ongeveer honderd kilometer niet meer van luchtvaart maar van ruimtevaart.

Soorten luchtvaartuigen

Volgens de luchtvaartwetgeving zijn er vier soorten luchtvaartuigen:

• Vliegtuig (een helikopter is ook een vliegtuig)
• Zweefvliegtuig
• Luchtschip
• Luchtballon

De Raket wordt niet tot de luchtvaartuigen gerekend omdat ze niet worden ondersteund door de lucht om hen heen.

Lichter dan lucht — aerostatisch

Aerostatische luchtvaartuigen kunnen zweven in de lucht zoals een schip op water drijft. Ze worden vaak gekenmerkt door het gebruik van een of meer grote gaszakken gevuld met een gas dat lichter is dan lucht, zoals helium, waterstofgas of hete lucht. De bekendste voorbeelden van luchtvaartuigen in deze categorie zijn de luchtballon en het luchtschip (zie ook zeppelin).

Zwaarder dan lucht — aerodynes

Luchtvaartuigen die zwaarder zijn dan lucht, moeten een manier hebben om lucht of gas naar beneden te duwen zodat het voertuig zelf omhoog geduwd wordt. Er zijn twee manieren om deze dynamische beweging te produceren: Aerodynamische lift door middel van de liftkracht en Powered lift door middel van Vertical Take-Off and Landing (VTOL).

Aerodynamische lift is de meeste gebruikte vorm. Deze wordt onder andere toegepast in vliegtuigen en rotorvoertuigen. De vleugels van een vliegtuig zijn zo ontworpen dat de lucht die eroverheen stroomt wanneer het vliegtuig zich voortbeweegt, naar beneden wordt geduwd. Om op te stijgen moet een luchtvaartuig dat gebruik maakt van dynamische lift zich op grote snelheid horizontaal voortbewegen. Bij powered lift, zoals dat gebruikt wordt in VTOL-voertuigen, wordt de lucht direct naar beneden geblazen. Dit soort voertuigen kan derhalve verticaal opstijgen.

Voortstuwing

Sommige luchtvaartuigen, zoals luchtballonnen, hebben geen vorm van motorische voortstuwing. Ze zijn afhankelijk van de wind. Wel kan men de ballon laten stijgen en dalen om de juiste windrichting op te zoeken.

De bekendste vorm van motorische voortstuwing is met een propeller. Wanneer deze wordt rondgedraaid, ontstaat er aerodynamische lift of voortstuwing naar voren.

Een ander bekend voorbeeld van motorische voortstuwing is de turbofan. Deze zorgt voor voortstuwing door lucht op te zuigen, te verbranden met brandstof in een verbrandingskamer, en vervolgens de uitlaatgassen op hoge snelheid uit de achterkant van de motor te laten schieten.

Classificatie naar gebruik

Het grootste onderscheid in luchtvaartuigen wordt gemaakt tussen militair luchtvaartuig, en burgerluchtvaartuig. Binnen die tweede groep zijn echter nog een aantal subgroepen te onderscheiden. Zo zijn er commerciële luchtvaartuigen, maar ook veel privé-luchtvaartuigen. Daarvoor wordt ook wel de term algemene luchtvaart gebruikt.

Externe links

  Vrije mediabestanden over Aircraft op Wikimedia Commons

Geschiedenis

• (en) Smithsonian Air and Space Museum - Online collectie met een speciale focus op geschiedenis van luchtvaartuigen en ruimtevaartuigen.
• (en) Virtual Museum
• (en) Prehistory of Powered Flight

Informatie

• (en) Airliners.net