Lijden

De term en werkwoord lijden wordt in verschillende opzichten / betekenissen gebruikt :

• Verdragen, dulden, velen (bijvoorbeeld : dat kunnen wij niet lijden).
• Ondervinden (bijvoorbeeld : honger, kou, schade ondervinden).
• Iemand wel-of-niet mogen / kunnen verdragen / kunnen houden van.
• Iets mogen hopen / graag zien verwezenlijkt (bijvoorbeeld : ik mag het hopen).
• Smart voelen, zich ongelukkig voelen.
• Schade hebben, nadeel ondervinden.
• Ondergaan, taalkundig : lijdend voorwerp of de lijdende vorm van het werkwoord.
• Voorbijgaan (onpersoonlijk), bijvoorbeeld : het leed niet lang).

Historie

Het woordenboek draagt vooral de gedachte aan van "het ondergaan van smart en ellende" (van Dale). Het lijden is een herkenbare ervaring voor vele mensen. In 1935 schreef de bekende Nederlandse historicus Dr. Johan Huizinga zijn werk In de Schaduwen van morgen dat als ondertitel heeft: Een diagnose van het geestelijk lijden van onzen tijd. Vele gelovigen zijn tegenwoordig (nog steeds) blijvend bezig met het beredeneren van het begrip lijden.

Vormen van lijden

Er zijn verschillende vormen van lijden:

• Het lichamelijke lijden. Hierbij moet vooral gedacht worden aan wonden, breuken en andere kwalen in het lichaam. Door middel van somatische zorg probeert men dit lijden te verlichten.
• Het psychische lijden. Hierbij moet gedacht worden aan lijden in de ziel, in de geest, in "het hoofd". Het gaat dan om angst, depressiviteit, moedeloosheid, etc. Sommigen denken dat dit lijden niet reëel kan zijn. Dit is echter onjuist. Psychisch lijden kan in sommige opzichten zelfs zwaarder zijn dan lichamelijk lijden.
  • Een relatief mildere vorm van psychisch lijden zijn bijvoorbeeld : frustraties en lijdzaamheid (geduld).
• Het sociaal lijden. Hierbij bedoelt men zaken als racisme en eenzaamheid.
• Het kosmisch lijden. Hierbij moet voornamelijk gedacht worden aan natuurrampen, zoals een tsunami en een hongersnood, aan antropogene rampen, zoals oorlog en aan milieurampen.
• het spititueel lijden. Hierbij moet vooral gedacht worden aan de gedachten van de mens (waarom ik)

Oorsprong van het lijden

Sommigen zijn van oordeel dat lijden een schepselmatig gegeven is. Anderen zien lijden als een herinnering aan een oorspronkelijke goede staat. Weer anderen zien lijden als een prikkel om te komen tot verandering en verbetering. Volgens het boeddhisme ligt de oorsprong van het lijden in begeertes, verlangens en wensen.

Lijden en het boeddhisme

In het boeddhisme wordt de term dukkha gebruikt voor lijden. Volgens het boeddhisme is het mogelijk een einde aan het lijden te brengen, en dit is ook het voornaamste doel van de leer van de Boeddha. De centrale boeddhistische lering van de Vier Nobele Waarheden gaat over het lijden, de oorzaak van het lijden, het einde aan het lijden en het pad naar het einde van het lijden.

Lijden en het christendom

In de christelijke religie neemt het lijden een grote plaats in. Jezus is volgens hen de grote Lijder. Door zijn lijden en dood en opstanding heeft Hij het lijden overwonnen. Het Nieuwe Testament maakt een verschil tussen lijden en ziekte. Lijden om Christus'wil staat volledig los van ziekte. Jezus genas immers altijd alle zieken die bij hem kwamen. Met lijden wordt geduid op de vervolging die Christenen beloofd wordt.

Tegenwoordig begrijpt men dat ook gevoelens als leed enigszins ondervonden moet worden, om het erge leed te kunnen voorstellen. Wanneer bepaalde beredeneringen dit begrip weerhouden te verkrijgen, wordt veelal gedacht dat er dergelijke heftige / erge / pijnlijke ervaringen benodigd zijn alvorens men begrijpen / voorstellen kan hoe dat is / zou zijn. Begrijpender wijze is men tot ondermeer empathie, mensenkennis en medelijden gekomen, wat die vraag overbodig maakt.

Lijden en de filosofie

Verschillende filosofen hebben over het lijden nagedacht. Arthur Schopenhauer, die bekend was met het Boeddhisme, zag lijden als een van de centrale problemen van de mensheid. In de filosofie is men veelal niet-conclusiegericht, en zal men zich niet snel neerleggen bij toeschrijven van het feit dat het lijden je al-of-niet overkomt, en het géén voorbestemd doel of reden heeft, en dat dus ook niet afgevraagd hoeft te worden.

Lijden en New Age

Vanuit deze invalshoek wordt een onderscheid gemaakt tussen pijn en Lijden. Pijn is een feit, maar het Lijden is een keuze, een houding, een gedrag van diegene die de pijn heeft. Hier kan de vergelijking getrokken worden met bijvoorbeeld het verschil tussen platzak en arm. Platzak is een (tijdelijke) situatie, en arm is een mentale ingesteldheid. Vanuit het New Age perspectief is elkeen zijn eigen oorzaak, en heeft in die context 'Het Lijden' geen enkele zin.

Zie ook

  Vrije mediabestanden over Human suffering op Wikimedia Commons

• Probleem van het lijden