Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Schietlood

Uit Wikisage
Versie door SjorsXY (overleg | bijdragen) op 27 apr 2010 om 09:33 (Een schietlood (paslood) is een gereedschap om te controleren of een vlak of lijn (loodlijn) loodrecht staat. ([http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Schietlood&oldid=20167291]))
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Een schietlood oftewel paslood is een gereedschap om te controleren of een vlak of lijn (loodlijn) loodrecht staat, dan wel om te zien of een punt zich loodrecht onder of boven een ander punt bevindt.

Een schietlood bestaat uit een massieve messing cilinder (het lood) waaraan een koord is bevestigd. Aan het andere einde van het koord is een iets dikker klosje bevestigd. Door nu dit klosje tegen het te stellen voorwerp te houden en de afwijking van het lood te bekijken, kunnen we zien of iets "in het lood", "te lood" oftewel loodrecht, staat. Het lood moet net vrijhangen en het te stellen voorwerp niet raken of er te ver vandaan hangen. Het verschil moet precies het dikteverschil zijn tussen het klosje en het lood.

Gebruik

In de bouw werd het gebruikt door timmerlieden en metselaars voor het verticaal stellen van kozijnen, deuren en profielen voor het metselen van muren. Tegenwoordig wordt hiervoor doorgaans een lange waterpas gebruikt, de zogenaamde "stelwaterpas". Bij het behangen wordt het schietlood wel gebruikt om de eerste te plakken baan behang loodrecht te hangen, wat z'n doorwerking heeft op de volgende banen.

Loodrecht

De richting van het koord wordt loodrecht of verticaal genoemd. Deze staat haaks op de horizon.

In de meetkunde heeft loodrecht een andere afgeleide betekenis gekregen, namelijk "snijden onder een rechte hoek".

Trivia

Het schietlood is onderwerp van het visioen in Amos 7:7-9.

Wikimedia Commons  Vrije mediabestanden over Plumb-bob op Wikimedia Commons