Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Antonio Vivaldi
Antonio Lucio Vivaldi (4 maart 1678 – 27 juli 1741), bijgenaamd Il Prete Rosso (de rode priester) was een Italiaanse violist, priester en componist.
Biografie
Hij werd geboren in Venetië. Zijn vader, een kapper, hielp hem in zijn carrière in de muziek en meldde hem aan bij de Cappella di San Marco, waar vader Vivaldi zelf een vooraanstaand violist was (en door sommigen zelfs een virtuoos genoemd werd).
In 1703 werd Vivaldi priester. Hij kreeg al snel de bijnaam Il Prete Rosso ("de rode priester"), vermoedelijk vanwege zijn rode haar. Vanaf 1704 hoefde hij niet meer deel te nemen aan de heilige mis in verband met zijn slechte gezondheid: hij leed aan astma. Maar volgens sommigen mocht hij de mis niet meer opdragen omdat, als hij inspiratie kreeg voor een nieuw muziekstuk, hij dat gewoon ging opschrijven tijdens de mis. Vivaldi werd vioolleraar in een meisjesweeshuis in Venetië, het Pio Ospedale della Pietà. De musicerende wezen stegen snel in aanzien, ook in het buitenland. Omdat meisjes eigenlijk geen muziek mochten spelen, gaven zij concerten van achter een doek. Voor hen schreef Vivaldi de meeste van zijn concerten, cantates en gewijde muziek.
In 1705 werd de eerste verzameling (raccolta) van zijn werk gepubliceerd en er zouden er nog vele volgen. Als hij niet op één van zijn vele reizen was, vervulde Vivaldi verschillende taken in het weeshuis. In 1713 kreeg hij de verantwoordelijkheid voor alle muzikale activiteiten in het instituut.
Werken
Vivaldi was een zeer productieve componist.[1] Hij werkte snel. Zijn werk omvat onder andere:
- meer dan 500 concerten (waarvan 223 voor viool en 27 voor cello);
- 46 opera's;
- symfonieën;
- 73 sonates;
- 1 requiem;
- kamermuziek
- gewijde muziek (het oratorio Juditha Triumphans, geschreven voor de Pietà, twee Gloria, een Stabat Mater, de psalmen Nisi Dominus en Beatus Vir, het Magnificat, Dixit Dominus en andere);
- zijn beroemdste werk is waarschijnlijk Le Quattro Stagioni (De vier jaargetijden).
Weinig bekend is het feit dat het grootste deel van zijn werk in de eerste helft van de twintigste eeuw werd herontdekt, maar pas in de tweede helft uitgegeven.
Tijdens zijn leven werden er al verschillende werken gepubliceerd. Zij kregen allen een opus nummer (van opus 1 tot en met opus 13). In de 20ste eeuw werden er verschillende pogingen ondernomen om zijn volledig werk op te lijsten. De meest volledige cataloog is die van Peter Ryom, genaamd de Ryom Verzeichnis, gepubliceerd in 1973. De afkorting RV met nummer wordt meestal gebruikt om een werk te identificeren.
Invloed
Vivaldi's muziek is vernieuwend. Zijn composities waren helder, met harmonische contrasten, en Vivaldi slaagde er vaak in vernieuwende melodieën en thema's te bedenken. Van belang is ook dat zijn muziek bedoeld was om ook de massa aan te spreken, in plaats van alleen de intellectuele elite. Het vrolijke karakter van zijn muziek weerspiegelt Vivaldi's eigen plezier in het componeren, en is een belangrijke reden voor de enorme populariteit van zijn werk. Vivaldi werd hierdoor ook snel beroemd in Frankrijk, een land dat toentertijd muzikaal gesproken erg opgesloten zat in bestaande structuren.
Hij wordt wel beschouwd als één van de componisten die ervoor zorgde dat de Barokmuziek een impressionistische stijl kon ontwikkelen. Daarmee wordt hij soms gezien als voorloper van de componisten van de Romantiek. Johann Sebastian Bach werd sterk beïnvloed door zijn concerten. In later tijden waren niet alle componisten even enthousiast: Igor Stravinsky zei chargerend dat Vivaldi niet honderden concerten had geschreven, maar slechts honderden variaties op één en hetzelfde concert.
Vandaag de dag worden ook zijn opera's langzamerhand herontdekt, zoals Dorilla in Tempe, Ottone in villa en Orlando furioso.
Hoewel Vivaldi priester was, wordt hij verondersteld vele liefdesaffaires gehad te hebben, onder meer met de zangeres Anna Giraud. Met haar werd hij ervan verdacht plagiaat gepleegd te hebben ten aanzien van enkele oude Venetiaanse opera's die hij een beetje aanpaste aan haar stem. Dit bracht hem in conflict met Benedetto Marcello, die een pamflet tegen Vivaldi schreef.
Vivaldi's muziek speelt, net als die van Mozart, Tsjaikovski en Corelli, een rol in de theorieën van Alfred Tomatis over de effecten van muziek op het menselijk gedrag, en wordt ook gebruikt in muziektherapie.
Enkele belangrijke werken
- Le Quattro Stagioni (de vier jaargetijden)
- L'estro armonico
- Gloria in D groot (RV 589)
- Concerto in A klein
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Antonio Vivaldi op Wikimedia Commons.
- º Sommige fluitsonates zoals Il Pastor Fido worden ten onrechte wel aan hem toegeschreven in plaats van aan Nicolas Chedeville
