Jaap van de Merwe

Leen Jongewaard
Leen Jongewaard als panellid in Voor een briefkaart op de eerste rang (1974)
Leen Jongewaard als panellid in Voor een briefkaart op de eerste rang (1974)
Algemene informatie
Geboren	30 maart 1927
Overleden	4 juni 1996
Land	Nederland
IMDb-profiel

Leendert (Leen) Jongewaard (Amsterdam, 30 maart 1927 – Nice, 4 juni 1996) was een Nederlands acteur en zanger die vooral bekendheid genoot door zijn optreden in de televisieseries Ja zuster, nee zuster, 't Schaep met de 5 pooten en Citroentje met suiker en door zijn vertolkingen van liedjes zoals In een rijtuigje, Op een mooie Pinksterdag en M'n opa.

Biografie

Leen Jongewaard werd geboren in Amsterdam als jongste in een gezin van acht jongens en één meisje. Zijn vader was visboer en hoofdofficier bij het Leger des Heils. In 1946 richtte Jongewaard het amateurcabaret De Kijkdoos op waarin ook Adèle Bloemendaal speelde. In het begin van de jaren 50 werd hij ontdekt door de directie van de toneelgroep Puck (Egbert van Paridon) en in 1953 maakte hij daar zijn debuut als beroepsacteur. Hij bleef meer dan tien jaar bij Puck (later Centrum genaamd).

Zijn televisiedebuut maakte hij als meneer Leeuwerik in het kinderprogramma Het mannetje op zolder, geschreven en geregisseerd door Mies Bouhuys, dat van 1959 tot 1960 door de AVRO uitgezonden werd. Hij speelde in 1960 ook een aantal keren de rol van Lo Flodder in het AVRO kindertelevisieprogramma Varen is fijner dan je denkt met Piet Römer in de hoofdrol als meneer King, die met zijn schip 'De Krikkemikke' allerlei avonturen beleefde. Andere personages waren het keukenhulpje Zeefje (Cecilia Lichtveld), Mevr. Gracia Morena (Sepha Dierikx), Ageeth (omroepster Ageeth Scherphuis) en Piet Römers tweelingbroer Paul Römer in de rol van meneer Kong. Dit kindertelevisieprogramma was ook geschreven en geregisseerd door Mies Bouhuys. Van 1961 tot 1964 speelde hij de hoofdrol in de populaire televisieserie voor de jeugd Flip de Tovenaarsleerling; hiervan werden 26 afleveringen gemaakt.

In de jaren zestig nam Jongewaard deel aan diverse programma's, waaronder cabaret Lurelei met Sylvia de Leur, Mensen, hee mensen (1962), het radioprogramma De wilde vaart waar hij Conny Stuart voor het eerst ontmoette, en de musical Heerlijk duurt het langst (1965) van Annie M.G. Schmidt waar hij de rol van kruidenier Kees Bloem vervulde.

In de musical De Kleine Parade speelde Jongewaard de rol van Hein, de zilverman.

Hierna speelde hij de beroemde dubbelrol van inbreker Gerrit en diens Opa in de door Annie M.G. Schmidt geschreven televisieserie Ja zuster, nee zuster met Hetty Blok in de rol van zuster Klivia. Blok en Jongewaard waren de enige solisten in dit programma die echt konden zingen. Bekende liedjes hieruit, waarin hij meedeed, waren M'n opa, In een rijtuigie (met Wim Sonneveld), Duifies, De oude Jacob en Ik krijg het weer.

Bestand:Grafsteen Leen Jongewaard.jpg

graf van Leen Jongewaard

Vervolgens speelde Jongewaard in twee televisieseries van Eli Asser, namelijk 't Schaep met de 5 pooten (1969) en Citroentje met suiker (1972-1974). Bekende liedjes uit deze series waren We benne op de wereld om mekaar te helpen, nietwaar? (1969), As je mekaar niet meer vertrouwen kan (1970) en Het zal je kind maar wezen (1970).

Van 1980 tot 1984 reisde Leen Jongewaard met zanger Robert Long door het land met een drietal cabaretprogramma's waarvan Duidelijk zo? het eerste was. In het programma werden tal van onderwerpen behandeld die beide heren na aan het hart lagen, zoals homoseksualiteit, geloof en maatschappelijke misstanden.

Leen Jongewaard overleed op 4 juni 1996 aan een hartaanval tijdens zijn vakantie in Frankrijk. Hij werd begraven op Zorgvlied. Leen Jongewaard was jarenlang de levenspartner van Barrie Stevens.

In de musical Robert Long die in december 2015 in première ging, wordt de rol van Leen Jongewaard vertolkt door Jeremy Baker.

Prijzen

• 1967 - de Gouden Televizier-Ring
• 1970 - de Gouden Televizier-Ring
• 1979 - de Johan Kaart Prijs namens de Stichting ter bevordering van de Blijspel-Klucht-Kunst.

Filmografie

Filmografie als acteur
Jaar	Titel	Rol	Opmerkingen
1955	Opstand in de kribbe	Herdersjongen	televisiefilm
1957	Tinkeltje	Tinkeltje	televisieserie
1957	Varen is fijner dan je denkt	Lo Flodder	televisieserie
1959	Het mannetje op zolder	meneer Leeuwerik	televisieserie
1960	Bas Boterbloem		televisieserie
1961	Flip de tovenaarsleerling	Flip(je)	televisieserie
1962	Kermis in de regen	automonteur	Film
1963	De vergeten medeminnaar
1965	Klatergoud	Gilles	Hoorspelserie	Radio
1966	Ja zuster, nee zuster	Inbreker Gerrit/Opa	televisieserie
1969	't Schaep met de 5 pooten	Lukas Blijdschap	televisieserie
1972	Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer?	Gruizel Gruis	televisieserie
1972	Ti-Ta Tovenaar		televisieserie
1972	Citroentje met suiker	Manie Palfrenier	televisieserie
1973	Barbapapa	Verteller (stem)	televisieserie
1974	Help, de dokter verzuipt!	Veldwachter Van Bree
1974	De vijf van de vierdaagse
1974	Dynastie der kleine luyden	Bedelmonnik	televisiefilm
1974	Durmazon		mini-televisieserie
1977	Hollands Glorie	Eerste Machinist	televisieserie
1978	Pastorale 1943	Eskens
1979	Martijn en de magiër	Requisitor
1980	De bende van hiernaast	Verschuur
1981	Te gek om los te lopen	Guus
1981	Rigor mortis	Johnny
1981	Hoge hakken, echte liefde	Jenny's vader
1982	De Boezemvriend	Kolonel Moeskop
1985	Parfait amour	Jaromir
1986	Op hoop van zegen	Kaps
1987	Terug naar Oegstgeest	Oom Louis
1987	Zoeken naar Eileen	Politieagent
1989	Loos	Dorrius
1989	De avonden	Arie
1990	My Blue Heaven	Vader van de Broeck

Discografie

Albums

Album(s) met hitnoteringen in de Nederlandse Album Top 20/50/75/100	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste  positie	Aantal  weken	Opmerkingen
Leen al-leen - Philips 844 044 PY	1967
Liedjes uit 't Schaep met de 5 pooten - Philips 861 820 LCY (TV soundtrack)	december 1969	14-2-1970	2	10	met Piet en Adèle
Nieuwe liedjes uit 't Schaep met de 5 pooten - Philips 6402 004	1970				met Piet en Adèle
Liedjes uit Citroentje met suiker - Philips 6410 052	1972				met Piet en Adèle
Ik dans met de gans en ik trouw met de pauw - Philips 9289 003	1975				met Hetty Blok
Leen is alive - EMI 1A 062 26602	1981				met medewerking van Robert Long, Teksten en Muziek: Robert Long

Singles

Single(s) met hitnoteringen in de Nederlandse Top 40	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste  positie	Aantal  weken	Opmerkingen
Jij bent het mooiste meisje	1963
M'n opa		18-3-1967	15	13	met Hetty Blok
Op een mooie Pinksterdag		29-4-1967	9	23	met André van den Heuvel
Duifies, duifies	1967
Schipbreukeling	1967
Wil u een stekkie?		11-11-1967	tip		met Hetty Blok
De ouwe Jacob		2-12-1967	16	7
De schuld van het kapitaal		16-12-1967	tip
Petrus vraagt niet	1968
In een rijtuigje		23-3-1968	12	6	met Wim Sonneveld
Grote problemen	1968
We zijn op de wereld om mekaar te helpen		15-11-1969	6	10	met Piet en Adèle
Het zal je kind maar wezen		3-1-1970	5	11	met Piet en Adèle
Als je mekaar niet vertrouwen kan		28-3-1970	16	4	met Piet en Adèle
Als je maar gezond bent		6-6-1970	tip		met Piet en Adèle
Lieve Heer doe mij een lol		13-2-1971	34	2
Je mottermee leren leven		18-11-1972	tip		met Piet Römer en Lex Goudsmit
Ozewiezewo	1973
Geld	1974				met diverse artiesten
Leidseplein	1977
Die fijne Jordaan	1981

Radio 2 Top 2000

Nummer(s) met noteringen in de NPO Radio 2 Top 2000	'99	'00	'01	'02	'03	'04	'05	'06	'07	'08	'09	'10	'11	'12	'13	'14	'15	'16	'17	'18	'19	'20	'21	'22	'23
M'n opa (met Hetty Blok)	-	-	1748	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Op een mooie Pinksterdag (met André van den Heuvel)	1067	-	1324	-	1888	-	-	1918	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties Henk van Gelder, Leen Alleen, Nijgh & Van Ditmar 2009 - biografie Biografie van Leen Jongewaard   Jaap van de Merwe in de Internet Movie Database  (en)

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Jaap van de Merwe op Wikimedia Commons.