Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Jos Hakker
Joseph Jonas Hakker (Amsterdam, 28 mei 1887 – Brecht, 9 maart 1967)[1] was een Nederlands-Joodse bakker die de Antwerpse handjes bedacht.[2][3]
Levensloop
Voor de Tweede Wereldoorlog
Hakkers vader overleed in 1889 waarna Jos en zijn twee broers opgroeiden in een weeshuis. Jos Hakker kreeg hier een opleiding pasteibakker.
Toen hij afstudeerde verhuisde Hakker naar Antwerpen omdat hij er verre familie (Simons-Kahn) had die een bakkerij uitbaatte. Hij kon aan de slag in deze bakkerij en leerde er Rachel Simons (Den Haag, 11 oktober 1874 – Antwerpen, 28 oktober 1942) kennen, met wie hij trouwde. Na het huwelijk startte het koppel een eigen zaak in de Provinciestraat. Hakker was niet-religieus en zijn bakkerij was daarom niet-koosjer.
Op initiatief van Jos Hakker organiseerde de Antwerpse banketbakkersvereniging in 1934 een wedstrijd om Antwerpen een speciaal gebakje te schenken. Hakker nam zelf deel en won met de Antwerpse handjes.
Tweede wereldoorlog
Hakkers vrouw werd op 16 augustus 1942 opgenomen in een ziekenhuis en zou op 18 oktober overlijden. De nacht voor haar opname begonnen in Antwerpen de razzia’s tegen de Joodse bevolking.
Hakker was zich bewust van het gevaar en trachtte na de dood van zijn echtgenote te vluchten naar Zwitserland. Zijn contactpersonen die hij 45.000 frank betaalde waren echter collaborateurs en hij werd verraden. Hij werd twee weken opgesloten in de gevangenis van Antwerpen (Begijnenstraat) en vervolgens op 13 november 1942 overgebracht naar de Kazerne Dossin. In het kamp hield hij nauwkeurige feitenverslagen bij, die bewaard zijn gebleven.
Op 15 januari 1943 werd hij met 1623 andere gevangenen op transport gezet naar het concentratiekamp van Auschwitz. Hakker was een van de mensen die tijdens het transport van het Negentiende treinkonvooi wisten te ontsnappen nabij Boutersem of Roosbeek. Hij zou niet opnieuw worden gearresteerd.
Hakker schreef uitvoerige verslagen over de gebeurtenissen tijdens de oorlog: de razzia’s in Antwerpen, het kampleven in de Dossinkazerne, de woekerprijzen, ...
Hakker sloot zich na zijn ontsnapping aan bij het verzet in Luik. Hij stuurde vanuit Luik een kaartje naar Petrus Bolotine, een Joodse ingenieur die nog steeds gevangen werd gehouden in de Dossinkazerne. Bolotine zorgde ervoor dat Hakker geldelijke steun kreeg. In Luik schreef Hakker vanaf juli 1943 in het sluikblad Le Coq Victorieux over de realiteit in de Dossinkazerne.
Op 7 september 1944, net na de bevrijding van België, publiceerde Jos Hakker “De Geheimzinnige Kazerne Dossin – Deportatiekamp der Joden”.
Na de Tweede Wereldoorlog
Na de oorlog werd Hakker herenigd met zijn zoon Simon die wel succesvol Zwitserland wist te bereiken. Ze begonnen samen een bakkerij in de Provinciestraat.
Pas in 2017 werd duidelijk dat de Jos Hakker die twee boeken schreef over de Kazerne Dossin dezelfde persoon was als de uitvinder van de Antwerpse handjes.
Ter ere van Hakker werd in 2020 een gedenkplaat aangebracht in de Provinciestraat.[4][5]
Bibliografie
- De Geheimzinnige Kazerne Dossin – Deportatiekamp der Joden. Uitgeverij Ontwikkeling, 1944, 47 p.
- De Heldenstrijd der Maquis: hun werk – hun lijden – hun strijden. Excelsior. 1945
Bronnen, noten en/of referenties
|