Palais idéal

Het palais idéal is een fantasiegebouw, opgericht door Ferdinand Cheval van 1879 tot 1912, in Hauterives, Frankrijk. Sinds 23 september 1969 is het erkend als een historisch monument.

Algemeen

Het gebouw is een persoonlijk mengsel van verscheidene architectuurstijlen. Ferdinand Cheval, de ontwerper, haalde zijn inspiratie uit de natuur, de Bijbel of heiligenverhalen en uit de hindoeïstische en Egyptische mythen. Cheval werkte als postbode in de tijd dat mensen meer begonnen te reizen en dat men ansichtkaarten begon te sturen. (De postkaart verscheen in Frankrijk in 1873, vijf jaar voor het begin aan het Palais Idéal). De verzamelde stenen worden bijeengehouden met gaas, leem en cement. De bouw werd voltooid in 1912. Het paleis van postbode Cheval is 12 meter hoog en 26 meter lang.

Begin

Volgens Chevals herinneringen, stootte hij in april 1879, op een postronde op een merkwaardige steen. Hij nam de steen mee om hem later nauwkeuriger te bekijken. Hij gaf de steen de naam „la pierre d’achoppement”: „steen des aanstoots”. Toen hij de volgende dag op dezelfde plaats voorbijkwam, stelde hij vast dat er nog andere stenen lagen waarvan de vormen nog interessanter of nog mooier waren dan van de steen die zijn aandacht had getrokken. Hij bedacht, dat aangezien de natuur zulk beeldhouwwerk liet ontstaan, hij dit ook zou kunnen.

De volgende 33 jaar koos Ferdinand Cheval tijdens zijn dagelijkse postronde stenen uit. Aanvankelijk stopte hij deze in zijn zakken, later bracht hij een mand mee. Een aantal keer een kruiwagen. Wanneer hij terug thuis was, bracht hij uren door met het verwerken van de stenen in zijn droomgebouw. Hij werkte er ook ’s nachts aan, met het licht van een petroleumlamp. De plaatselijke bevolking beschouwde hem als een excentriekeling.

Ontwikkeling van de oostgevel

De eerste twintig jaar bracht Ferdinand Cheval door met het bouwen van de gevels. Over het algemeen noemde hij zijn bouwwerk „de tempel van de natuur”. De benaming Palais Idéale werd bedacht nadat Cheval in 1904 de alpenzanger Emile Roux in Parassac ontmoette. Aan de gevel kan bekijken hoe de architect zijn paleis intuïtief ontwikkelde. Vanuit organische, vegetatieve motieven in de grotten en nissen ontwikkelt hij zijn stijl tot de symmetrische structuur van de majestueuze gevel.

Ferdinand Cheval begon eerst met het graven van een vijver en het aanleggen van een waterval daar rondom heen: de Bron van leven (1879–1881). Iets hogerop gelegen en verder naar het noorden legde hij een tweede waterval aan: de Bron van wijsheid (1881–1884). Dan komen de symmetrische gevel en de gezwollen zuilen van de grote tempel, het Egyptische Monument (1884–1891) dat de tempel van werd. Vanaf 1891, toen hij een symmetrie wou uitwerken met het noordelijke gedeelte, werkt Cheval in het zuidelijke gedeelte aan de hindoetempel (1891–1895), aan wilde dieren en exotische flora, die uiteindelijk vergezeld worden door drie indrukwekkende reuzen: (1895–1899) (Caesar, Vercingetorix en Archimedes).

Westgevel

De westgevel is veel minder organisch opgebouwd, en veel strenger gestructureerd. In nissen staat de architecturale wereld afgebeeld: een moskee, een hindoetempel, een Zwitserse chalet, het Maison Carrée in Algiers, een middeleeuws kasteel. Langs die kant bereikt men ook een twintig meter lange galerie van beeldhouwwerken. Bovenaan bevindt zich een groot terras van 23 meter lang (vrijwel de gehele lengte van het paleis), dat via een trap toegankelijk is.

Noord- en zuidgevels

Aan de noordkant bevindt zich de tempel van de natuur, met grotten en allerlei dieren (herten, pelikanen, krokodillen...). De zuidgevel is vrij kaal en is een eerbetoon van Cheval aan de oudheid, met een antediluviaans museum. Het is ook een duidelijke toegang tot het terras, met trap en balkon.