Ferdinand Cheval

Buste van Ferdinand Cheval in Hauterives

Chevals ’Palais Idéal’

Ferdinand Cheval (19 april 1836 – 19 augustus 1924) was een Franse postbode die 33 jaren van zijn leven wijdde aan het bouwen van zijn Palais idéal dat beschouwd wordt als een van de opmerkelijkste uitingen van naïeve architectuur.

Leven

Ferdinand Cheval woonde in Châteauneuf-de-Galaure, in het departement Drôme in zuidoost-Frankrijk. Na het overlijden van zijn vader verliet hij de school op dertienjarige leeftijd en werd bakkersleerjongen. In 1856 werd hij bakker in Valence, en in 1859 te Chasselay (in de omgeving van Lyon). Men gaat ervan uit dat de twaalf jaar ervaring met het kneden van deeg hem later beïnvloedde, toen hij zich ontplooide tot ontwerper en beeldend kunstenaar.

In 1858 trouwde hij met Rosalie Revol. Toen zijn eerstgeboren zoon overleed, verliet hij het werk in de bakkerij. Hij ging een tijd aan de slag als een landarbeider tot zijn tweede zoon geboren werd. Op 12 juli 1867 werd hij officieel tot postbode benoemd. Hij bediende achtereenvolgens de postronde te Anneyron, dan Peyrins, daarna Bourg de Toll. In 1869 werd hij op zijn verzoek toegewezen aan Hauterives, een twaalftal kilometer van zijn geboorteplaats, waar hij verantwoordelijk was voor de postronde van van Hauterives tot Tersanne, een route van ongeveer 33 kilometer te voet.

Tijdens zijn lange postronden mijmerde hij over het bouwen van een „feeëriek paleis”. Pas decennia later zou hij beginnen deze dromen in werkelijkheid om te zetten.

Na het overlijden van zijn eerste echtgenote, hertrouwde hij in 1878 met Claire Philomena Richaud, die wat eigendom meebracht ter waarde van twee werkjaren als postbode. Ze verwierven een stuk land in Hauterives.

Bouw van het Palais Idéal

Cheval begon in april 1879 met de bouw van een monument, dat hij later de naam Palais Idéal gaf. Zoals hij vertelde, struikelde hij op een dag over een steen met een interessante vorm. De volgende dag keerde hij terug naar die plek en begon er meerdere stenen te verzamelen. De volgende 33 jaar verzamelde hij tijdens zijn dagelijkse postronde stenen.

Met de verzamelde stenen begon hij een fantasiebouwsel samen te stellen door middel van cement, leem en gaas. Vaak werkte hij er ’s nachts aan, bij het licht van een olielamp. Plaatsgenoten beschouwden hem als een dorpsgek.

De eerste twee decennia was Cheval vooral bezig met de buitenmuren. Het paleis is een mix van zeer uiteenlopende stijlen met elementen uit de Bijbel, de hindoeïstische en Egyptische mythologie en uit de natuur, en bevat goden en godinnen, gedichten, inscripties en dieren met soms druipsteenachtige motieven.

In december 1911 schreef hij over zijn werk: „De tijd deed er niet toe: toen de dienst voor de Post klaar was, had ik mijn vrije tijd kunnen besteden aan jagen, vissen, biljarten en kaarten. Ik gaf er de voorkeur aan om mijn droom waar te maken. Het heeft me 4.000 zakken kalk en cement gekost en mijn Monument vertegenwoordigt 1.000 kubieke meter metselwerk, oftewel 6.000 frank; maar ik ben ervan verzekerd dat mijn naam in de herinnering van het nageslacht zal voortleven en dat is vleiend!”^[1]

In 1896 ging hij met pensioen. Hij woonde in een villa niet ver van zijn Palais Idéal, en bouwde hieraan verder tot hij het in 1912 voltooide.

Cheval wilde graag bij zijn werk begraven worden met zijn vrouw, maar de Franse autoriteiten verboden dit, waarna hij acht jaar (van 1914 tot 1922) besteedde aan het bouwen van zijn eigen mausoleum op de gemeentelijke begraafplaats in Hauterives. Hij overleed op 19 augustus 1924 op 88-jarige leeftijd, ongeveer een jaar nadat hij zijn mausoleum had voltooid.

Vlak voor zijn dood spraken André Breton en Picasso nog hun bewondering voor hem uit.

In 1969 werd het paleis door André Malraux, de Franse minister van cultuur, erkend als nationaal monument. Het kan dagelijks bezocht worden behalve tijdens de periode van kerst en nieuwjaar.