Nicolaas de Jonge

Nicolaas de Jonge
Nicolaas de Jonge
Algemene informatie
Handtekening
Geboren	17 augustus 1845, Goes (Zeeland)
Overleden	24 januari 1898, Utrecht
Bekend van	Vertaling van het Nieuwe Testament
Beroep	predikant

Nicolaas de Jonge (Goes (Zeeland), 17 augustus 1845 – Utrecht, 24 januari 1898) was een Nederlands gereformeerd predikant in België.

Leven

Nicolaas de Jonge werd geboren op 17 augustus 1845 te Goes (Zeeland), als zoon van de bakker Johannes de Jonge en diens echtgenote Janna Visser. Het gezin had in totaal veertien kinderen. Nadat Johannes de Jonge een ouderling werd in de kerk en een medewerker werd van dominee H. J. Budding, stopte hij met de bakkerij om zich volledig te kunnen toeleggen op zijn geestelijk werk. Mevrouw de Jonge-Visser had intussen een textielwinkel. Omdat de afgescheiden gemeenten, waarin H. J. Budding een leidende rol had, niet de toen officiële staatskerk was, was er ook vervolging van overheidswege. Vader De Jonge zat om die reden maandenlang in de gevangenis en betaalde duizenden guldens boete. De familie Budding gedurende 22 jaar in bij de familie De Jonge.

Omdat Johannes de Jonge een tegenstander was van vaccinaties, kon de jonge Nicolaas niet geregeld naar school. Het was de bedoeling dat hij door een oom zou worden opgeleid als horlogemaker, maar hij was niet tevreden met dit vooruitzicht. Door toedoen van dominee Budding kon Nicolaas naar de Christelijke kostschool te Emmichhoven bij Gorinchem.

Op 18 december 1870 werd hij ingezegend als dominee te Leksmond. Hij gaf daar een Christelijk Volksblad uit dat vanaf 1893 de naam Evangeliebode voor Nederland en Vlaamsch België kreeg. Hij organiseerde op zaterdagavond ’bidstonden’, die druk bezocht werden, maar na zijn vertrek weer ophielden.

Nadat op 9 april 1873 Henricus (Henri) van Maasdijk, de voorganger van de Vlaams-Hollandse-Evangelische Kerk aan de Sinte-Kathelijneplaats te Brussel was overleden, zocht men een opvolger, en de keuze viel op de Jonge. Tegelijk kreeg hij ook een uitnodiging (’beroep’) om als predikant in Enschede te dienen, maar hij koos voor het Roomsche Brussel.

Toen hij op 1 maart 1874 in Brussel aankwam, werd er net carnaval gevierd, iets waar hij een vreselijke indruk van overhield.

Hij richtte in 1876 een school op om gereformeerde evangeliepredikers op te leiden. De bekendste leerling was Vincent van Gogh, die de school in 1878 bezocht. Van Gogh werd een ijverig evangelist in Petit-Wasmes in de Borinage, de Franstalige mijnstreek in Henegouwen, maar had geen grote begaafdheid als spreker en verloor al zijn toehoorders. Hij maakte deze opleiding trouwens niet af. De bestuursraad van de school zag zich na een tijd genoodzaakt om de school te sluiten omdat er te weinig leerlingen waren, maar tien jaar later, na de Jonge’s overlijden, werd de school opnieuw geopend volgens het door hem uitgewerkte model. De huidige ‘Universitaire Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid’ (U.F.P.G.) te Brussel zou zonder deze voorloper uit de 19e eeuw ondenkbaar zijn.

Ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling van 1880 kwam S. R. Brown, een evangelist van de London City Mission, naar Brussel om gedurende de tentoonstellingsperiode evangelisatietoespraken te houden in een linnen tentje. De Jonge voelde zich aanvankelijk niet aangetrokken tot deze methode, die hem wat kermisachtig leek, maar hij was er al gauw voor gewonnen. Tijdens de tentoonstellingsperiode werd er elke er elke avond in het Frans en in het Vlaams gepredikt en op zondag twee keer. Toen de tentoonstelling in oktober werd gesloten, werd het te guur om nog in de tent te vergaderen. Vanaf nu ging men een barak huren die zich vlakbij bevond.

Tijdens zijn evangelisatiewerk bemerkte hij dat de Vlamingen het vaak wat moeilijk hadden met het taalgebruik in de Statenvertaling. Hij besloot daarom een vertaling van het Nieuwe Testament te maken die nauwer aansloot bij het Zuid-Nederlands of Belgisch Nederlands. In 1883 gaf hij zijn vertaling van het Evangelie volgens Lukas uit.

Op oudejaarsdag 1886 beëindigde de Jonge zijn taak als predikant om zich vollediger te kunnen concentreren op het evangelisatiewerk. Om dit werk te ondersteunen, richte hij de Brusselse Evangelisatie Drukkerij op, waar boeken en traktaten gedrukt werden. Verschillende daarvan werden door Nicolaas de Jonge zelf geschreven. Naar schatting werden er in totaal 60 verschillende geïllustreerde traktaten gepubliceerd, die een totale oplage bereikten van 650.000 exemplaren. Er verschenen ook twee tijdschriften: De Stem en Blijde Boodschap voor Vlaanderen en Nederland. In 1890 werd zijn vertaling uitgegeven van het volledige Nieuwe Testament.

Verscheidene Vlamingen gingen over naar het protestantisme. Omdat sommigen graag de Hollandse gewoontes imiteerden en thee begonnen te drinken, kregen zij de bijnaam theepotprotestanten.

In juni 1893 verhuisde hij naar Utrecht. Hij bleef ook daar artikelen schrijven over het evangelisatiewerk in Brussel.

In 1895 bereidde hij het bezoek aan Nederland voor van de Kaapse predikant Andrew Murray. Op 28 februari 1896 werd hij benoemd tot ’godsdienstleeraar in de gevangenissen te Utrecht’.

Hij overleed op 24 januari 1898 op 52-jarige leeftijd en werd begraven te Utrecht op 28 januari 1898.

Werken (selectie)

• het Heilig Evangelie van Lukas in het Vlaamsch en Fransch, 1883;
• het Heilig Evangelie en de Werken der Apostelen, 1884;
• het Heilig Evangelie, vier Evangeliën met de Werken der Apostelen, 1888; 2e uitgave: 1889; 3e uitgave: 1895; 4e uitgave: 1897.
• het Nieuwe Testament van onzen Heer Jezus Christus, Brussel, British and Foreign Bible Society, 1890; (In gedrukte vorm nog slechts zelden te vinden. In 2012 in elektronische vorm heruitgeven door Importantia Publishing.)
• Was Luther een man Gods of een ketter?, 1883, gedrukt in een ’Vlaamse’ en een ’Hollandse’ versie; ook onder andere titels heruitgegeven.
• Blijde Boodschap voor Vlaamsch België, weekblad, 1886;
• Wat heeft God aan de Christenen te zeggen in de brieven van Paulus aan de Thessalonikers en de Galatiërs?, Brussel, 1889;
• Wat heeft God aan de Christenen te zeggen in den eersten brief van Paulus aan de Korinthiërs?, Brussel, 1892;
• De tegenwoordige en de toekomende eeuw, 1890, vertaald uit het Frans;
• De Komende Christus, 1890, vertaling uit het Engels van het werk door J. A. Seiss;
• Vlaamsche Catechismus of onderwijzing in de Christelijke Leering (2e uitgave 1892);
• redacteur van de Morgenster, tijdschrift gewijd aan het onderzoek der profetische schriften, 1895-1897;
• vertaling van de toespraken van Andrew Murray;
• Wat beteekent de Brighton-beweging?, vertaald uit het Frans;
• De stundisten, vertaald uit het Frans;
• vele kinderverhalen en allerlei zendingslectuur.

Weblinks

• http://vpkb.be/geschiedenis/artikelen/nicolaas-de-jonge-stichter-van-het-silo-werk-1845-1898
• http://members.chello.nl/f.dejonge/f4a.htm
• http://www.hervormdlexmond.nl/30-historie/predikanten/160-nicolaas-de-jonge
• https://encyclopedievanzeeland.nl/Nicolaas_de_Jonge

Verwijzingen