Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Veda: verschil tussen versies
k (→Externe links) |
(overlopen, wat zinsbouw, wat formulering, aanhalingstekens, enz.) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
De ''' | De '''Veda’s''' zijn de geschriften die de basis vormen voor de [[upanishad]]en, de [[Indiase filosofie]] en veel van de religies die tot het [[hindoeïsme]] gerekend worden. Ze bestaan uit religieuze hymnen over God of goden, spirituele filosofie, het universum, de natuur en de juiste levenswijze. Het woord ’Veda’ is etymologisch verwant aan het werkwoord weten en betekent [[kennis (wetenschap)|kennis]]. De Veda’s zijn ontstaan tussen 1500 en 500 v.Chr.<ref> Prof. {{Aut|B. Dessein}} en Prof. {{Aut|A. Heirmann}}, ''Boeddha, zijn leer en zijn gemeenschap'', Academia Press ([[Universiteit Gent]], 1999).</ref> | ||
==Oorsprong== | ==Oorsprong== | ||
De oudste Veda, de Rig Veda, zou buiten India ontstaan zijn bij | De oudste Veda, de Rig Veda, zou buiten India ontstaan zijn bij Indo-Europese stammen („Ariërs”), die vanaf de 15e eeuw v.Chr. India binnentrokken. De latere Veda’s zouden grotendeels in India door zogenoemde [[rishi]]’s of wijze clanhoofden ''geschouwd'' zijn, waarmee bedoeld wordt dat deze wijzen de teksten door directe waarneming in zuiver bewustzijn zouden hebben waargenomen. De aanduiding ’Veda’ houdt hiermee verband: ''kennis'', gezien als absolute, dus onveranderlijke en eeuwige kennis. De veda’s behoren tot de alleroudste religieuze teksten ter wereld. | ||
De teksten zouden pas lang na de uitvinding van het schrift zijn opgeschreven en zijn ingedeeld, omdat het als een teken van verval werd beschouwd wanneer de eeuwenoude kennis niet meer gewoon onthouden kon worden. Het aanleren gebeurde door speciale personen (''pandits'') die geoefend waren om de hymnen uit hun hoofd te leren. In de [[Brahmaan|Brahmanen]] kaste werden de teksten vaak per familie doorgegeven. Speciale versstructuren en ritmes zorgden er als [[mnemotechniek|mnemotechnische hulpmiddelen]] voor dat de teksten gemakkelijk konden worden aangeleerd. Toch zijn in de loop der tijd waarschijnlijk teksten verloren gegaan wanneer een familie uitstierf of, zoals vooral de dag van vandaag, haar interesse verlegde naar meer wereldse zaken. | |||
==Inhoud== | ==Inhoud== | ||
De | De vier Veda’s zijn: | ||
*de [[Rig Veda]]: basisveda met de hymnen die ook in de andere deels worden | *de [[Rig Veda]]: basisveda met de hymnen die ook in de andere deels opnieuw worden gebruikt | ||
*de [[Sama Veda]]: zangvorm | *de [[Sama Veda]]: zangvorm | ||
*de [[Yajur Veda]]: zwarte en witte | *de [[Yajur Veda]]: zwarte en witte | ||
*de [[Atharva Veda]]: rituelen | *de [[Atharva Veda]]: rituelen | ||
Er zijn daarnaast ook nog sub- | Er zijn daarnaast ook nog sub-Veda’s, zoals de [[Ayurveda]] die over de geneeskunst gaat, [[Gandharva Veda]], geeft de [[muziek]] met [[raga]]’s weer, [[Sthapatya Veda]] geeft oerprincipes voor [[bouwkunst]] van woningen in meerdere verdiepingen en steden. Deze hebben geen religieuze inhoud. Bekender dan de Veda’s zelf zijn de [[Upanishad]]s, waarin uitleg wordt gegeven over de filosofie achter de Veda’s. | ||
===Henotheïsme of monotheïsme=== | ===Henotheïsme of monotheïsme=== | ||
Vooral de latere | Vooral de latere Veda’s zijn niet polytheïstisch. De invloedrijke westerse [[Indiakundige]] [[Max Müller]] noemde ze [[henotheïsme|henotheïstisch]]. Daarmee bedoelde hij het geloof in meerdere goden, waarvan een enkele aanbeden wordt en als superieur gezien wordt. Hij twijfelde of hij het niet toch als monotheïstisch moest benoemen, aangezien sommige verzen op monotheïsme leken te wijzen. | ||
De meeste hindoes beroepen zich voor hun monotheïstische visie o.a. op het vers: '' | De meeste hindoes beroepen zich voor hun monotheïstische visie o.a. op het vers: ''„Aan wat één is geven de wijzen vele namen. Ze noemen het Agni, Yama, Matarisvan”'' (Rig Veda, 1.164.46). Ze geloven dat dit aangeeft dat met de ’verschillende goden’ verschillende aspecten van één God bedoeld worden. | ||
===Interpretatie=== | ===Interpretatie=== | ||
De | De Veda’s zijn geschreven in een zeer oude vorm van [[Sanskriet]]. Woorden kunnen hierin veel verschillende betekenissen hebben. Hierdoor zijn er veel verschillende interpretaties van één tekst mogelijk. Soms lijkt dat zo bedoeld, maar vaak ook niet. Zo lezen voorstanders van de [[Arische invasietheorie]] in een vers dat een Arische god-koning een [[irrigatie|irrigatiesysteem]] vernielt van de donkergekleurde [[Dravidiërs]], terwijl anderen hierin een uitleg zien over de [[waterkringloop]]. | ||
In de [[Middeleeuwen]] werden o.a. door Sayana en Mahidhara commentaren op de Veda’s geschreven. Recente commentaren zijn opgesteld door de [[Arya Samaj]], die zich vooral baseerde op zeer oude commentaren en door [[Sri]] [[Aurobindo]], die een zeer spirituele interpretatie voorstaat. Er zijn ook Engelse vertalingen door westerse indologen zoals Max Müller, Wilson en Griffith die zich soms baseren op de middeleeuwse commentaren. Veel hindoes hebben kritiek op deze vertalingen en wijzen erop dat zij betaald werden door de Britten en christelijke [[missionaris]]sen. | |||
==Zie ook== | ==Zie ook== | ||
| Regel 29: | Regel 29: | ||
== Literatuur == | == Literatuur == | ||
* {{Aut|Angot, M.}} '' | * {{Aut|Angot, M.}} ''L’Inde classique'', Soc. éd. Les Belles Lettres, Paris, 2001 {{ISBN|2251410155}} | ||
* [http://www.people.fas.harvard.edu/~witzel/vedica.pdf Vedic Hinduism by S. W. Jamison and M. Witzel (1992)] | * [http://www.people.fas.harvard.edu/~witzel/vedica.pdf Vedic Hinduism by S. W. Jamison and M. Witzel (1992)] | ||
== | ==Weblinks== | ||
* [http://www.vedah.com Sri Aurobindo Kapali Sastry Institute of Vedic Culture Trust | * [http://www.vedah.com Sri Aurobindo Kapali Sastry Institute of Vedic Culture Trust]] Interpretatie volgens de methode van Sri Aurobindo | ||
* [http://www.geocities.com/Athens/Ithaca/3440/book2.html An introduction to the Vedas | * [http://www.geocities.com/Athens/Ithaca/3440/book2.html An introduction to the Vedas]] Interpretatie volgens de Arya Samaj | ||
* [http://www.sacred-texts.com/hin/ Sacred-Texts.com - Vertalingen door indologen] | * [http://www.sacred-texts.com/hin/ Sacred-Texts.com - Vertalingen door indologen] | ||
* [http://www.katinkahesselink.net/india/oude-teksten.html informatie over de | * [http://www.katinkahesselink.net/india/oude-teksten.html informatie over de Veda’s en citaten] | ||
{{bron|1= | {{bron|1= | ||
{{reflist}} | {{reflist}} | ||
}} | }} | ||
[[Categorie: | [[Categorie: Hindoeïsme]] | ||
[[Categorie: | [[Categorie: Boek]] | ||
Versie van 2 apr 2014 17:28
De Veda’s zijn de geschriften die de basis vormen voor de upanishaden, de Indiase filosofie en veel van de religies die tot het hindoeïsme gerekend worden. Ze bestaan uit religieuze hymnen over God of goden, spirituele filosofie, het universum, de natuur en de juiste levenswijze. Het woord ’Veda’ is etymologisch verwant aan het werkwoord weten en betekent kennis. De Veda’s zijn ontstaan tussen 1500 en 500 v.Chr.[1]
Oorsprong
De oudste Veda, de Rig Veda, zou buiten India ontstaan zijn bij Indo-Europese stammen („Ariërs”), die vanaf de 15e eeuw v.Chr. India binnentrokken. De latere Veda’s zouden grotendeels in India door zogenoemde rishi’s of wijze clanhoofden geschouwd zijn, waarmee bedoeld wordt dat deze wijzen de teksten door directe waarneming in zuiver bewustzijn zouden hebben waargenomen. De aanduiding ’Veda’ houdt hiermee verband: kennis, gezien als absolute, dus onveranderlijke en eeuwige kennis. De veda’s behoren tot de alleroudste religieuze teksten ter wereld.
De teksten zouden pas lang na de uitvinding van het schrift zijn opgeschreven en zijn ingedeeld, omdat het als een teken van verval werd beschouwd wanneer de eeuwenoude kennis niet meer gewoon onthouden kon worden. Het aanleren gebeurde door speciale personen (pandits) die geoefend waren om de hymnen uit hun hoofd te leren. In de Brahmanen kaste werden de teksten vaak per familie doorgegeven. Speciale versstructuren en ritmes zorgden er als mnemotechnische hulpmiddelen voor dat de teksten gemakkelijk konden worden aangeleerd. Toch zijn in de loop der tijd waarschijnlijk teksten verloren gegaan wanneer een familie uitstierf of, zoals vooral de dag van vandaag, haar interesse verlegde naar meer wereldse zaken.
Inhoud
De vier Veda’s zijn:
- de Rig Veda: basisveda met de hymnen die ook in de andere deels opnieuw worden gebruikt
- de Sama Veda: zangvorm
- de Yajur Veda: zwarte en witte
- de Atharva Veda: rituelen
Er zijn daarnaast ook nog sub-Veda’s, zoals de Ayurveda die over de geneeskunst gaat, Gandharva Veda, geeft de muziek met raga’s weer, Sthapatya Veda geeft oerprincipes voor bouwkunst van woningen in meerdere verdiepingen en steden. Deze hebben geen religieuze inhoud. Bekender dan de Veda’s zelf zijn de Upanishads, waarin uitleg wordt gegeven over de filosofie achter de Veda’s.
Henotheïsme of monotheïsme
Vooral de latere Veda’s zijn niet polytheïstisch. De invloedrijke westerse Indiakundige Max Müller noemde ze henotheïstisch. Daarmee bedoelde hij het geloof in meerdere goden, waarvan een enkele aanbeden wordt en als superieur gezien wordt. Hij twijfelde of hij het niet toch als monotheïstisch moest benoemen, aangezien sommige verzen op monotheïsme leken te wijzen.
De meeste hindoes beroepen zich voor hun monotheïstische visie o.a. op het vers: „Aan wat één is geven de wijzen vele namen. Ze noemen het Agni, Yama, Matarisvan” (Rig Veda, 1.164.46). Ze geloven dat dit aangeeft dat met de ’verschillende goden’ verschillende aspecten van één God bedoeld worden.
Interpretatie
De Veda’s zijn geschreven in een zeer oude vorm van Sanskriet. Woorden kunnen hierin veel verschillende betekenissen hebben. Hierdoor zijn er veel verschillende interpretaties van één tekst mogelijk. Soms lijkt dat zo bedoeld, maar vaak ook niet. Zo lezen voorstanders van de Arische invasietheorie in een vers dat een Arische god-koning een irrigatiesysteem vernielt van de donkergekleurde Dravidiërs, terwijl anderen hierin een uitleg zien over de waterkringloop.
In de Middeleeuwen werden o.a. door Sayana en Mahidhara commentaren op de Veda’s geschreven. Recente commentaren zijn opgesteld door de Arya Samaj, die zich vooral baseerde op zeer oude commentaren en door Sri Aurobindo, die een zeer spirituele interpretatie voorstaat. Er zijn ook Engelse vertalingen door westerse indologen zoals Max Müller, Wilson en Griffith die zich soms baseren op de middeleeuwse commentaren. Veel hindoes hebben kritiek op deze vertalingen en wijzen erop dat zij betaald werden door de Britten en christelijke missionarissen.
Zie ook
Literatuur
- Angot, M. L’Inde classique, Soc. éd. Les Belles Lettres, Paris, 2001 ISBN 2251410155
- Vedic Hinduism by S. W. Jamison and M. Witzel (1992)
Weblinks
- Sri Aurobindo Kapali Sastry Institute of Vedic Culture Trust] Interpretatie volgens de methode van Sri Aurobindo
- An introduction to the Vedas] Interpretatie volgens de Arya Samaj
- Sacred-Texts.com - Vertalingen door indologen
- informatie over de Veda’s en citaten
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Prof. B. Dessein en Prof. A. Heirmann, Boeddha, zijn leer en zijn gemeenschap, Academia Press (Universiteit Gent, 1999).