Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Stilleven: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
(redactie, illustraties) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:Jan_Bruegel_(I)_-_Bouquet_of_Flowers_in_a_Ceramic_Vase.jpg|thumb|Jan Brueghel de Oude - Stilleven met bloemen en kermieken vaas, 1599]] | |||
[[Bestand:Stilleven van Aristarkh Lentulov .jpg|thumb|Abstract stilleven van de Russische avant-gardekunstenaar Aristarkh Lentulov, olieverf op paneel, 1913]] | |||
[[Afbeelding:Stilleven met peren en kruik-Jules Grandgagnage.jpg|thumb|Stilleven met peren en kruik - olieverf op paneel, Jules Grandgagnage, 1993]] | |||
Een '''stilleven''' is een [[artistiek]]e [[compositie (beeldende kunst)|compositie]] ([[schilderij]], [[tekening]], [[foto]] enz.) van (meestal meerdere) [[Voorwerp (ding)|voorwerpen]]. | Een '''stilleven''' is een [[artistiek]]e [[compositie (beeldende kunst)|compositie]] ([[schilderij]], [[tekening]], [[foto]] enz.) van (meestal meerdere) [[Voorwerp (ding)|voorwerpen]]. | ||
In een stilleven komen meestal | In een stilleven komen meestal geen [[levend wezen|levende wezens]] voor. Met het schilderen van een stilleven kan een [[Kunstschilder|schilder]] zich [[concentreren]] op de compositie en op het gebruik van [[kleur]] en [[toonwaarde]]. Een stilleven is dus een studiewerk. | ||
De stillevens uit de Vlaams-Nederlandse [[schilderkunst]] uit de [[17e eeuw]] zijn vooral beroemd om de [[stofuitdrukking]], de weergave van het oppervlak van een voorwerp. In | De stillevens uit de Vlaams-Nederlandse [[schilderkunst]] uit de [[17e eeuw]] zijn vooral beroemd om de [[stofuitdrukking]], de weergave van het oppervlak van een voorwerp. In een stilleven laat de schilder zijn vaardigheid zien om tegelijkertijd bijvoorbeeld het karakter van een [[satijn]]en kleed, een droog [[brood]], een mat [[ei (voeding)|ei]], bedauwde [[Druif (vrucht)|druiven]], een hard glanzend [[glas]] en een [[parelmoer]]en [[schelp]] weer te geven. Vaak gebruikten schilders hun geliefde objecten telkens opnieuw. | ||
Vooral in de [[Gouden Eeuw]] beleefde de [[productie]] van stillevens in [[Nederland]] en [[Vlaanderen]] een hoogtepunt. Soms werd op een schilderij met een [[portret]] tevens een stilleven geschilderd, vaak door een andere, daarin [[gespecialiseerd]]e, schilder. | Vooral in de [[Gouden Eeuw]] beleefde de [[productie]] van stillevens in [[Nederland]] en [[Vlaanderen]] een hoogtepunt. Soms werd op een schilderij met een [[portret]] tevens een stilleven geschilderd, vaak door een andere, daarin [[gespecialiseerd]]e, schilder. | ||
Tot de vermaardste Nederlandse schilders uit de 17e eeuw behoren: [[Ferdinand Bol]], [[Albert Cuyp]], [[Gerrit Dou]], [[Carel Fabritius]], [[Govert Flinck]], [[Jan van Goyen]], [[Frans Hals]], [[Pieter de Hooch]], [[Pieter Lastman|Pieter Pieterszoon Lastman]], [[Jan Lievens]], [[Nicolaes Maes]], [[Adriaen van Ostade]], [[Clara Peeters]], [[Paulus Potter]], [[Rembrandt van Rijn|Rembrandt Harmenszoon van Rijn]], [[Pieter Jansz. Saenredam]], [[Jan Steen]], [[Johannes Vermeer]] | Tot de vermaardste Nederlandse schilders uit de 17e eeuw behoren: [[Ferdinand Bol]], [[Albert Cuyp]], [[Gerrit Dou]], [[Carel Fabritius]], [[Govert Flinck]], [[Jan van Goyen]], [[Frans Hals]], [[Pieter de Hooch]], [[Pieter Lastman|Pieter Pieterszoon Lastman]], [[Jan Lievens]], [[Nicolaes Maes]], [[Adriaen van Ostade]], [[Clara Peeters]], [[Paulus Potter]], [[Rembrandt van Rijn|Rembrandt Harmenszoon van Rijn]], [[Pieter Jansz. Saenredam]], [[Jan Steen]], [[Johannes Vermeer]] | ||
Het stilleven is echter van alle tijden. De [[Romeinen]] schilderden al stillevens op muren, die in [[Pompeii]] bijvoorbeeld nog bewaard zijn gebleven. In de huidige periode (2007) kent het stilleven een [[revival]], waarmee vooral [[superrealistisch]] wordt gewerkt, zie bijvoorbeeld [[Henk Helmantel|Helmantel]]. Vaak grijpen schilders terug op [[vroeger]]e [[schilderstijl|stijlen]] of men [[ontwikkeling|ontwikkelt]] een [[hedendaagse schilderkunst| | Het stilleven is echter van alle tijden. De [[Romeinen]] schilderden al stillevens op muren, die in [[Pompeii]] bijvoorbeeld nog bewaard zijn gebleven, al waren ze toen slechts onderdeel van een groter schilderij en geen apart genre. In de huidige periode (2007) kent het stilleven een [[revival]], waarmee vooral [[superrealistisch]] wordt gewerkt, zie bijvoorbeeld [[Henk Helmantel|Helmantel]]. Vaak grijpen schilders terug op [[vroeger]]e [[schilderstijl|stijlen]] of men [[ontwikkeling|ontwikkelt]] een [[hedendaagse schilderkunst|hedendaagse stijl]]. Het werk van [[Marjolein Bastin]] kan ook als stilleven worden gezien, aangezien zij vooral [[plant]]en en [[vrucht (plant)|vruchten]] uitbeeldt, soms met een paar [[insecten]] erbij. | ||
[[Meester]]s van het bloemstilleven zijn [[Roelant Savery]], [[Ambrosius Bosschaert de Oude]], [[Balthasar van der Ast]], [[Jan Davidsz. de Heem]]. | [[Meester]]s van het bloemstilleven zijn [[Roelant Savery]], [[Ambrosius Bosschaert de Oude]], [[Balthasar van der Ast]], [[Jan Davidsz. de Heem]]. | ||
| Regel 17: | Regel 18: | ||
== Symboliek == | == Symboliek == | ||
Stillevens kunnen tevens gebruikt worden om symboliek weer te geven. Bijvoorbeeld een ''[[memento mori]]'' (door een combinatie van een [[Bijbel (christendom)| | Stillevens kunnen tevens gebruikt worden om symboliek weer te geven. Bijvoorbeeld een ''[[memento mori]]'' (door een combinatie van een [[Bijbel (christendom)|Bijbel]] en een menselijke [[schedel]] weer te geven). Ook kan met een stilleven de rijkdom van de opdrachtgever van het schilderstuk worden gesymboliseerd, of juist de spilzucht. | ||
Er bestaan verschillende soorten stillevens, elk met hun eigen symbolentaal | Er bestaan verschillende soorten stillevens, elk met hun eigen symbolentaal. | ||
== Zie ook == | |||
{{Commonscat|Still life paintings}} | {{Commonscat|Still life paintings}} | ||
[[Categorie:Schilderkunst]] | [[Categorie:Schilderkunst]] | ||
[[Categorie:Symbool]] | [[Categorie:Symbool]] | ||
Huidige versie van 8 aug 2018 om 12:04
_-_Bouquet_of_Flowers_in_a_Ceramic_Vase.jpg)
Een stilleven is een artistieke compositie (schilderij, tekening, foto enz.) van (meestal meerdere) voorwerpen.
In een stilleven komen meestal geen levende wezens voor. Met het schilderen van een stilleven kan een schilder zich concentreren op de compositie en op het gebruik van kleur en toonwaarde. Een stilleven is dus een studiewerk.
De stillevens uit de Vlaams-Nederlandse schilderkunst uit de 17e eeuw zijn vooral beroemd om de stofuitdrukking, de weergave van het oppervlak van een voorwerp. In een stilleven laat de schilder zijn vaardigheid zien om tegelijkertijd bijvoorbeeld het karakter van een satijnen kleed, een droog brood, een mat ei, bedauwde druiven, een hard glanzend glas en een parelmoeren schelp weer te geven. Vaak gebruikten schilders hun geliefde objecten telkens opnieuw.
Vooral in de Gouden Eeuw beleefde de productie van stillevens in Nederland en Vlaanderen een hoogtepunt. Soms werd op een schilderij met een portret tevens een stilleven geschilderd, vaak door een andere, daarin gespecialiseerde, schilder. Tot de vermaardste Nederlandse schilders uit de 17e eeuw behoren: Ferdinand Bol, Albert Cuyp, Gerrit Dou, Carel Fabritius, Govert Flinck, Jan van Goyen, Frans Hals, Pieter de Hooch, Pieter Pieterszoon Lastman, Jan Lievens, Nicolaes Maes, Adriaen van Ostade, Clara Peeters, Paulus Potter, Rembrandt Harmenszoon van Rijn, Pieter Jansz. Saenredam, Jan Steen, Johannes Vermeer
Het stilleven is echter van alle tijden. De Romeinen schilderden al stillevens op muren, die in Pompeii bijvoorbeeld nog bewaard zijn gebleven, al waren ze toen slechts onderdeel van een groter schilderij en geen apart genre. In de huidige periode (2007) kent het stilleven een revival, waarmee vooral superrealistisch wordt gewerkt, zie bijvoorbeeld Helmantel. Vaak grijpen schilders terug op vroegere stijlen of men ontwikkelt een hedendaagse stijl. Het werk van Marjolein Bastin kan ook als stilleven worden gezien, aangezien zij vooral planten en vruchten uitbeeldt, soms met een paar insecten erbij.
Meesters van het bloemstilleven zijn Roelant Savery, Ambrosius Bosschaert de Oude, Balthasar van der Ast, Jan Davidsz. de Heem.
Grote meesters zijn verder Willem Claeszoon Heda, Pieter Claesz, Hondecoeter en Paul Cézanne.
Symboliek
Stillevens kunnen tevens gebruikt worden om symboliek weer te geven. Bijvoorbeeld een memento mori (door een combinatie van een Bijbel en een menselijke schedel weer te geven). Ook kan met een stilleven de rijkdom van de opdrachtgever van het schilderstuk worden gesymboliseerd, of juist de spilzucht.
Er bestaan verschillende soorten stillevens, elk met hun eigen symbolentaal.
Zie ook
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Still life paintings op Wikimedia Commons.