Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Yin en yang: verschil tussen versies
(sjabloon in transparante tabel gezet) |
(plaats voor verbetering) |
||
| Regel 70: | Regel 70: | ||
Een interessant voorbeeld van de toepassing van yin en yang in de Chinese geneeskunst vind je bijvoorbeeld bij de [[lever]], waarvan men stelt dat deze yang bevat binnen het yin. Omdat de lever [[bloed]] opslaat, heeft de lever de yinkwaliteit van vasthouden. Maar omdat de lever ook het [[Qi (concept)|Qi]] beweegt, heeft hij ook de yangkwaliteit van beweging. De lever is dus zowel een yin- als een yangorgaan. | Een interessant voorbeeld van de toepassing van yin en yang in de Chinese geneeskunst vind je bijvoorbeeld bij de [[lever]], waarvan men stelt dat deze yang bevat binnen het yin. Omdat de lever [[bloed]] opslaat, heeft de lever de yinkwaliteit van vasthouden. Maar omdat de lever ook het [[Qi (concept)|Qi]] beweegt, heeft hij ook de yangkwaliteit van beweging. De lever is dus zowel een yin- als een yangorgaan. | ||
Een ander principe is dat het ene extreme altijd zal omdraaien in zijn tegenpool. Het extreme yang verandert dan in yin en vice versa. Dit wordt in het yin-yangsymbool gesymboliseerd door de twee vormen, die lijken te bewegen, de ene lijkt bij de andere naar binnen te gaan. Dit geeft aan dat yang en yin ook de onbalans in verschillende richtingen representeren: op en neer, links en rechts, voor en achter. Maar ook de eigenschappen vol en leeg, hard en zacht enz. | Een ander principe is dat het ene extreme altijd zal omdraaien in zijn tegenpool. Het extreme yang verandert dan in yin en vice versa. Dit wordt in het yin-yangsymbool gesymboliseerd door de twee vormen, die lijken te bewegen, de ene lijkt bij de andere naar binnen te gaan. Dit geeft aan dat yang en yin ook de onbalans in verschillende richtingen representeren: op en neer, links en rechts, voor en achter. Maar ook de eigenschappen vol en leeg, hard en zacht enz. | ||
Eeuwenlange studie van dit principe heeft onder andere geleid tot verschillende vormen van zelfverdediging in Azië. | Eeuwenlange studie van dit principe heeft onder andere geleid tot verschillende vormen van zelfverdediging in Azië. | ||
== Geschiedenis == | == Geschiedenis == | ||
De oorsprong van yin en yang ligt duizenden jaren terug. Het principe wordt voor het eerst genoemd in de [[I Ching]], die stamt van ongeveer 700 tot 1000 jaar voor Chr. Men vermoedt dat in een poging het leven te begrijpen de Chinees de bewegingen in de natuur als uitgangspunt heeft genomen; [[zomer]] | De oorsprong van yin en yang ligt duizenden jaren terug. Het principe wordt voor het eerst genoemd in de [[I Ching]], die stamt van ongeveer 700 tot 1000 jaar voor Chr. Men vermoedt dat in een poging het leven te begrijpen de Chinees de bewegingen in de natuur als uitgangspunt heeft genomen; [[zomer]] – [[winter]] / [[dag]] – [[nacht]] / [[warm]] – [[kou]] / [[regen]] – [[droogte]] / [[gezondheid]] – [[ziekte]] enz. | ||
Daarvoor trachtte men het leven te voorspellen, door op bepaalde tijden een schouderblad van een schaap in het vuur te houden, dat dan door de hitte brak en de vorm van de breuk aangaf wat men van de goden kon verwachten. In die tijd gebruikte de Chinees het schrift om met de goden te kunnen praten en aldus schreef men 'de uitkomst van de breuken' op het betreffende bot, die werden bewaard. Uit al deze bewaarde en beschreven schouderbladen ontdekte men dat het leven niet door breuken in een bot te voorspellen was; dat het in het leven 'goed' of 'fout' kon gaan. | Daarvoor trachtte men het leven te voorspellen, door op bepaalde tijden een schouderblad van een schaap in het vuur te houden, dat dan door de hitte brak en de vorm van de breuk aangaf wat men van de goden kon verwachten. In die tijd gebruikte de Chinees het schrift om met de goden te kunnen praten en aldus schreef men 'de uitkomst van de breuken' op het betreffende bot, die werden bewaard. Uit al deze bewaarde en beschreven schouderbladen ontdekte men dat het leven niet door breuken in een bot te voorspellen was; dat het in het leven 'goed' of 'fout' kon gaan. | ||
| Regel 82: | Regel 82: | ||
En zo kwam uiteindelijk het besef/bewust zijn, dat de Tao (het Alles) zich manifesteert in twee tegengestelde waarden 'die geen dualiteit vormen'. Yin (het éne) is niet beter dan Yang (het ander) of andersom, ze zijn even-waardig aan elkaar. Evenwaardig betekent in deze gelijk èn toch verschillend. Dus niet gelijkwaardig. | En zo kwam uiteindelijk het besef/bewust zijn, dat de Tao (het Alles) zich manifesteert in twee tegengestelde waarden 'die geen dualiteit vormen'. Yin (het éne) is niet beter dan Yang (het ander) of andersom, ze zijn even-waardig aan elkaar. Evenwaardig betekent in deze gelijk èn toch verschillend. Dus niet gelijkwaardig. | ||
Het is beweging, het proces/de dynamiek tussen Yin en Yang die een verstoring tussen Yin en Yang kan veroorzaken. Yin of Yang kunnen ook niet verdwijnen of ontbreken. Het is de mens die het Yin of het Yang van zijn leven een te groot accent geeft waardoor er klachten, "ontregelingen in yin - yang" ontstaan. | Het is beweging, het proces/de dynamiek tussen Yin en Yang die een verstoring tussen Yin en Yang kan veroorzaken. Yin of Yang kunnen ook niet verdwijnen of ontbreken. Het is de mens die het Yin of het Yang van zijn leven een te groot accent geeft waardoor er klachten, "ontregelingen in yin - yang" ontstaan. | ||
De begrippen Yin en Yang komen altijd in wederzijdse betrekking/relatie voor: water (Yin) - stoom (Yang) - ijs (Yin). Het is dus niet zinvol om te zeggen dat yin = water en yang = boven | De begrippen Yin en Yang komen altijd in wederzijdse betrekking/relatie voor: water (Yin) - stoom (Yang) - ijs (Yin). Het is dus niet zinvol om te zeggen dat yin = water en yang = boven, of iets dergelijks. | ||
Deze wijze van denken is voor de westerse mens lastig. Dit komt omdat de taal, waarin wij ons uitdrukken geen beeld- maar een lineaire taal is. Hierdoor kan de essentie van zaken niet altijd eenvoudig worden weergeven; zo zegt ons woord: 'arm' niet of het om een ledemaat gaat of dat wij geen geld hebben. Onze lineaire uitdrukkingsvorm geeft ons ook de mogelijkheid het ene een meer waarde te geven boven het andere (dualiteit). | Deze wijze van denken is voor de westerse mens lastig. Dit komt omdat de taal, waarin wij ons uitdrukken geen beeld- maar een lineaire taal is. Hierdoor kan de essentie van zaken niet altijd eenvoudig worden weergeven; zo zegt ons woord: 'arm' niet of het om een ledemaat gaat of dat wij geen geld hebben. Onze lineaire uitdrukkingsvorm geeft ons ook de mogelijkheid het ene een meer waarde te geven boven het andere (dualiteit). | ||
In dit kader is het interessant te zien dat het Yin-Yang symbool, zoals dit in de westerse wereld wordt weergeven, links, Yin de kleur wit heeft en rechts, Yang zwart. Dit, terwijl Yin het donkere betekent en Yang het lichte. | In dit kader is het interessant te zien dat het Yin-Yang symbool, zoals dit in de westerse wereld wordt weergeven, links, Yin de kleur wit heeft en rechts, Yang zwart. Dit, terwijl Yin het donkere betekent en Yang het lichte. | ||
In de authentieke Chinese literatuur vind je Yin (het donkere)niet links maar boven en Yang (lichte) onder. Dit omdat de Chinees van boven naar beneden leest. Ook wordt Yin niet met zwart weergeven, maar rood. | In de authentieke Chinese literatuur vind je Yin (het donkere)niet links maar boven en Yang (lichte) onder. Dit omdat de Chinees van boven naar beneden leest. Ook wordt Yin niet met zwart weergeven, maar rood. | ||
Het Westen heeft gemakshalve het Yin-Yang symbool van 'horizontaal' rechtsom naar 'verticaal' gekanteld en het donkere (rood) in de kleur zwart veranderd, waardoor de essentie van de Yin-Yang filosofie voor de westerse mens nog moeilijker te begrijpen is. | Het Westen heeft gemakshalve het Yin-Yang symbool van 'horizontaal' rechtsom naar 'verticaal' gekanteld en het donkere (rood) in de kleur zwart veranderd, waardoor de essentie van de Yin-Yang filosofie voor de westerse mens nog moeilijker te begrijpen is. | ||
== Unicode == | == Unicode == | ||
| Regel 98: | Regel 97: | ||
== Trivia == | == Trivia == | ||
* Op de eerste zondag in mei wordt in het [[Jongmyo-heiligdom]] een dans opgevoerd, deze staat symbool voor yin en yang. De dans wordt uitgevoerd door 64 dansers in 8 rijen. Het is een vorm van [[voorouderverering]]. | * Op de eerste zondag in mei wordt in het [[Jongmyo-heiligdom]] een dans opgevoerd, deze staat symbool voor yin en yang. De dans wordt uitgevoerd door 64 dansers in 8 rijen. Het is een vorm van [[voorouderverering]]. | ||
<!---* Het [[beeldmerk]] van [[Pepsi]] vertoont overeenkomsten met het teken voor Yin en yang. | |||
---> | |||
== Zie ook == | == Zie ook == | ||
* [[Chinese filosofie]] | * [[Chinese filosofie]] | ||
* [[Tegengestelde]]n (doorverwijzing). | * [[Tegengestelde]]n (doorverwijzing). | ||
{{Commonscat|Taoist symbols}} | |||
{{Navigatie daoisme}} | {{Navigatie daoisme}} | ||
[[Categorie:Taoïsme]] | [[Categorie:Taoïsme]] | ||
| Regel 114: | Regel 113: | ||
[[Categorie:Religieus symbool]] | [[Categorie:Religieus symbool]] | ||
[[Categorie:Cultuur in China]] | [[Categorie:Cultuur in China]] | ||
{{beter}} | |||
Huidige versie van 26 nov 2014 om 15:41
| Yin en yang | ||||
| ||||
| Twee yin en yangkogels (Chinese klankkogels). | ||||
| Naam (taalvarianten) | ||||
| Traditioneel | 陰陽 | |||
| Vereenvoudigd | 阴阳 | |||
| Hanyu pinyin | yīn yáng | |||
| Wade-Giles | yin yang | |||
| ||||
Yin en yang zijn Chinese begrippen. Het zijn de twee tegengestelde en complementaire (elkaar aanvullende) waarden waarmee het universum zich toont.
Uitleg
Het universum; alles wat er is en niet is, wordt de Tao (of Dao) genoemd. De Tao is niet te kennen, begrijpen of te benoemen. Om dat laatste, wordt Tao ook wel eens een ko(s)mische contradictio in terminis genoemd. Tao manifesteert zich in 2 tegengestelde waarden: yin en yang. Het zijn geen absolute polen zoals goed en kwaad; beide waarden bestaan slechts in relatie tot elkaar. Dit wordt duidelijk uit het volgende voorbeeld:
- Yin wordt in verband gebracht met de donkere maan (die afgekeerd is van de zon) en staat voor de vrouwelijke natuur.
- Yang wordt in verband gebracht met de heldere zon en komt overeen met de mannelijke natuur.
Een modern voorbeeld zou zijn:
- Yin: het verkeerslicht (het stilstaan)
- Yang: het verkeer dat langs het verkeerslicht rijdt (de beweging).
Sommige Chinese, Koreaanse en Japanse plaatsnamen weerspiegelen de volgende betekenis:
- Yin: de noordzijde van de berg, de zuidzijde van de rivier.
- Yang: de zuidzijde van de berg, de noordzijde van de rivier.
De symbolische kleuren van yin en yang worden in de regel respectievelijk met zwart en wit aangegeven. Yin en Yang zijn 'gevangen' in een cirkel, die symbool staat voor de Tao; Taoïsme, het Taijitu (太極圖), ook bekend als het T'ai Chi-symbool.
Yin Yang toont zich (manifesteert zich) volgens een aantal principes:
- Yin en Yang is geen statisch fenomeen; het is een dynamisch proces, dat nooit stopt of gestopt kan worden.
- Alle verschijnselen in het universum zijn gebonden aan de dynamiek/beweging van het Yin en Yang principe.
- Iets heeft altijd een Yin èn een Yang kant; wanneer iets Yin genoemd wordt, is ook Yang aanwezig. Het absolute Yin of absolute Yang bestaat niet. Er bestaat geen absoluut donker of licht; in de nacht wanneer het donker is, kunnen wij toch zien en overdag zijn er altijd schaduwen.
- Iets kan pas Yin of Yang genoemd worden wanneer je het vergelijkt met iets anders.
- Yin en Yang zijn onderling verbonden, wanneer een waarde te groot wordt, dan remt de ander af.
- Yin is de veroorzaker van Yang; hetgeen in het symbool tot uitdrukking komt door de witte stip in donkere Yin.
- Yang is de veroorzaker van Yin; hetgeen in het symbool tot uitdrukking komt door de zwarte stip in het lichte Yang.
Niets in het universum is volledig yin of volledig yang. Wanneer je door de cirkel van het Yin-Yang symbool een verticale lijn tekent, dan zie je dat in de ene waarde ook de andere aanwezig is (de halve cirkel). De twee stippen geven aan dat het ene het begin van het ander is, dat Yang het begin is van Yin en Yin het begin van Yang. De lijn die de 'scheiding' tussen yin en yang aangeeft, wordt niet als een rechte verticale lijn getekend. Het is een 'S' waarmee wordt aangegeven dat een en ander een dynamisch proces is.
Je kan dus stellen, dat Yin en Yang de te onderscheiden delen van de Tao zijn, die elkaar veroorzaken en in stand houden.
Hoewel yin staat voor vrouwelijkheid en yang voor mannelijkheid komen in het lichaam van beide seksen beide elementen voor. Dit wil niet zeggen dat iedereen precies voor 50% uit yin moet bestaan en voor 50% uit yang. Elke persoon heeft een unieke eigen verhouding van yin en yang, dat door het leven verstoord kan raken. Een verstoring van de balans in de yin-yangverhouding kan ziekte veroorzaken, maar ook nieuwe inzichten/mogelijkheden.
Er zijn verschillende componenten die het proces van Yin en Yang beïnvloeden; de constitutie, het klimaat, het seizoen, de bezigheden en de emotionele omgeving. Alle componenten beïnvloeden elkaar constant; het werkt als een netwerk. Het geheel vormt bovendien een dynamisch proces. Ook iemand, die in perfecte gezondheid verkeert, moet in staat zijn zich aan te passen aan onvermijdelijke veranderingen van het leven. Leven is bewegen.
| yin | yang |
|---|---|
| onder | boven |
| koud | warm |
| water | vuur |
| vrouwelijk | mannelijk |
| maan | zon |
| zwart | wit |
| donker | licht |
| vet | spieren en bot |
| haat | liefde |
De Yin Yang filosofie en alle daaruit voortkomende filosofieën worden o.a. gebruikt om de complexiteit van het menselijk lichaam te begrijpen (Chinese geneeskunst) of de complexiteit van de menselijke persoonlijkheid (Chinese astrologie).
Een interessant voorbeeld van de toepassing van yin en yang in de Chinese geneeskunst vind je bijvoorbeeld bij de lever, waarvan men stelt dat deze yang bevat binnen het yin. Omdat de lever bloed opslaat, heeft de lever de yinkwaliteit van vasthouden. Maar omdat de lever ook het Qi beweegt, heeft hij ook de yangkwaliteit van beweging. De lever is dus zowel een yin- als een yangorgaan.
Een ander principe is dat het ene extreme altijd zal omdraaien in zijn tegenpool. Het extreme yang verandert dan in yin en vice versa. Dit wordt in het yin-yangsymbool gesymboliseerd door de twee vormen, die lijken te bewegen, de ene lijkt bij de andere naar binnen te gaan. Dit geeft aan dat yang en yin ook de onbalans in verschillende richtingen representeren: op en neer, links en rechts, voor en achter. Maar ook de eigenschappen vol en leeg, hard en zacht enz.
Eeuwenlange studie van dit principe heeft onder andere geleid tot verschillende vormen van zelfverdediging in Azië.
Geschiedenis
De oorsprong van yin en yang ligt duizenden jaren terug. Het principe wordt voor het eerst genoemd in de I Ching, die stamt van ongeveer 700 tot 1000 jaar voor Chr. Men vermoedt dat in een poging het leven te begrijpen de Chinees de bewegingen in de natuur als uitgangspunt heeft genomen; zomer – winter / dag – nacht / warm – kou / regen – droogte / gezondheid – ziekte enz.
Daarvoor trachtte men het leven te voorspellen, door op bepaalde tijden een schouderblad van een schaap in het vuur te houden, dat dan door de hitte brak en de vorm van de breuk aangaf wat men van de goden kon verwachten. In die tijd gebruikte de Chinees het schrift om met de goden te kunnen praten en aldus schreef men 'de uitkomst van de breuken' op het betreffende bot, die werden bewaard. Uit al deze bewaarde en beschreven schouderbladen ontdekte men dat het leven niet door breuken in een bot te voorspellen was; dat het in het leven 'goed' of 'fout' kon gaan.
Geen dualiteit
En zo kwam uiteindelijk het besef/bewust zijn, dat de Tao (het Alles) zich manifesteert in twee tegengestelde waarden 'die geen dualiteit vormen'. Yin (het éne) is niet beter dan Yang (het ander) of andersom, ze zijn even-waardig aan elkaar. Evenwaardig betekent in deze gelijk èn toch verschillend. Dus niet gelijkwaardig.
Het is beweging, het proces/de dynamiek tussen Yin en Yang die een verstoring tussen Yin en Yang kan veroorzaken. Yin of Yang kunnen ook niet verdwijnen of ontbreken. Het is de mens die het Yin of het Yang van zijn leven een te groot accent geeft waardoor er klachten, "ontregelingen in yin - yang" ontstaan.
De begrippen Yin en Yang komen altijd in wederzijdse betrekking/relatie voor: water (Yin) - stoom (Yang) - ijs (Yin). Het is dus niet zinvol om te zeggen dat yin = water en yang = boven, of iets dergelijks.
Deze wijze van denken is voor de westerse mens lastig. Dit komt omdat de taal, waarin wij ons uitdrukken geen beeld- maar een lineaire taal is. Hierdoor kan de essentie van zaken niet altijd eenvoudig worden weergeven; zo zegt ons woord: 'arm' niet of het om een ledemaat gaat of dat wij geen geld hebben. Onze lineaire uitdrukkingsvorm geeft ons ook de mogelijkheid het ene een meer waarde te geven boven het andere (dualiteit).
In dit kader is het interessant te zien dat het Yin-Yang symbool, zoals dit in de westerse wereld wordt weergeven, links, Yin de kleur wit heeft en rechts, Yang zwart. Dit, terwijl Yin het donkere betekent en Yang het lichte. In de authentieke Chinese literatuur vind je Yin (het donkere)niet links maar boven en Yang (lichte) onder. Dit omdat de Chinees van boven naar beneden leest. Ook wordt Yin niet met zwart weergeven, maar rood.
Het Westen heeft gemakshalve het Yin-Yang symbool van 'horizontaal' rechtsom naar 'verticaal' gekanteld en het donkere (rood) in de kleur zwart veranderd, waardoor de essentie van de Yin-Yang filosofie voor de westerse mens nog moeilijker te begrijpen is.
Unicode
In Unicode wordt het yin-yangsymbool geschreven als U+262F (☯).
Trivia
- Op de eerste zondag in mei wordt in het Jongmyo-heiligdom een dans opgevoerd, deze staat symbool voor yin en yang. De dans wordt uitgevoerd door 64 dansers in 8 rijen. Het is een vorm van voorouderverering.
Zie ook
- Chinese filosofie
- Tegengestelden (doorverwijzing).
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Taoist symbols op Wikimedia Commons.
| Taoïsme |
|---|
|
tao · scheppingsverhaal · Daodejing · Zhuangzi · Liezi · Daozang · yin en yang · wu wei Belangrijkste goden: Hongjun Laozu · Drie puren · Yuanshitianzun · Taishanglaojun · Taishangdaojun · Jaden keizer · Xiwangmu · Dongwanggong · Beidi · Chisongzi · Rongchenggong · Huang Di · Sanguandadi · Wuchengzi · Pengzu · Ba Xian · Fu Lu Shou · Caishen · Guandi · Aardegod · Tianhou · Keukengod · Putgod · Bedgodin · Matchmakergod · Zhong Kui · Chenghuang · Huang Daxian · Tangong · Chegong · Houwang · Literatuurgod · Baoshengdadi · Maangodin · Zonnegod · Fuxi · Jiang Ziya · Theatergoden · Linshuifuren · Vuurgod · Nüwa · Landbouwgod · Dondergod · Zhinü · Mengpo · Sanshanguowang · Tianshe · Houyi · Berggoden · Houwang · Watergoden · Riviergoden Filosofen: Laozi · Zhuangzi · Zhang Daoling · Zhang Jiao · Ge Hong · Chen Tuan De vier heilige bergen: Wudang Shan · Longhu Shan · Qiyun Shan · Qingcheng Shan |
Je bent uitgenodigd om deze pagina te helpen verbeteren. — Meer informatie