Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Kurkuma: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 42: | Regel 42: | ||
Veel onderzoek gaat over de eigenschapen van curcumine als ontstekingsremmer of antioxidant.<ref name="PMID 20205886">{{Citeer journal | author = Sikora E, Scapagnini G, Barbagallo M. | date = 2010-01-17 | title = Curcumin, inflammation, ageing and age-related diseases. | journal = Immunity & Ageing | volume = 7 | issue = 1 | issn = 1742-4933 | pmid = 20205886 | pmc = 2827376 | doi = 10.1186/1742-4933-7-1}} Dit is een [[open access]] artikel, beschikbaar onder de licentie [[Creative Commons#Kenmerken|Creative Commons Naamsvermelding]] (CC BY; versie 2.0).</ref> | Veel onderzoek gaat over de eigenschapen van curcumine als ontstekingsremmer of antioxidant.<ref name="PMID 20205886">{{Citeer journal | author = Sikora E, Scapagnini G, Barbagallo M. | date = 2010-01-17 | title = Curcumin, inflammation, ageing and age-related diseases. | journal = Immunity & Ageing | volume = 7 | issue = 1 | issn = 1742-4933 | pmid = 20205886 | pmc = 2827376 | doi = 10.1186/1742-4933-7-1}} Dit is een [[open access]] artikel, beschikbaar onder de licentie [[Creative Commons#Kenmerken|Creative Commons Naamsvermelding]] (CC BY; versie 2.0).</ref> | ||
Er is onderzoek naar de werking in de bestrijding van [[Ziekte van Alzheimer|alzheimer]].<ref name="PMID 15974909">{{en}}{{Aut|Ringman JM, Frautschy SA, Cole GM, et al.}} [http://dx.doi.org/10.2174/1567205053585882 A potential role of the curry spice curcumin in | Er is onderzoek naar de werking in de bestrijding van [[Ziekte van Alzheimer|alzheimer]].<ref name="PMID 15974909">{{en}}{{Aut|Ringman JM, Frautschy SA, Cole GM, et al.}} [http://dx.doi.org/10.2174/1567205053585882 A potential role of the curry spice curcumin in Alzheimer’s disease]. Curr Alzheimer Res. 2005 Apr;2(2):131–6. {{PMID|15974909}}. Gratis volledige artikel: PMC 1702408 </ref><ref name="PMID 21875408">{{en}}{{Aut|Shytle RD, Tan J, Bickford PC, et al.}} [http://dx.doi.org/10.2174/156720512800492459 Optimized turmeric extract reduces β-Amyloid and phosphorylated Tau protein burden in Alzheimer’s transgenic mice]. Curr Alzheimer Res [Internet]. 2012 May;9(4):500–6. {{PMID|21875408}}. Gratis volledige artikel: PMC 3474959</ref> | ||
Overdreven enthousiasme is echter niet op zijn plaats. De werkstof curcumine wordt slecht opgenomen door het lichaam, maar wordt snel afgebroken.<ref>Henk Timmerman, emeritus hoogleraar farmacochemie, Vrije Universiteit Amsterdam, 14 december 2017, [https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/curcumine-kan-geen-geneesmiddel-zijn.htm Curcumine kan geen geneesmiddel zijn] op medischcontact.nl</ref> | |||
==Link== | ==Link== | ||
*[http://www.naturafoundation.nl/?objectID=45&action=pdf&id=39944 Monografie Curcuma longa (Fytotherapie)] [http://web.archive.org/web/20170107164534/http://www.naturafoundation.nl/?objectID=45&action=pdf&id=39944 A] | *[http://www.naturafoundation.nl/?objectID=45&action=pdf&id=39944 Monografie Curcuma longa (Fytotherapie)] [http://web.archive.org/web/20170107164534/http://www.naturafoundation.nl/?objectID=45&action=pdf&id=39944 A] | ||
| Regel 55: | Regel 58: | ||
[[Categorie:Medicinale plant]] | [[Categorie:Medicinale plant]] | ||
[[Categorie:Plant voor industriële verwerking]] | [[Categorie:Plant voor industriële verwerking]] | ||
[[Categorie:Plant uit het Oriëntaals gebied]] | [[Categorie:Plant uit het Oriëntaals gebied]] | ||
[[Categorie:Zingiberales]] | [[Categorie:Zingiberales]] | ||
[[Categorie:Specerij]] | [[Categorie:Specerij]] | ||
[[Categorie:Indiase keuken]] | [[Categorie:Indiase keuken]] | ||
[[Categorie:Antioxidant]] | [[Categorie:Antioxidant]] | ||
[[Categorie:Cosmetica-ingrediënt]] | [[Categorie:Cosmetica-ingrediënt]] | ||
[[Categorie:Verfplant]] | |||
[[Categorie:Plantenkleurstof]] | [[Categorie:Plantenkleurstof]] | ||
[[Categorie:Voedingskleurstof]] | |||
Versie van 28 feb 2019 03:25
| Kurkuma | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||||
| Curcuma longa L. (1753) |
Kurkuma (Curcuma longa), ook wel geelwortel genoemd, is een plantensoort binnen de gemberfamilie (Zingiberaceae). De plant komt uit Zuid-Azië en wordt vaak in de tropen verbouwd. De gemalen wortelstok wordt gebruikt als specerij en er is veel onderzoek naar medische toepassingen.
In het Surinaams Nederlands heet kurkuma ook koenier. De specerij is via het Indisch-Nederands ook bekend als koenjit (uit het Maleis, nu geschreven als kunyit).
Beschrijving
Kurkuma is een meerjarige kruidachtige plant die tot 1 meter hoog kan worden. De plant ontwikkelt sterk vertakte, gele tot oranje, wortelstokken. Deze lijken erg op die van gember, maar zijn intens geel, de gepelde wortelstok wordt vers of gedroogd gebruikt als specerij en kleurstof.
De bloeiperiode valt in Oost-Azië meestal in augustus.
Inhoudsstoffen
De wortelstok bevat tot vijf procent van de typische essentiële oliën en tot drie procent curcumine of derivaten ervan (curcuminoïden), waarvan de gele kleur afkomstig is.
De belangrijkste chemische componenten zijn curcumine (60%), demethoxycurcumine (25 %) en bisdemethoxycurcumine (15%). De etherische olie bestaat voor 60 % uit sesquiterpenen zoals turmeron (tot 30%), ar-turmeron (tot 25%), atlanton en zingibereen (tot 25%) en monoterpenen (cymeen, 1,8-cineol, phellandreen, sabineen, borneol en andere). Andere sesquiterpeenderivaten komen voor bij verschillende variëteiten. Sommige algemene bestanddelen zijn suikers, eiwitten en harsen.
Gebruik als specerij
Kurkuma als specerij wordt gewone uit de wortelstok van de Curcuma longa. De verse wortelstok heeft een harsachtige, licht brandende smaak; gedroogd smaakt hij licht kruidig en enigszins bitter. Hij wordt voornamelijk gemalen en gebruikt vanwege zijn kleurkracht, bijvoorbeeld als vast bestanddeel van curry- of kerriepoeder. Kurkuma is veel goedkoper dan saffraan, dat ook een sterke gele kleur heeft.
Curcumine heeft als E-nummer E100 en is toegestaan als kleurstof in levensmiddelen.
Geneeskundig gebruik
Kurkuma wordt al duizenden jaren gebruikt in de ayurvedische geneeskunde tegen ontstekingen. Er zijn vele studies over kurkuma en zijn werkzame inhoudsstoffen. Alleen al in het jaar 2015 werden 1209 vakpublicaties gepubliceerd over de gezondheidsaspecten van kurkuma, waaronder 119 klinische studies.[1]
Veel onderzoek gaat over de eigenschapen van curcumine als ontstekingsremmer of antioxidant.[2]
Er is onderzoek naar de werking in de bestrijding van alzheimer.[3][4]
Overdreven enthousiasme is echter niet op zijn plaats. De werkstof curcumine wordt slecht opgenomen door het lichaam, maar wordt snel afgebroken.[5]
Link
|
Meer informatie is te vinden in Wikispecies, de gids van alle soorten leven, bij pagina: Curcuma longa |
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Curcuma longa op Wikimedia Commons.
Verwijzingen
- º (de) Lajos Schöne, in: Die Welt, 8 maart 2016, Wie Gewürze gegen Arthrose und Migräne wirken, https://www.welt.de/gesundheit/article153041401/Wie-Gewuerze-gegen-Arthrose-und-Migraene-wirken.html
- º Sikora E, Scapagnini G, Barbagallo M. (2010-01-17). Curcumin, inflammation, ageing and age-related diseases.. Immunity & Ageing 7 (1) . ISSN:1742-4933. PMID: 20205886. PMC: 2827376. DOI: 10.1186/1742-4933-7-1. Dit is een open access artikel, beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding (CC BY; versie 2.0).
- º (en) Ringman JM, Frautschy SA, Cole GM, et al. A potential role of the curry spice curcumin in Alzheimer’s disease. Curr Alzheimer Res. 2005 Apr;2(2):131–6. PMID 15974909. Gratis volledige artikel: PMC 1702408
- º (en) Shytle RD, Tan J, Bickford PC, et al. Optimized turmeric extract reduces β-Amyloid and phosphorylated Tau protein burden in Alzheimer’s transgenic mice. Curr Alzheimer Res [Internet]. 2012 May;9(4):500–6. PMID 21875408. Gratis volledige artikel: PMC 3474959
- º Henk Timmerman, emeritus hoogleraar farmacochemie, Vrije Universiteit Amsterdam, 14 december 2017, Curcumine kan geen geneesmiddel zijn op medischcontact.nl
Curcuma longa (plant)
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
Kurkuma (specerij) Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
Curcumine Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •