Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Boerenkool: verschil tussen versies
(Boerenkool (doorverwijzing). ([http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Boerenkool&oldid=3436319])) |
(Overgebracht van boerenkool (groente), versie van 24 juli 2009 Zuidschote (bewerkt van wikipedia:special:redirect/revision/17323954)) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Taxobox | type = plant | |||
| naam = Boerenkool | |||
| afbeelding = 800px-Brassica_oleracea1.jpg | |||
| afbeeldingtekst = Boerenkool (Brassica oleracea) | |||
| rijk = ''[[Planten|Plantae]]'' (Planten) | |||
| stam = ''[[Embryophyta]]'' (Landplanten) | |||
| klasse = ''[[Spermatopsida]]'' (Zaadplanten) | |||
| clade1 = [[Bedektzadigen]] | |||
| clade2 = [['nieuwe' Tweezaadlobbigen]] | |||
| clade4 = [[Malviden]] | |||
| orde = ''[[Brassicales]]'' | |||
| familie = ''[[Brassicaceae]]'' (Kruisbloemenfamilie) | |||
| geslacht = ''[[Brassica]]'' (Kool) | |||
| soort= ''[[Brassica oleracea]]'' | |||
| taxon= [[Variëteit (biologie)|Variëteit]] | |||
| w-naam = ''Brassica oleracea'' var. ''laciniata'' | |||
| auteur = | |||
| datum = | |||
}} | |||
'''Boerenkool''' oftewel '''Brassica oleracea''' oftewel '''Brassica oleracea laciniata''' is een makkelijk [[bladgewas]] dat op alle grondsoorten geteeld kan worden en een typische wintergroente is. Er is een herfst- en een winterteelt. | |||
<br />Bij boerenkool kan onderscheid gemaakt worden in twee typen: | |||
*struikboerenkool | |||
*maai- of dwergboerenkool | |||
[[Categorie: | '''Struikboerenkool''' vormt een vrij lange stengel en wordt van begin september tot februari geoogst voor de verse consumptie. In maart gaan de planten doorschieten en ze komen daarna in bloei. Voor de herfstteelt wordt er begin mei tot begin juni gezaaid en van half juni tot half juli uitgeplant. Voor de winterteelt wordt er begin juni tot begin juli gezaaid en van half juli tot begin augustus uitgeplant op 65 x 50 cm. | ||
'''Dwergboerenkool''' wordt voor de industrie geteeld en geoogst van half september tot begin november, omdat deze boerenkool niet tegen vorst kan. Dwergboerenkool mag geen lange [[stengel]] maken, omdat de boerenkool [[maaien|afgemaaid]] wordt. Ook moeten de bladeren dunne stelen en een dunne middennerf hebben. Daarom worden hier rassen gebruikt die min of meer een rozet vormen. Bij dwergboerenkool is er alleen een herfstteelt. Er wordt ter plaatse van half juni tot eind juli gezaaid met een rijafstand van 25 cm. | |||
==Rassen== | |||
Van oudsher zijn er de struikboerenkoolrassen 'Westlandse herfst', 'Westlandse winter' en 'Westlandse Halfhoge Fijngekrulde'. 'Westlandse herfst' heeft fijner gekruld blad dan 'Westlandse Winter', maar kan niet tegen vorst. Daarnaast zijn er [[hybride (biologie)|hybriderassen]] beschikbaar gekomen. | |||
==Ziekten en aantastingen== | |||
Boerenkool kan niet alleen aangetast worden door [[rups]]en van o.a. het [[Groot koolwitje]] en het [[Klein koolwitje]], maar ook door de [[melige koolluis]] (''Brevicoryne brassicae'') en soms zelfs ook door witte vlieg. Verder kan bladvergeling optreden door aantasting van de [[schimmels|schimmel]] valse meeldauw (''Peronospora parasitica''). Ook kan boerenkool aangetast worden door de bacterievlekkenziekte (''Pseudomonas maculicola''). | |||
<br />Bij langdurige sneeuw kunnen [[houtduif|houtduiven]] veel schade veroorzaken, doordat ze de kop uit de plant vreten en de planten met uitwerpselen besmeuren. | |||
<br /> | |||
Zie ook: [[Biologische zaaitabel]] | |||
==Inhoudsstoffen== | |||
Per 100 gram vers gewicht bevat boerenkool gemiddeld: | |||
{| {{prettytable}} border="1" | |||
|----- | |||
| Energetische waarde || 167 kJ | |||
|----- | |||
| Koolhydraten || 4 gram | |||
|----- | |||
| Eiwit || 4 gram | |||
|----- | |||
| Vet || 0,9 gram | |||
|----- | |||
| [[Vitamine C]] || 100 mg | |||
|----- | |||
| [[Vitamine B1]] || 0,02 mg | |||
|----- | |||
| [[Vitamine B2]] || 0,20 mg | |||
|----- | |||
| [[Caroteen]] || 5,3 mg | |||
|----- | |||
| Calcium || 200 mg | |||
|----- | |||
| IJzer || 1,0 mg | |||
|} | |||
==Stamppot== | |||
Het is een [[groente]] die in Nederland voornamelijk in [[stamppot]]ten wordt gebruikt. | |||
Deze ''stamppot boerenkool'' wordt dan [[metonymie| metonymisch]] ook wel aangeduid met alleen het woord ''boerenkool''. | |||
Tevens is het mogelijk om de boerenkool als gestoofde groente te serveren (eventueel met wat [[gort]] er door). | |||
:''(Zie ook: [[boerenkool (gerecht)]])'' | |||
[[Categorie:Brassica]] | |||
[[Categorie:Groente]] | |||
Versie van 2 mei 2019 07:01
| Boerenkool | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Boerenkool (Brassica oleracea) | |||||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Variëteit | |||||||||||||||||||||
| Brassica oleracea var. laciniata |
Boerenkool oftewel Brassica oleracea oftewel Brassica oleracea laciniata is een makkelijk bladgewas dat op alle grondsoorten geteeld kan worden en een typische wintergroente is. Er is een herfst- en een winterteelt.
Bij boerenkool kan onderscheid gemaakt worden in twee typen:
- struikboerenkool
- maai- of dwergboerenkool
Struikboerenkool vormt een vrij lange stengel en wordt van begin september tot februari geoogst voor de verse consumptie. In maart gaan de planten doorschieten en ze komen daarna in bloei. Voor de herfstteelt wordt er begin mei tot begin juni gezaaid en van half juni tot half juli uitgeplant. Voor de winterteelt wordt er begin juni tot begin juli gezaaid en van half juli tot begin augustus uitgeplant op 65 x 50 cm.
Dwergboerenkool wordt voor de industrie geteeld en geoogst van half september tot begin november, omdat deze boerenkool niet tegen vorst kan. Dwergboerenkool mag geen lange stengel maken, omdat de boerenkool afgemaaid wordt. Ook moeten de bladeren dunne stelen en een dunne middennerf hebben. Daarom worden hier rassen gebruikt die min of meer een rozet vormen. Bij dwergboerenkool is er alleen een herfstteelt. Er wordt ter plaatse van half juni tot eind juli gezaaid met een rijafstand van 25 cm.
Rassen
Van oudsher zijn er de struikboerenkoolrassen 'Westlandse herfst', 'Westlandse winter' en 'Westlandse Halfhoge Fijngekrulde'. 'Westlandse herfst' heeft fijner gekruld blad dan 'Westlandse Winter', maar kan niet tegen vorst. Daarnaast zijn er hybriderassen beschikbaar gekomen.
Ziekten en aantastingen
Boerenkool kan niet alleen aangetast worden door rupsen van o.a. het Groot koolwitje en het Klein koolwitje, maar ook door de melige koolluis (Brevicoryne brassicae) en soms zelfs ook door witte vlieg. Verder kan bladvergeling optreden door aantasting van de schimmel valse meeldauw (Peronospora parasitica). Ook kan boerenkool aangetast worden door de bacterievlekkenziekte (Pseudomonas maculicola).
Bij langdurige sneeuw kunnen houtduiven veel schade veroorzaken, doordat ze de kop uit de plant vreten en de planten met uitwerpselen besmeuren.
Zie ook: Biologische zaaitabel
Inhoudsstoffen
Per 100 gram vers gewicht bevat boerenkool gemiddeld:
| Energetische waarde | 167 kJ |
| Koolhydraten | 4 gram |
| Eiwit | 4 gram |
| Vet | 0,9 gram |
| Vitamine C | 100 mg |
| Vitamine B1 | 0,02 mg |
| Vitamine B2 | 0,20 mg |
| Caroteen | 5,3 mg |
| Calcium | 200 mg |
| IJzer | 1,0 mg |
Stamppot
Het is een groente die in Nederland voornamelijk in stamppotten wordt gebruikt. Deze stamppot boerenkool wordt dan metonymisch ook wel aangeduid met alleen het woord boerenkool.
Tevens is het mogelijk om de boerenkool als gestoofde groente te serveren (eventueel met wat gort er door).
- (Zie ook: boerenkool (gerecht))