Loods (scheepvaart)

Zie ook : loods (doorverwijzing), voor andere betekenissen en toebehoren van "loods".

---

Fout bij het aanmaken van de miniatuurafbeelding: Bestand is zoek

Een loods legt de vaarweg uit (loodst).

Een loods is een specialist met grote bekendheid van het plaatselijk vaarwater, die kapiteins adviseert bij het navigeren door een bepaald gebied, in het bijzonder nauwe vaarwaters, rivieren en havens.

Loodsen zijn vaak ervaren zeelieden, die na een lange opleiding als loods mogen varen, eerst op kleinere schepen, daarna op de grote.

De kapitein blijft eindverantwoordelijk, de loods is slechts een adviseur, maar hij mag verwachten dat zijn advies onvoorwaardelijk wordt opgevolgd.

Een loods wordt op zee aan boord genomen vanaf een loodsboot of loodstender en tegenwoordig ook per helikopter, en "loodst" het schip van zee naar de ligplaats in de haven.

In sommige havens komt vlak voor de haven of in de sluis (bijvoorbeeld in Antwerpen) een volgende loods aan boord die de eerste vervangt, deze heet een havenloods.

Geschiedenis

Oorspronkelijk waren loodsen de ter plaatse zeer goed bekende lokale vissers die zich bij de zeilschepen aanboden om de kapitein te assisteren bij de lokale vaak moeilijke navigatie, denk hier bij aan onderwater gevaren zoals zandbanken, klippen, riffen en vaak in estuaria onvoorspelbare stromingen. Zij hadden hierdoor een welkome aanvulling op de inkomsten uit de (soms) karige visvangsten.

Eisen

Tegenwoordig is in de meeste landen een kapiteins- of stuurmansdiploma vereist om loods te kunnen worden. Daarnaast moet de loods in spe gedurende geruime tijd naast veel onderricht in theoretische nautische kennis van het gebied, ook veel studiereizen als leerlingloods op diverse schepen meemaken. In Vlaanderen is naast het brevet van kapitein ter lange omvaart eveneens het diploma van licentiaat in de Nautische Wetenschappen vereist om loods te kunnen worden. Alvorens het eerste schip zelfstandig te mogen beloodsen moet de aspirant-loods een stageperiode van 12 maanden doorlopen in een van de 4 loodsenkorpsen: de Scheldemondenloodsen (traject zee - Vlissingen en vroeger zeeloodsen genoemd), de rivierloodsen (traject Vlissingen - Antwerpen), de kanaalloodsen (traject Vlissingen - Gent) en de kustloodsen (traject zee - Zeebrugge, Oostende, Nieuwpoort). In Nederland zijn dit deze korpsen : Scheldemonden, Rotterdam-Rijnmond, Regio Noord of Amsterdam-IJmond.

Aansprakelijkheid loods

Bij fouten van de loods kan de aansprakelijkheid van de reder (=eigenaar) van het schip niet worden opgeheven op grond van art 8:547 Burgerlijk Wetboek. De eigenaar van het schip dat is beschadigd door een fout van de loods kan de loods alleen voor schadevergoeding aanspreken als de gedraging of nalatigheid van de loods te beschouwen is als grove schuld in de zin van artikel 3 Loodsenwet. De Hoge Raad heeft in het arrest "Solon" overwogen dat onder grove schuld dient te worden verstaan 'een handelen of nalaten van de loods dat roekeloos en met de wetenschap dat schade er waarschijnlijk uit zou voortvloeien is geschied'.

  Vrije mediabestanden over Maritime pilot op Wikimedia Commons