Cobra (kunst)

Cobra is een Europese kunststroming binnen de moderne kunst uit eind jaren veertig van de twintigste eeuw. De naam ’Cobra’ is een acroniem van de steden Copenhagen, Brussel en Amsterdam.

Het 'Cobra museum voor moderne kunst'
in Amstelveen,
met ervoor een fraai kunstwerk.

Geschiedenis

Cobra ontstond op 8 november 1948 te Parijs onder impuls van de Belgische schrijvers/kunstschilders Christian Dotremont en Joseph Noiret en was een nieuwe internationale vereniging van kunstschilders en literatoren.

De naam ’Cobra’ is een acroniem van de steden Copenhagen, Brussel en Amsterdam, waar belangrijke vertegenwoordigers van deze kunststroming actief waren.

Later werd door het Cobra Museum de naam Cobra geschreven als CoBrA, in het aan het begin van de 21e eeuw populaire CamelCase.

Ingevolge de zware ziektes van zowel Jorn als Dotremont kwam er reeds in 1951 een eind aan deze kunstzinnige vereniging.

Toch had in Kopenhagen Asger Jorn al Else Alfelt, Ejler Bille, Egill Jacobsen, Henry Heerup, Carl-Henning Pedersen en de schrijver Jørgen Nash onder Cobra samengebracht.

De revue Hellhesten had die kunstenaars reeds gegroepeerd tijdens de oorlogsjaren. Ook de schilders Erik Ortvad en Mogens Balle met de schrijver Uffe Harder kwamen zich bij Cobra aansluiten.

In Brussel deden Dotremont en Noiret een beroep op hun realistisch-revolutionaire vrienden: de schrijvers Marcel Havrenne en Hugo Claus en de schilders Pierre Alechinsky, Pol Bury, Louis Van Lint, de etnoloog Luc de Heusch en de musicus Jacques Calonne.

In Amsterdam vonden Anton Rooskens, Jan Nieuwenhuijs, Eugene Brands, Lucebert en Theo Wolvecamp de weg naar Cobra.

De beweging werd nog aangevuld met de Duitse kunstschilder Karl Otto Götz en zijn ’Meta’-vrienden, de Japans-Amerikaanse sculpteur Shinkichi Tajiri, de Engelse schilder Stephen Gilbert, de Franse schilders Jean-Michel Atlan en Jacques Doucet en de schrijvers Édouard Jaguer en Michel Ragon.

De mensen van Cobra keerden zich vooral tegen elk esthetiserend academisme dat te erg het intellectualisme benadrukte. Vandaar het voor de hand liggende tegengestelde: vorm, lijn en kleur zijn de weergave van een puur spontane actie waarbij ze niet aarzelden terug te grijpen naar primitieve kunst, het kindertekenen en outsider art. In deze drie voorbeelden zagen zij een overeenkomstige puurheid vanuit het naïeve karakter. De nauwelijks voorbije oorlog had daarbij bij de meesten een marxistisch bewustzijn teweeggebracht.

Invloed van Cobra

De Cobra-beweging heeft, ondanks het korte bestaan, een grote invloed gehad op de moderne kunst.

In Amstelveen is, nabij het winkelcentrum Amstelveen, het Cobra Museum voor Moderne Kunst gevestigd.

In de binnentuin van het museum is een Japanse kiezeltuin van Tajiri ingericht.

Cobra-kunstenaars

• Karel Appel (1921–2006)
• Pierre Alechinsky (born 1927)
• Else Alfelt (1910–1974)
• Jean-Michel Atlan (1913–1960)
• Ejler Bille (1910–2004)
• Pol Bury (1922–2005)
• Jacques Calonne (born 1930)
• Hugo Claus (1929–2008)
• Corneille (1922–2010)
• Jacques Doucet (1924–1994)
• Lotti van der Gaag (1923–1999)
• William Gear (1915–1997)
• Stephen Gilbert (1910–2007)
• Svavar Guðnason (1909–1988)
• Henry Heerup (1907–1993)
• Edouard Jaguer (1924–2006)
• Asger Jorn (1914–1973)
• Aart Kemink (1914–2006)
• Lucebert (1924–1994)
• Ernest Mancoba (1904–2002)
• Jørgen Nash (1920–2004)
• Jan Nieuwenhuys (1922–1986)
• Erik Ortvad (1917–2008)
• Pieter Ouborg (1893–1956)
• Carl-Henning Pedersen (1913–2007)
• Bert Schierbeek (1918–1996)
• Max Walter Svanberg (1912–1994)
• Uno Vallman (1913–2004)
• Serge Vandercam (1924–2005)
• Sonja Ferlov Mancoba (1911–1984)

Zie ook

• Cobra, andere betekenissen van het woord "cobra" (doorverwijzing).

Literatuur

• Willemijn Stokvis (2007) Cobra AbC Nijmegen: BnM uitgevers. ISBN 978-90-77907-64-1

Externe link

• Cobra Museum voor Moderne Kunst - achtergrondinformatie over de Cobra-beweging

  Vrije mediabestanden over Cobra kunst op Wikimedia Commons