Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Wilhelm Gesenius: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
| (2 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 30: | Regel 30: | ||
| religie = luthers | | religie = luthers | ||
}} | }} | ||
''' | '''Wilhelm Gesenius''' (voluit '''Heinrich Friedrich Wilhelm Gesenius'''; [[Nordhausen]], [[3 februari]] [[1786]] – [[Halle (Saale)]], [[23 oktober]] [[1842]]) was een Duits luthers oriëntalist, [[hebraïcus]] en tekstcriticus van de Hebreeuwse Bijbel. | ||
==Leven== | ==Leven== | ||
Heinrich Friedrich Wilhelm werd geboren in Nordhausen als zoon van de arts Wilhelm Gesenius. Na het vroege overlijden van zijn vader, werd hij opgevoed door de toenmalige rector van het gymnasium, de filoloog Christian Ludwig Lenz (1760–1833). Hij studeerde vanaf 1803 theologie in Helmstedt, werd leraar in Heiligenstadt in 1809. Het jaar daarop werd hij benoemd tot assistent professor (buitengewoon hoogleraar) in de theologie te Halle, en in 1811 tot (gewoon) hoogleraar. | Heinrich Friedrich Wilhelm werd geboren in Nordhausen als zoon van de arts Wilhelm Gesenius. Na het vroege overlijden van zijn vader, werd hij opgevoed door de toenmalige rector van het gymnasium, de filoloog Christian Ludwig Lenz (1760–1833). Hij studeerde vanaf 1803 theologie in Helmstedt, werd leraar in Heiligenstadt in 1809. Het jaar daarop werd hij benoemd tot assistent professor (buitengewoon hoogleraar) in de theologie te Halle (Saale), en in 1811 tot (gewoon) hoogleraar. | ||
In 1827 werd hij uitgenodigd om [[Johann Gottfried Eichhorn]] op te volgen aan de Universiteit van Göttingen, maar ging niet in op de uitnodiging. In de plaats daarvan werd hij raadslid van het Consistorie. Ook een uitnodiging naar [[Breslau]] en [[Oxford]] wees hij af, maar bleef tot zijn overlijden in Halle. Hij oefende er een grote invloed uit op de studie van de Hebreeuwse taal, en | In 1827 werd hij uitgenodigd om [[Johann Gottfried Eichhorn]] op te volgen aan de Universiteit van Göttingen, maar ging niet in op de uitnodiging. In de plaats daarvan werd hij raadslid van het Consistorie. Ook een uitnodiging naar [[Breslau]] en [[Oxford]] wees hij af, maar bleef tot zijn overlijden in Halle. Hij oefende er een grote invloed uit op de studie van de Hebreeuwse taal, en zette de [[exegese|exegetische]] studie van de [[Hebreeuwse Bijbel]] op een puur taalkundig fundament. | ||
==Werken en invloed== | ==Werken en invloed== | ||
Hij was de grondlegger van de vergelijkende methode in de studie van het [[Hebreeuws]], [[Aramees]] en oude | Hij was de grondlegger van de vergelijkende methode in de studie van het [[Hebreeuws]], [[Aramees]] en oude Semitische talen. | ||
Zijn bekendste werken zijn ''Hebräische [[grammatica|Grammatik]]'' en ''Hebräisches und aramäisches Handwörterbuch über das [[Hebreeuwse Bijbel|Alte Testament]]''. De eertse uitgave verscheen in twee delen in 1810–1812. Een verkorte uitgave verscheen in 1814, en werd het standaard Hebreeuws-Aramese woordenboek, niet alleen in het Duits, maar ook in het Engels via de uitgaven van [[Edward Robinson|Robinson]], [[Samuel Prideaux Tregelles|Tregelles]] en de ''Oxford improved edition'' van [[Francis Brown|Brown]], [[Samuel Rolles Driver|Driver]] en [[Charles Augustus Briggs|Briggs]]. | Zijn bekendste werken zijn ''Hebräische [[grammatica|Grammatik]]'' en ''Hebräisches und aramäisches Handwörterbuch über das [[Hebreeuwse Bijbel|Alte Testament]]''. De eertse uitgave verscheen in twee delen in 1810–1812. Een verkorte uitgave verscheen in 1814, en werd het standaard Hebreeuws-Aramese woordenboek, niet alleen in het Duits, maar ook in het Engels via de uitgaven van [[Edward Robinson|Robinson]], [[Samuel Prideaux Tregelles|Tregelles]] en de ''Oxford improved edition'' van [[Francis Brown|Brown]], [[Samuel Rolles Driver|Driver]] en [[Charles Augustus Briggs|Briggs]]. | ||
| Regel 44: | Regel 44: | ||
Hij was de eerste die ook de [[Samaritaanse Pentateuch]] onderzocht om deze te gebruiken bij de [[tekstkritiek van de Hebreeuwse Bijbel]]. In zijn in 1815 uitgegeven studie<ref>{{cite book|last = Gesenius|first = Wilhelm |title = De Pentateuchi Samaritani origine, indole et auctoritate commentatio philologico-critica |publisher = Halae |url = http://archive.org/details/depentateuchisa00gesegoog |year = 1815}}</ref> beschreef hij dat de [[Septuaginta]] en de [[Samaritaanse Pentateuch]] een gemeenschappelijke bron hebben, maar dat de [[masoretische tekst]] van betere kwaliteit is. | Hij was de eerste die ook de [[Samaritaanse Pentateuch]] onderzocht om deze te gebruiken bij de [[tekstkritiek van de Hebreeuwse Bijbel]]. In zijn in 1815 uitgegeven studie<ref>{{cite book|last = Gesenius|first = Wilhelm |title = De Pentateuchi Samaritani origine, indole et auctoritate commentatio philologico-critica |publisher = Halae |url = http://archive.org/details/depentateuchisa00gesegoog |year = 1815}}</ref> beschreef hij dat de [[Septuaginta]] en de [[Samaritaanse Pentateuch]] een gemeenschappelijke bron hebben, maar dat de [[masoretische tekst]] van betere kwaliteit is. | ||
Door de invloed van zijn werken werd de schrijfwijze [[JHWH|Jahweh]] de consensusweergave van het [[Tetragrammaton]]. Een reden waarom hij de uitspraak Jahweh veronderstelde, was omdat hij stelde dat de Hebreeuwse naam van God en de naam Jovis of Jupiter dezelfde oorsprong hadden.<ref>[https://www.nehemiaswall.com/wp-content/uploads/prayer-to-jupiter-Gesenius-Hebrew-and-Chaldee-Lexicon-Tregelles-translation-1857-page-337-575px.jpg Pagina uit Gesenius’ Woordenboek, vertaald door Tregelles]. [[Samuel Prideaux Tregelles|Tregelles]] | Door de invloed van zijn werken werd de schrijfwijze [[JHWH|Jahweh]] de consensusweergave van het [[Tetragrammaton]]. Een reden waarom hij de uitspraak Jahweh veronderstelde, was omdat hij stelde dat de Hebreeuwse naam van God en de naam Jovis of [[Jupiter]] dezelfde oorsprong hadden.<ref>[https://www.nehemiaswall.com/wp-content/uploads/prayer-to-jupiter-Gesenius-Hebrew-and-Chaldee-Lexicon-Tregelles-translation-1857-page-337-575px.jpg Pagina uit Gesenius’ Woordenboek, vertaald door Tregelles].<br>[[Samuel Prideaux Tregelles|Tregelles]], die het woordenboek naar het Engels vertaalde, voegde tussen vierkante haakjes kritische bemerkingen toe op deze zienswijzen.</ref> | ||
==Bibliografie (selectie)== | ==Bibliografie (selectie)== | ||
| Regel 53: | Regel 53: | ||
* ''Paläolographische Studien über phönizische und punische Schrift'', 1835. | * ''Paläolographische Studien über phönizische und punische Schrift'', 1835. | ||
==Verwijzingen== | |||
{{reflist}} | |||
==Weblinks== | ==Weblinks== | ||
{{JewEn|6636|Gesenius, Heinrich Friedrich Wilhelm}} | * {{JewEn|6636|Gesenius, Heinrich Friedrich Wilhelm}} | ||
* | * {{EB1911|Gesenius, Heinrich Friedrich Wilhelm}} | ||
* {{Aut|Gustav Moritz Redslob}}, [[Wikisource:de:ADB:Gesenius,_Wilhelm|''Gesenius, Wilhelm'']] in: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 9. Duncker & Humblot, Leipzig 1879, p. 89–93. | * {{Aut|Gustav Moritz Redslob}}, [[Wikisource:de:ADB:Gesenius,_Wilhelm|''Gesenius, Wilhelm'']] in: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 9. Duncker & Humblot, Leipzig 1879, p. 89–93. | ||
* {{Aut|Hans-Jürgen Zobel}}, [http://daten.digitale-sammlungen.de/0001/bsb00016322/images/index.html?seite=354 ''Gesenius, Wilhelm'']. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 6. Duncker & Humblot, Berlin 1964, p. 340 | * {{Aut|Hans-Jürgen Zobel}}, [http://daten.digitale-sammlungen.de/0001/bsb00016322/images/index.html?seite=354 ''Gesenius, Wilhelm'']. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 6. Duncker & Humblot, Berlin 1964, p. 340 | ||
{{authority control|TYPE=p |VIAF=51807594 |LCCN=n/85/088619 |ISNI= 0000 0001 2132 896X |GND=119096552 |SUDOC=067059538 |Wikidata=Q61525}} | {{authority control|TYPE=p |VIAF=51807594 |LCCN=n/85/088619 |ISNI= 0000 0001 2132 896X |GND=119096552 |SUDOC=067059538 |Wikidata=Q61525}} | ||
{{DEFAULTSORT:Gesenius, Wilhelm}} | {{DEFAULTSORT:Gesenius, Wilhelm}} | ||
Huidige versie van 18 jan 2019 om 08:39
| Wilhelm Gesenius | ||
| ||
| Wilhelm Gesenius, Duits hebraïcus | ||
| Algemene informatie | ||
| Volledige naam | Heinrich Friedrich Wilhelm Gesenius | |
| Geboren | 3 februari 1786, Nordhausen | |
| Overleden | 23 oktober 1842, Halle (Saale) | |
| Nationaliteit | Duits | |
| Bekend van | Hebreeuws woordenboek en grammatica | |
| Beroep | hoogleraar, hebraïcus | |
| Overige informatie | ||
| Religie | luthers | |
Wilhelm Gesenius (voluit Heinrich Friedrich Wilhelm Gesenius; Nordhausen, 3 februari 1786 – Halle (Saale), 23 oktober 1842) was een Duits luthers oriëntalist, hebraïcus en tekstcriticus van de Hebreeuwse Bijbel.
Leven
Heinrich Friedrich Wilhelm werd geboren in Nordhausen als zoon van de arts Wilhelm Gesenius. Na het vroege overlijden van zijn vader, werd hij opgevoed door de toenmalige rector van het gymnasium, de filoloog Christian Ludwig Lenz (1760–1833). Hij studeerde vanaf 1803 theologie in Helmstedt, werd leraar in Heiligenstadt in 1809. Het jaar daarop werd hij benoemd tot assistent professor (buitengewoon hoogleraar) in de theologie te Halle (Saale), en in 1811 tot (gewoon) hoogleraar.
In 1827 werd hij uitgenodigd om Johann Gottfried Eichhorn op te volgen aan de Universiteit van Göttingen, maar ging niet in op de uitnodiging. In de plaats daarvan werd hij raadslid van het Consistorie. Ook een uitnodiging naar Breslau en Oxford wees hij af, maar bleef tot zijn overlijden in Halle. Hij oefende er een grote invloed uit op de studie van de Hebreeuwse taal, en zette de exegetische studie van de Hebreeuwse Bijbel op een puur taalkundig fundament.
Werken en invloed
Hij was de grondlegger van de vergelijkende methode in de studie van het Hebreeuws, Aramees en oude Semitische talen.
Zijn bekendste werken zijn Hebräische Grammatik en Hebräisches und aramäisches Handwörterbuch über das Alte Testament. De eertse uitgave verscheen in twee delen in 1810–1812. Een verkorte uitgave verscheen in 1814, en werd het standaard Hebreeuws-Aramese woordenboek, niet alleen in het Duits, maar ook in het Engels via de uitgaven van Robinson, Tregelles en de Oxford improved edition van Brown, Driver en Briggs.
Hij was de eerste die ook de Samaritaanse Pentateuch onderzocht om deze te gebruiken bij de tekstkritiek van de Hebreeuwse Bijbel. In zijn in 1815 uitgegeven studie[1] beschreef hij dat de Septuaginta en de Samaritaanse Pentateuch een gemeenschappelijke bron hebben, maar dat de masoretische tekst van betere kwaliteit is.
Door de invloed van zijn werken werd de schrijfwijze Jahweh de consensusweergave van het Tetragrammaton. Een reden waarom hij de uitspraak Jahweh veronderstelde, was omdat hij stelde dat de Hebreeuwse naam van God en de naam Jovis of Jupiter dezelfde oorsprong hadden.[2]
Bibliografie (selectie)
- Versuch über die maltesische Sprache, 1810.
- Hebräisches Elementarbuch, 1813/1814/1824.
- Geschichte der hebräischen Sprache, 1815.
- Ausführliches grammatisch-kritisches Lehrgebäude der hebräischen Sprache. Mit Vergleichung der verwandten Dialekte, 1817.
- Paläolographische Studien über phönizische und punische Schrift, 1835.
Verwijzingen
- º Gesenius, Wilhelm, De Pentateuchi Samaritani origine, indole et auctoritate commentatio philologico-critica. Halae, 1815
- º Pagina uit Gesenius’ Woordenboek, vertaald door Tregelles.
Tregelles, die het woordenboek naar het Engels vertaalde, voegde tussen vierkante haakjes kritische bemerkingen toe op deze zienswijzen.
Weblinks
(en) Gesenius, Heinrich Friedrich Wilhelm, in: Jewish Encyclopedia, New York: Funk & Wagnalls, 1901-1906. (vertaal via: 
)
(en) Gesenius, Heinrich Friedrich Wilhelm in: Encyclopædia Britannica, 1911. (Wegens ouderdom in het publiek domein)
- Gustav Moritz Redslob, Gesenius, Wilhelm in: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 9. Duncker & Humblot, Leipzig 1879, p. 89–93.
- Hans-Jürgen Zobel, Gesenius, Wilhelm. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 6. Duncker & Humblot, Berlin 1964, p. 340
Authority control (persoon): GND: 119096552 | LCCN: n85088619 | VIAF: 51807594 | 
Q61525 (reasonator)
Q61525 (reasonator) Google • Duck Duck Go • free images Google • Flickr free images • Google zonder Wikipedia, blogs en Facebook • Google Wiki's • Google Scholar • Google Books • Vertaal de titel • Google Translated Search • Engels, Frans, Russisch, Grieks • Delpher • Belgicapress • historische kranten (W.-Vlaanderen) • Aalst Courant • Old News • Trove • Wikipedia • Toolserver personenzoeker • Wikidata (Reasonator) • <! geen https in 2024 --->Biografisch Portaal • Britannica • IMDb • RKD • ODIS • DNB • Catholic Encyclopedia • Jewish Encyclopedia • Archive.org • Medische studies op PubMed • Wetenschappelijke studies op Sci-Hub • Familysearch •
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •