Dhamma

    Zie ook: Dharma voor de meer algemeen religieuze betekenis van het begrip Dharma. In het boeddhisme verwijst Dhamma (Pali) of Dharma (Sanskriet) naar de natuurwet die de Boeddha ontdekte. De Dhamma verwijst in het boeddhisme ook naar de leer van de Boeddha, en bestaat in dit geval uit verschillende boeddhistische concepten en beschrijvingen van zowel de conceptuele als de absolute werkelijkheid.

Omschrijvingen van de Dhamma

Standaard omschrijving

In het Pali Canon wordt de volgende standaardbeschrijving van de Dhamma vaak gebruikt:

De Dhamma is goed beschreven door de Gezegende (de Boeddha):
Waarneembaar in het hier en nu,
Tijdloos,
Aanmoedigend tot onderzoek,
Voorwaarts leidend,
Door de wijzen zelf te ervaren.

Omschrijving door Assaji

De monnik Assaji legde de Dhamma op de volgende manier uit aan Sariputta, die daarop verlichting bereikte:

Van alle dingen die door een oorzaak ontstaan,
De Tathagata (Boeddha) heeft de oorzaak ervan uiteengezet;
En hoe ze tot hun einde komen, dat vertelt hij ook,
Dit is de leer van de Grote Hermiet.

Omschrijving gegeven aan de eerste 60 Arahants

De volgende instructie werd door de Boeddha gegeven aan de eerste 60 Arahants, als indicatie over hoe zij de leer aan anderen dienden te onderwijzen:

Het vermijden van al het foute gedrag,
Het ondernemen van het goede,
En het ontwikkelen van je eigen geest;
Dit is de leer van de Boeddhas.

Plaats van de Dhamma in het boeddhisme

De Dhamma is onderdeel van het Drie-voudig Juweel van het boeddhisme, waar boeddhisten toevlucht in nemen. De Dhamma neemt in het boeddhisme dus een zeer belangrijke en voorname plaats in.

Gautama Boeddha zelf zei dat iemand die het fysieke lichaam van de Boeddha ziet, niet de echte Boeddha ziet. Maar iemand die de Dhamma ziet, ziet ook de Boeddha, ook al bevindt die persoon zich op grote afstand van de Boeddha. Iemand die de Dhamma ziet ervaart immers hetzelfde als wat de Boeddha ervaren heeft toen hij een Boeddha werd.

Inhoud

Er zijn verschillende manieren om de Dhamma te presenteren. Ajahn Buddhadasa's standaard uitleg is breed en houdt rekening met de oorsprong van het woord Dhamma als een universeel principe, zonder dat het erg specifiek op dat principe ingaat; het verwijst naar de onderliggende fundamenten van het boeddhisme, en stelt dat de Dhamma verwijst naar de volgende vier elementen:

1. De Natuur
2. De Natuurwet (of norm)
3. Het handelen in overeenkomstemming met deze natuurwet.
4. De goede gevolgen die uit dit handelen voortkomen.

Andere manieren van presentatie van de Dhamma zijn vaak meer specifiek, en gaan vaak in op concepten als bijvoorbeeld de Vier Nobele Waarheden of de drie karakteristieken. Dhamma verwijst ook naar de leer van de Boeddha zoals die in diverse geschriften (zoals de Pali Canon) beschreven is. Dhamma kan ook verwijzen naar het totaal van de toespraken van de Boeddha.

dhamma met kleine d

Het woord dhamma (met kleine letter) verwijst naar andere betekenissen van het woord dhamma: ding, geestesobject of fenomeen.

Dhamma en Dharma

Dhamma in Pali is verwant aan het woord Dharma in Sanskriet. Dhamma wordt gebruikt in het Theravada boeddhisme en in de Pali literatuur, terwijl Dharma gebruikt wordt in het Mahayana en het Vajrayana boeddhisme en in het hindoeïsme en de sanskriet literatuur.

Zie ook

De Dhamma werd door Gautama Boeddha voor het eerst onderwezen in Sarnath, in het noorden van india.

Links

• Suttas.net: beschrijvingen van de Dhamma door de Boeddha