Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Zwarte dag: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
(http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zwarte_dag&oldid=29140431) |
([[]]) |
||
| (2 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
''' | Een '''zwarte dag''' is een gevleugelde uitdrukking voor een dag waarop iets ongunstigs gebeurt. | ||
Naar diverse historische gebeurtenissen, niet zelden op het gebied van de economie, wordt kortweg verwezen als ''Zwarte zondag'', ''Zwarte maandag'' enzovoort. | Naar diverse historische gebeurtenissen, niet zelden op het gebied van de economie, wordt kortweg verwezen als ''Zwarte zondag'', ''Zwarte maandag'' enzovoort. | ||
{{inhoud rechts}} | |||
Ze zijn hier in | Ze zijn hier in Wikipedia ook gegroepeerd bij de [[speciale dag]]en (dagen met een jaarlijkse speciale betekenis of herdenking). | ||
== Zwarte [[maandag]] == | == Zwarte [[maandag]] == | ||
*[[19 oktober]] [[1987]]: Grootste val van de [[Dow Jones Industrial Average|Dow Jones]] | * [[14 april]] [[1360]]: Na een mislukte veldtocht wordt het Engelse leger tijdens de [[Honderdjarige Oorlog]] getroffen door een zware hagel- en onweersbui. De Engelse koning Edward III ziet dit als een teken van God en is nu bereid om over vrede te praten en zijn aanspraken op de Franse troon te laten vallen. Het resultaat is het [[Verdrag van Brétigny]], dat tevens een keerpunt in de strijd betekent: vanaf nu zijn de Fransen aan de winnende hand. | ||
*[[30 september]] [[1991]]: Een door [[Europese Unie|EU]]-voorzitter Nederland voorgestelde aanpassing van het verdrag van Rome wordt door de andere EU-lidstaten verworpen. In de Nederlandse politiek spreekt men van ''Zwarte maandag''.<ref>[http://hdl.handle.net/1887/12859 ''Mirakel en debacle : de Nederlandse besluitvorming over de Politieke Unie in het Verdrag van Maastricht'', van den Bos, B.R.A., 2008, Doctoral thesis, Leiden University]</ref> | * [[19 oktober]] [[1987]]: Grootste val van de [[Dow Jones Industrial Average|Dow Jones]] sinds de beurskrach van 1929. | ||
*[[29 september]] [[2008]]: De [[AEX]] koers zakt met bijna 9%. Op deze dag maakten geen van alle beursgenoteerde bedrijven winst. Grootste verliezer was [[Fortis]] met 23% koersdaling. In de rest van Europa verloren de beurzen tussen de 4% en 6%. In Amerika lagen deze verliezen tussen de 6% en de 9%. | * [[30 september]] [[1991]]: Een door [[Europese Unie|EU]]-voorzitter Nederland voorgestelde aanpassing van het verdrag van Rome wordt door de andere EU-lidstaten verworpen. In de Nederlandse politiek spreekt men van ''Zwarte maandag''.<ref>[http://hdl.handle.net/1887/12859 ''Mirakel en debacle : de Nederlandse besluitvorming over de Politieke Unie in het Verdrag van Maastricht'', van den Bos, B.R.A., 2008, Doctoral thesis, Leiden University]</ref> | ||
*[[6 oktober]] [[2008]]: De tweede zwarte maandag op een rij. De [[AEX]]-index daalt opnieuw fors met meer dan 9%. Ook op deze dag was er geen beursgenoteerd bedrijf dat winst maakte. Fortis bleef als enige stabiel op 0% omdat er die dag geen handel was in Fortis | * [[29 september]] [[2008]]: De [[AEX]] koers zakt met bijna 9%. Op deze dag maakten geen van alle beursgenoteerde bedrijven winst. Grootste verliezer was [[Fortis]] met 23% koersdaling. In de rest van Europa verloren de beurzen tussen de 4% en 6%. In Amerika lagen deze verliezen tussen de 6% en de 9%. | ||
* [[6 oktober]] [[2008]]: De tweede zwarte maandag op een rij. De [[AEX]]-index daalt opnieuw fors met meer dan 9%. Ook op deze dag was er geen beursgenoteerd bedrijf dat winst maakte. Fortis bleef als enige stabiel op 0% omdat er die dag geen handel was in Fortis in verband met de nationalisering van het bedrijf. Grootste verliezer was [[AMG]] met ruim 31% koersdaling. In de rest van Europa en in Amerika verloren de beurzen tussen de 6% en 9%. De Dow Jones zakte zelfs door de 10000 punten heen. | |||
== Zwarte [[dinsdag]] == | == Zwarte [[dinsdag]] == | ||
| Regel 16: | Regel 17: | ||
* 11 september 2001, de [[terroristische aanslagen op 11 september 2001]] | * 11 september 2001, de [[terroristische aanslagen op 11 september 2001]] | ||
* Een spottende naam voor Patch Tuesday, de maandelijkse dinsdag waarop Microsoft de patches (reparatiesoftware) beschikbaar stelt voor het repareren van bugs en beveiligings lekken. Een patchday levert veel werk op voor de systeembeheerder. Het kan soms weken duren voordat iedere computer binnen het bedrijf voorzien is van de nieuwste/juiste patches. | * Een spottende naam voor Patch Tuesday, de maandelijkse dinsdag waarop Microsoft de patches (reparatiesoftware) beschikbaar stelt voor het repareren van bugs en beveiligings lekken. Een patchday levert veel werk op voor de systeembeheerder. Het kan soms weken duren voordat iedere computer binnen het bedrijf voorzien is van de nieuwste/juiste patches. | ||
* 7 februari 1967, natuurramp door bosbranden in het Australische Tasmanië, bekend als Black Tuesday. | |||
== Zwarte [[woensdag]] == | == Zwarte [[woensdag]] == | ||
*[[16 september]] [[1992]]: Speculanten dwingen de Britse regering om het pond terug te trekken uit het systeem van Europese wisselkoersen ([[European Exchange Rate Mechanism|ERM]]). | * [[16 september]] [[1992]]: Speculanten dwingen de Britse regering om het pond terug te trekken uit het systeem van Europese wisselkoersen ([[European Exchange Rate Mechanism|ERM]]). | ||
*[[ | *Woensdag voor Pasen: in [[Tsjechië]] wordt [[Schortelwoensdag]] Smerige of Zwarte Woensdag genoemd, omdat op deze dag alles werd schoongemaakt voor Pasen. | ||
== Zwarte [[donderdag]] == | == Zwarte [[donderdag]] == | ||
*[[24 oktober]] [[1929]]: | * [[24 oktober]] [[1929]]: Beurskrach in New York. | ||
*[[24 juli]] [[2003]]: In [[Guatemala]] vindt een serie gewelddadige politieke demonstraties plaats. Zie [[Zwarte donderdag (Guatemala)]]. | * [[24 juli]] [[2003]]: In [[Guatemala]] vindt een serie gewelddadige politieke demonstraties plaats. Zie [[Zwarte donderdag (Guatemala)]]. | ||
== Zwarte [[vrijdag]] == | == Zwarte [[vrijdag]] == | ||
*[[31 januari]] [[1919]]: In Glasgow leidt een staking tot massale gevechten tussen stakers en politie. | * [[24 september]] [[1869]]: Goudspeculanten veroorzaken financiële paniek in de Verenigde Staten. | ||
*[[13 oktober]] [[1944]]: Tijdens de [[Slag om Woensdrecht]] trekt het [[Canada|Canadese]] [[Black Watch]] bataljon ten strijde door open en onder water gezet land. Het bataljon wordt bij de aanval nagenoeg vernietigd. | * [[31 januari]] [[1919]]: In Glasgow leidt een staking tot massale gevechten tussen stakers en politie. | ||
*[[9 februari]] [[1945]]: De slag boven Førdefjord verwijst naar de gevechtshandelingen van 9 februari 1945, toen Britse vliegtuigen een aanval deden op Duitse schepen die zich verborgen hielden in de Førdefjord in Noorwegen. | * [[13 oktober]] [[1944]]: Tijdens de [[Slag om Woensdrecht]] trekt het [[Canada|Canadese]] [[Black Watch]] bataljon ten strijde door open en onder water gezet land. Het bataljon wordt bij de aanval nagenoeg vernietigd. | ||
*[[8 september]] [[1978]]: In [[Iran]] worden protesten tegen het bewind van de sjah met geweld neergeslagen | * [[9 februari]] [[1945]]: De slag boven Førdefjord verwijst naar de gevechtshandelingen van 9 februari 1945, toen Britse vliegtuigen een aanval deden op Duitse schepen die zich verborgen hielden in de Førdefjord in Noorwegen. | ||
* [[8 september]] [[1978]]: In [[Iran]] worden protesten tegen het bewind van de sjah met geweld neergeslagen. | |||
*De dag na [[Thanksgiving Day|Thanksgiving]] wordt door Amerikaanse winkeliers, vanwege de grote drukte, ''Black Friday'' genoemd. | *De dag na [[Thanksgiving Day|Thanksgiving]] wordt door Amerikaanse winkeliers, vanwege de grote drukte, ''Black Friday'' genoemd. | ||
*De laatste werkdag voor de kerstvakantie wordt door veel Britten afgesloten met extra uitbundig drankgebruik. Horecamedewerkers, taxichauffeurs, politie en ambulancepersoneel spreken van ''Black Friday''. | *De laatste werkdag voor de kerstvakantie wordt door veel Britten afgesloten met extra uitbundig drankgebruik. Horecamedewerkers, taxichauffeurs, politie en ambulancepersoneel spreken van ''Black Friday''. | ||
== Zwarte [[zaterdag]] == | == Zwarte [[zaterdag]] == | ||
*[[26 januari]] [[1952]]. Daags nadat het [[Verenigd Koninkrijk|Britse]] leger een politiepost in [[Caïro (stad)|Caïro]] aanvalt, waarbij 43 doden vallen, komen [[Egypte (land)|Egyptische]] burgers en politieagenten in opstand tegen het Britse leger. Bij deze [[Zwarte zaterdag (Egypte)|zwarte zaterdag]] vallen dertig doden en honderden gewonden. | * [[26 januari]] [[1952]]. Daags nadat het [[Verenigd Koninkrijk|Britse]] leger een politiepost in [[Caïro (stad)|Caïro]] aanvalt, waarbij 43 doden vallen, komen [[Egypte (land)|Egyptische]] burgers en politieagenten in opstand tegen het Britse leger. Bij deze [[Zwarte zaterdag (Egypte)|zwarte zaterdag]] vallen dertig doden en honderden gewonden. | ||
*[[31 juli]] [[1982]]. Tijdens de vakantiedrukte op de Franse snelwegen rijdt bij [[Beaune (Côte-d'Or)|Beaune]] een bus op enkele personenauto's in. Als gevolg van de botsing en de brand die daarop uitbreekt komen 53 mensen om, waaronder 44 kinderen tussen 6 en 15 jaar. In de Nederlandse media wordt ''[[Zwarte zaterdag (verkeer)|zwarte zaterdag]]'' hierna een gangbare term voor de jaarlijks terugkerende vakantiedrukte op de Franse snelwegen. | * [[31 juli]] [[1982]]. Tijdens de vakantiedrukte op de Franse snelwegen rijdt bij [[Beaune (Côte-d'Or)|Beaune]] een bus op enkele personenauto's in. Als gevolg van de botsing en de brand die daarop uitbreekt komen 53 mensen om, waaronder 44 kinderen tussen 6 en 15 jaar. In de Nederlandse media wordt ''[[Zwarte zaterdag (verkeer)|zwarte zaterdag]]'' hierna een gangbare term voor de jaarlijks terugkerende vakantiedrukte op de Franse snelwegen. | ||
== Zwarte [[zondag]] == | == Zwarte [[zondag]] == | ||
* [[24 november]] [[1991]]: Bij | * [[24 november]] [[1991]]: Bij [[Belgische federale verkiezingen 1991|wetgevende verkiezingen]] in België behaalde het [[extreemrechts]]e [[Vlaams Blok]] zijn doorbraakoverwinning in Vlaanderen en meerbepaald in [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]]. De naam ''Zwarte zondag'' wordt gebruikt door (politieke) tegenstanders van die partij. De dag kreeg overigens ook die bijnaam omdat andere partijen, zoals R.O.S.S.E.M. van [[Jean-Pierre Van Rossem]] veel proteststemmen kregen. Als reactie hierop wordt sinds [[1992]] op [[21 juli]] de [[Gent]]se [[Prijs voor de Democratie]] uitgereikt, een initiatief van ''Democratie 2000'' en ''[[Vereniging zonder winstoogmerk|vzw]] [[Vzw Trefpunt|Trefpunt]]''. Men sprak voor de volgende verkiezingen zelfs over 'pikzwarte zondag'; de overrompeling door het Vlaams Blok. Deze bleef uit. | ||
* ''Black Sunday'' is een boek van [[Thomas Harris]], die later bekend werd als schrijver van [[The Silence of the Lambs (boek)|The Silence of the Lambs]]. ''Black Sunday'' werd in [[1977]] door regisseur [[John Frankenheimer]] bewerkt tot een speelfilm. | * ''Black Sunday'' is een boek van [[Thomas Harris]], die later bekend werd als schrijver van [[The Silence of the Lambs (boek)|The Silence of the Lambs]]. ''Black Sunday'' werd in [[1977]] door regisseur [[John Frankenheimer]] bewerkt tot een speelfilm. | ||
* In | * In de [[Rooms-Katholieke Kerk]] is ''Zwarte Zondag'' de benaming voor de tweede zondag voor Pasen, waarop de kansel vroeger met zwart behangen werd. | ||
== Trivia == | |||
;Zwarte vrijdag | |||
*[[14 december]] [[2007]]: Een al van te voren gevreesde dag, op welke [[Apple]] waarschijnlijk een nieuwe update zal uitbrengen voor de [[iPhone]] waardoor illegaal gekochte iPhone's waarschijnlijk geblokkeerd zullen raken. | |||
{{Bron|bronvermelding= | ;Zwarte woensdag | ||
*In [[Duckstad]] viel ''Zwarte Woensdag'' op de derde woensdag na Rode Maandag. Sinds 1908 waren de inwoners van Duckstad op die dag het slachtoffer van jaarlijks terugkerende haaruitval. Dankzij de bemoeienis van Donald Duck en zijn neefjes kwam aan deze 'vloek' een einde. | |||
{{References}} | |||
}} | {{Bron|bronvermelding= {{References}} {{Wikidata|q1375765}}}} | ||
[[Categorie:Dag]] | [[Categorie:Dag]] | ||
[[Categorie:Uitdrukking]] | [[Categorie:Uitdrukking]] | ||
Huidige versie van 4 mei 2023 om 08:27
Een zwarte dag is een gevleugelde uitdrukking voor een dag waarop iets ongunstigs gebeurt.
Naar diverse historische gebeurtenissen, niet zelden op het gebied van de economie, wordt kortweg verwezen als Zwarte zondag, Zwarte maandag enzovoort.
Ze zijn hier in Wikipedia ook gegroepeerd bij de speciale dagen (dagen met een jaarlijkse speciale betekenis of herdenking).
Zwarte maandag
- 14 april 1360: Na een mislukte veldtocht wordt het Engelse leger tijdens de Honderdjarige Oorlog getroffen door een zware hagel- en onweersbui. De Engelse koning Edward III ziet dit als een teken van God en is nu bereid om over vrede te praten en zijn aanspraken op de Franse troon te laten vallen. Het resultaat is het Verdrag van Brétigny, dat tevens een keerpunt in de strijd betekent: vanaf nu zijn de Fransen aan de winnende hand.
- 19 oktober 1987: Grootste val van de Dow Jones sinds de beurskrach van 1929.
- 30 september 1991: Een door EU-voorzitter Nederland voorgestelde aanpassing van het verdrag van Rome wordt door de andere EU-lidstaten verworpen. In de Nederlandse politiek spreekt men van Zwarte maandag.[1]
- 29 september 2008: De AEX koers zakt met bijna 9%. Op deze dag maakten geen van alle beursgenoteerde bedrijven winst. Grootste verliezer was Fortis met 23% koersdaling. In de rest van Europa verloren de beurzen tussen de 4% en 6%. In Amerika lagen deze verliezen tussen de 6% en de 9%.
- 6 oktober 2008: De tweede zwarte maandag op een rij. De AEX-index daalt opnieuw fors met meer dan 9%. Ook op deze dag was er geen beursgenoteerd bedrijf dat winst maakte. Fortis bleef als enige stabiel op 0% omdat er die dag geen handel was in Fortis in verband met de nationalisering van het bedrijf. Grootste verliezer was AMG met ruim 31% koersdaling. In de rest van Europa en in Amerika verloren de beurzen tussen de 6% en 9%. De Dow Jones zakte zelfs door de 10000 punten heen.
Zwarte dinsdag
- 29 oktober 1929: De financiële paniek na de beurskrach in New York bereikt zijn hoogtepunt.
- 7 februari 1933, een bloedbad in Suriname
- 11 september 2001, de terroristische aanslagen op 11 september 2001
- Een spottende naam voor Patch Tuesday, de maandelijkse dinsdag waarop Microsoft de patches (reparatiesoftware) beschikbaar stelt voor het repareren van bugs en beveiligings lekken. Een patchday levert veel werk op voor de systeembeheerder. Het kan soms weken duren voordat iedere computer binnen het bedrijf voorzien is van de nieuwste/juiste patches.
- 7 februari 1967, natuurramp door bosbranden in het Australische Tasmanië, bekend als Black Tuesday.
Zwarte woensdag
- 16 september 1992: Speculanten dwingen de Britse regering om het pond terug te trekken uit het systeem van Europese wisselkoersen (ERM).
- Woensdag voor Pasen: in Tsjechië wordt Schortelwoensdag Smerige of Zwarte Woensdag genoemd, omdat op deze dag alles werd schoongemaakt voor Pasen.
Zwarte donderdag
- 24 oktober 1929: Beurskrach in New York.
- 24 juli 2003: In Guatemala vindt een serie gewelddadige politieke demonstraties plaats. Zie Zwarte donderdag (Guatemala).
Zwarte vrijdag
- 24 september 1869: Goudspeculanten veroorzaken financiële paniek in de Verenigde Staten.
- 31 januari 1919: In Glasgow leidt een staking tot massale gevechten tussen stakers en politie.
- 13 oktober 1944: Tijdens de Slag om Woensdrecht trekt het Canadese Black Watch bataljon ten strijde door open en onder water gezet land. Het bataljon wordt bij de aanval nagenoeg vernietigd.
- 9 februari 1945: De slag boven Førdefjord verwijst naar de gevechtshandelingen van 9 februari 1945, toen Britse vliegtuigen een aanval deden op Duitse schepen die zich verborgen hielden in de Førdefjord in Noorwegen.
- 8 september 1978: In Iran worden protesten tegen het bewind van de sjah met geweld neergeslagen.
- De dag na Thanksgiving wordt door Amerikaanse winkeliers, vanwege de grote drukte, Black Friday genoemd.
- De laatste werkdag voor de kerstvakantie wordt door veel Britten afgesloten met extra uitbundig drankgebruik. Horecamedewerkers, taxichauffeurs, politie en ambulancepersoneel spreken van Black Friday.
Zwarte zaterdag
- 26 januari 1952. Daags nadat het Britse leger een politiepost in Caïro aanvalt, waarbij 43 doden vallen, komen Egyptische burgers en politieagenten in opstand tegen het Britse leger. Bij deze zwarte zaterdag vallen dertig doden en honderden gewonden.
- 31 juli 1982. Tijdens de vakantiedrukte op de Franse snelwegen rijdt bij Beaune een bus op enkele personenauto's in. Als gevolg van de botsing en de brand die daarop uitbreekt komen 53 mensen om, waaronder 44 kinderen tussen 6 en 15 jaar. In de Nederlandse media wordt zwarte zaterdag hierna een gangbare term voor de jaarlijks terugkerende vakantiedrukte op de Franse snelwegen.
Zwarte zondag
- 24 november 1991: Bij wetgevende verkiezingen in België behaalde het extreemrechtse Vlaams Blok zijn doorbraakoverwinning in Vlaanderen en meerbepaald in Antwerpen. De naam Zwarte zondag wordt gebruikt door (politieke) tegenstanders van die partij. De dag kreeg overigens ook die bijnaam omdat andere partijen, zoals R.O.S.S.E.M. van Jean-Pierre Van Rossem veel proteststemmen kregen. Als reactie hierop wordt sinds 1992 op 21 juli de Gentse Prijs voor de Democratie uitgereikt, een initiatief van Democratie 2000 en vzw Trefpunt. Men sprak voor de volgende verkiezingen zelfs over 'pikzwarte zondag'; de overrompeling door het Vlaams Blok. Deze bleef uit.
- Black Sunday is een boek van Thomas Harris, die later bekend werd als schrijver van The Silence of the Lambs. Black Sunday werd in 1977 door regisseur John Frankenheimer bewerkt tot een speelfilm.
- In de Rooms-Katholieke Kerk is Zwarte Zondag de benaming voor de tweede zondag voor Pasen, waarop de kansel vroeger met zwart behangen werd.
Trivia
- Zwarte vrijdag
- 14 december 2007: Een al van te voren gevreesde dag, op welke Apple waarschijnlijk een nieuwe update zal uitbrengen voor de iPhone waardoor illegaal gekochte iPhone's waarschijnlijk geblokkeerd zullen raken.
- Zwarte woensdag
- In Duckstad viel Zwarte Woensdag op de derde woensdag na Rode Maandag. Sinds 1908 waren de inwoners van Duckstad op die dag het slachtoffer van jaarlijks terugkerende haaruitval. Dankzij de bemoeienis van Donald Duck en zijn neefjes kwam aan deze 'vloek' een einde.
Bronvermelding
