Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Ellen G. White: verschil tussen versies
(+biografische schets) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (14 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Ellen White''' (geboren ''Ellen Gould Harmon''') ([[Gorham (Maine)]], [[26 november]] [[1827]] – [[Elmshaven]] ([[St. Helena (Californië)]], [[Verenigde Staten]]), [[16 juli]] [[1915]]) was, samen met [[Joseph Bates]] en [[James White]] (haar echtgenoot), een van de stichters van de kerk der [[Zevendedagsadventisten]]. | {{Infobox persoon | ||
| naam = | |||
| afbeelding = Egw1899.jpg | |||
| onderschrift = Ellen G. White in 1899 | |||
| volledigenaam = Ellen Gould Harmon, gehuwd White | |||
| handtekening = Ellen G. White signature.jpg | |||
| geboortedatum = [[26 november]] [[1827]] | |||
| geboorteplaats = Gorham (Maine) | |||
| sterfdatum = [[16 juli]] [[1915]] | |||
| sterfplaats = Elmshaven, St. Helena (Californië) | |||
| nationaliteit = [[Verenigde Staten van Amerika]] | |||
| beroep = | |||
| bekendvan = schrijfster | |||
| religie = Zevendedagsadventisten | |||
| politiek = | |||
| zieook = | |||
| website = | |||
| portaal = | |||
}} | |||
'''Ellen White''' (geboren '''Ellen Gould Harmon''') ([[Gorham (Maine)]], [[26 november]] [[1827]] – [[Elmshaven]] ([[St. Helena (Californië)]], [[Verenigde Staten]]), [[16 juli]] [[1915]]) was, samen met [[Joseph Bates]] en [[James White]] (haar echtgenoot), een van de stichters van de kerk der [[Zevendedagsadventisten]]. | |||
==Biografie== | ==Biografie== | ||
Ellen | Ellen en haar tweelingzus Elizabeth werden geboren op 26 november 1827 in het dorp Gorham in Maine ([[Verenigde Staten]]). Hun ouders waren [[Robert F. Harmon|Robert Harmon]] (1786-1866) en [[Eunice Gould]] (1787-1863). De familie Harmon had acht kinderen: volgens leeftijd: Caroline, Harriett, John, Mary, Sarah, Robert en de tweelingen Elizabeth en Ellen. Een aantal jaren later verliet Robert Harmon het boerderijleven en ging met de familie in de havenstad Portland, Maine, wonen, waar hij als hoedenmaker aan de slag ging. In 1837 was er in Amerika een economische crisis, de [[paniek van 1837]]. In die omstandigheden ging Robert Harmon naar Georgia, in de hoop er zijn hoeden sneller te kunnen verkopen. Tijdens Roberts afwezigheid gooide een klasgenoot bij het verlaten van de school een steen naar Ellen, waardoor haar neus brak en ze drie weken in coma lag. Ze was toen negen jaar.<ref>{{en}}{{Aut|Ellen G. White}}, [http://www.crcbermuda.com/reference/ellen-white-books-t-z/testimonies-vol-1/2259-chap-1-my-childhood Testimonies, Vol. 1, My Childhood]</ref> Zij zou zich dit onaangename voorval herinneren als iets dat haar had geholpen om troost te zoeken in Jezus.<ref>{{en}}{{ts.|Review and Herald}}, 25 november 1884, par. 2</ref> | ||
Kort daarop bezocht Ellen met haar ouders een [[methodisme|methodistische]] [[camp meeting]] te Buxton, Maine en werd ze gelovig. | |||
In | In maart 1840 bezochten Robert en Eunice Harmon in Portland een aantal vergaderingen waarin de baptistische lekenpredikant [[William Miller (predikant)|William Miller]] sprak over de wederkomst van Christus en de vervulling van andere profetieën. De familie Harmon aanvaardde Millers boodschap en gingen geloven dat [[Jezus Christus]] op in 1843/[[1844]] zou terugkomen. | ||
Op 26 juni 1842 lieten de veertienjarige Ellen en Elizabeth zich beide (door onderdompeling) dopen in de oceaan te Casco Bay, Portland. Het jaar daarop in september werden zij en haar familie wegens „millerisme” uit hun kerk uitgeloten. Nadat [[Samuel Sheffield Snow]] zijn zienswijze had voorgesteld dat Jezus op 22 oktober 1844 zou terugkomen, maar dit niet gebeurde, waren velen ontgoocheld. Voor hen werd dit „the [[Great Disappointment]]” (de Grote Teleurstelling). Maar ook na deze teleurstelling bleef de familie Harmon trouw aan William Miller. | |||
Twee maanden na het verstrijken van 22 oktober kreeg Ellen als zeventienjarige „tijdens een gebedsstond haar eerste visioen.” Zij geloofde dat de berekening wel juist was en dat Christus toen „het allerheiligste gedeelte van het hemelse heiligdom” was binnengegaan. Na een tweede visioen begon Ellen de visioenen openbaar te maken en predikte ze in verschillende steden. Deze uitleg vervulde een groepje overgebleven adventisten met hoop. Tien jaar later zou Ellens echtgenoot, [[James White]], de term „het onderzoekend oordeel” beginnen te gebruiken om te beschijven wat Jezus sindsdien in de hemel doet.<ref>{{en}}{{Aut|James White}}, ''Review and Herald'', 29 januari 1857.</ref> | |||
Er volgde nog een lange reeks visioenen, die tot het einde van haar leven zou aanhouden. | |||
In 1845 ontmoette ze de jonge adventistische predikant [[James White]], met wie ze op 30 augustus 1846 trouwde. Zij hadden vier kinderen: Henry Nichols (overleed als kind aan longkanker), James Edson (een moeilijk, maar creatief kind), William Clarence (die als Ellens opvolger haar werk voortzette), en John Herbert (die kort na de geboorte overleed). | |||
Kort nadien lazen ze een brochure, geschreven door [[Joseph Bates]], waarin hij het belang uitlegde van het houden van de sabbat (ca. zaterdag) en niet de zondag als de Bijbelse rustdag. Na een aanvankelijke aarzeling aanvaardde ze deze zienswijze en gingen ze de sabbat onderhouden. Op 3 april 1847 werd deze leerstelling door een visioen aan haar bevestigd. | |||
In 1848 werd begonnen met de uitgave van een tijdschrift, genaamd ''„[[The Present Truth]]”''. Vanaf 1855 werd een eigen drukkerij opgebouwd. | In 1848 werd begonnen met de uitgave van een tijdschrift, genaamd ''„[[The Present Truth]]”''. Vanaf 1855 werd een eigen drukkerij opgebouwd. | ||
Vanaf 1863 werd een nieuw thema voor Ellen White belangrijk. | Vanaf 1863 werd een nieuw thema voor Ellen White belangrijk. Omdat zij en haar man voortdurend geplaagd werden door een zwakke gezondheid, bezochten zij een waterkuur in een etablissement dat werkte volgens de gezondheidsprincipes van [[Sylvester Graham]]. Omdat James en Ellen veel baat vonden bij de [[vegetarisme|vegetarische]] levensstijl die daar werd aangemoedigd, begon Ellen ook kerkleden aan te sporen om niet langer vlees te eten.<ref>{{aut|Calvert}}, p. 301</ref> | ||
In augustus 1881 overleed James White. | In augustus 1881 overleed James White. | ||
Van 1885 tot 1887 maakte ze een reis door Europa, waarbij ze ook een aantal jonge adventistische gemeenten bezocht. Van 1891 tot 1900 woonde ze in Australië. Daarna keerde ze terug naar Amerika. Op 16 juli 1915 overleed ze op 87-jarige leeftijd in Californië. | Van 1885 tot 1887 maakte ze een reis door Europa, waarbij ze ook een aantal jonge adventistische gemeenten bezocht. Van 1891 tot 1900 woonde ze in Australië. Daarna keerde ze terug naar Amerika. Op 16 juli 1915 overleed ze op 87-jarige leeftijd in Californië. | ||
== Boeken en publicaties (gedeeltelijke lijst) == | |||
Ellen White schreef meer dan 100 boeken en andere publicaties. Vooral bekend zijn haar reeksen over Bijbelse geschiedenis en over [[Eschatologie]]: ''“Spiritual Gifts”'' (1858-1864), ''Spirit of Prophecy'' (1870-1884) en ''Conflict of the Ages Series'' (1888-1917). Het meeste succes in de verkoop had ''Steps to Christ'' (1892). Zijzelf zag haar boek ''The Great Controversy between Christ and Satan'' als een van haar belangrijkste werken. | |||
* Steps to Christ (''Schreden naar Christus'') | |||
* The Conflict of the Ages (5 delen) | |||
* The Great Controversy (''De grote strijd'') | |||
==Omstreden== | |||
Een van de 28 fundamentele geloofspunten van de kerk is dat Ellen White de gave der profetie had ''zoals'' de oudtestamentische profeten. Hoewel men doorgaans een sterke waardering heeft voor Ellen White, is men in Europa vaak wat terughoudender dan in de Verenigde Staten om haar ’geïnspireerd’ te noemen.<ref>{{nl}}Dr. {{Aut|Reinder Bruinsma}}, ''Het zevende-dags adventisme'', Kampen, 1999.</ref> | |||
De adventistische voorganger [[Walter T. Rea]] (en anderen) stelden dat zij plagiaat pleegde. Hij gaf een aantal voorbeelden om dit te bewijzen.<ref>{{en}}{{Aut|[[Walter T. Rea]]}}, [http://www.ellenwhiteexposed.com/egw17.htm ''The White Lie''], 1982.</ref> Aangezien White’s geschriften een grote invloed hebben op de adventistische ideeën en levenswijze, en vele adventisten haar als geïnspireerd beschouwen, wekte de voorstelling dat ze haar ideeën uit andere boeken haalde veel onrust. | |||
==Weblinks== | ==Weblinks== | ||
* [http://www.whiteestate.org/issues/genealogy.html Genealogie van Ellen G. H. White] | * {{nl}}[http://agp-internet.com/react/2005/ellenwhite/index.htm Ellen White] omvangrijke website met downloads in het Nederlands | ||
* {{en}}[http://www.whiteestate.org/ The Ellen G. White ® Estate: The Official Ellen White ® Website] met archieven, boeken, enz. | |||
* {{en}}[https://egwwritings.org/ E. G. W. Writings] uitgebreide bibliotheek | |||
* {{en}}[http://www.ellenwhiteaudio.org/ Ellen White Audio] Ellen White’s boeken als mp3 | |||
* {{en}}[http://www.whiteestate.org/issues/genealogy.html Genealogie van Ellen G. H. White] | |||
* {{en}}[http://www.ellenwhitedefend.com/ Ellen White Defend] en [http://www.ellenwhiteexposed.com/ Ellen White Exposed] Websites die Ellen White verdedigen of bekritiseren. | |||
==Bronverwijzingen== | |||
* {{aut|Samantha Jane Calvert}}, ''Eden’s Diet: Chistianity and Vegetarianism, 1809 – 2009'', Ph.D. thesis, University of Birmingham, 2012. http://etheses.bham.ac.uk/4575/1/Calvert13PhD.pdf | |||
<references/> | |||
{{Commonscat|Ellen G. White}} | {{Commonscat|Ellen G. White}} | ||
{{ | {{Wikisource|en|Author:Ellen_G._White|Ellen G. White}} | ||
{{Wikiquote|en|Ellen_G._White|Ellen G. White}} | |||
[[Categorie: | {{DEFAULTSORT:White, Ellen}} | ||
[[Categorie: Zevendedagsadventist]] | |||
[[Categorie: Geboren op 26 november]] | |||
[[Categorie: Geboren in 1827]] | |||
[[Categorie: Overleden op 16 juli]] | |||
[[Categorie: Overleden in 1915]] | |||
{{authority control|TYPE=p|Wikidata=Q292290 }} | |||
Huidige versie van 14 apr 2022 om 10:19
| Ellen G. White | ||
| ||
| Ellen G. White in 1899 | ||
| Algemene informatie | ||
| Volledige naam | Ellen Gould Harmon, gehuwd White | |
| Handtekening | 
| |
| Geboren | 26 november 1827, Gorham (Maine) | |
| Overleden | 16 juli 1915, Elmshaven, St. Helena (Californië) | |
| Nationaliteit | Verenigde Staten van Amerika | |
| Bekend van | schrijfster | |
| Overige informatie | ||
| Religie | Zevendedagsadventisten | |
Ellen White (geboren Ellen Gould Harmon) (Gorham (Maine), 26 november 1827 – Elmshaven (St. Helena (Californië), Verenigde Staten), 16 juli 1915) was, samen met Joseph Bates en James White (haar echtgenoot), een van de stichters van de kerk der Zevendedagsadventisten.
Biografie
Ellen en haar tweelingzus Elizabeth werden geboren op 26 november 1827 in het dorp Gorham in Maine (Verenigde Staten). Hun ouders waren Robert Harmon (1786-1866) en Eunice Gould (1787-1863). De familie Harmon had acht kinderen: volgens leeftijd: Caroline, Harriett, John, Mary, Sarah, Robert en de tweelingen Elizabeth en Ellen. Een aantal jaren later verliet Robert Harmon het boerderijleven en ging met de familie in de havenstad Portland, Maine, wonen, waar hij als hoedenmaker aan de slag ging. In 1837 was er in Amerika een economische crisis, de paniek van 1837. In die omstandigheden ging Robert Harmon naar Georgia, in de hoop er zijn hoeden sneller te kunnen verkopen. Tijdens Roberts afwezigheid gooide een klasgenoot bij het verlaten van de school een steen naar Ellen, waardoor haar neus brak en ze drie weken in coma lag. Ze was toen negen jaar.[1] Zij zou zich dit onaangename voorval herinneren als iets dat haar had geholpen om troost te zoeken in Jezus.[2]
Kort daarop bezocht Ellen met haar ouders een methodistische camp meeting te Buxton, Maine en werd ze gelovig.
In maart 1840 bezochten Robert en Eunice Harmon in Portland een aantal vergaderingen waarin de baptistische lekenpredikant William Miller sprak over de wederkomst van Christus en de vervulling van andere profetieën. De familie Harmon aanvaardde Millers boodschap en gingen geloven dat Jezus Christus op in 1843/1844 zou terugkomen.
Op 26 juni 1842 lieten de veertienjarige Ellen en Elizabeth zich beide (door onderdompeling) dopen in de oceaan te Casco Bay, Portland. Het jaar daarop in september werden zij en haar familie wegens „millerisme” uit hun kerk uitgeloten. Nadat Samuel Sheffield Snow zijn zienswijze had voorgesteld dat Jezus op 22 oktober 1844 zou terugkomen, maar dit niet gebeurde, waren velen ontgoocheld. Voor hen werd dit „the Great Disappointment” (de Grote Teleurstelling). Maar ook na deze teleurstelling bleef de familie Harmon trouw aan William Miller.
Twee maanden na het verstrijken van 22 oktober kreeg Ellen als zeventienjarige „tijdens een gebedsstond haar eerste visioen.” Zij geloofde dat de berekening wel juist was en dat Christus toen „het allerheiligste gedeelte van het hemelse heiligdom” was binnengegaan. Na een tweede visioen begon Ellen de visioenen openbaar te maken en predikte ze in verschillende steden. Deze uitleg vervulde een groepje overgebleven adventisten met hoop. Tien jaar later zou Ellens echtgenoot, James White, de term „het onderzoekend oordeel” beginnen te gebruiken om te beschijven wat Jezus sindsdien in de hemel doet.[3]
Er volgde nog een lange reeks visioenen, die tot het einde van haar leven zou aanhouden.
In 1845 ontmoette ze de jonge adventistische predikant James White, met wie ze op 30 augustus 1846 trouwde. Zij hadden vier kinderen: Henry Nichols (overleed als kind aan longkanker), James Edson (een moeilijk, maar creatief kind), William Clarence (die als Ellens opvolger haar werk voortzette), en John Herbert (die kort na de geboorte overleed).
Kort nadien lazen ze een brochure, geschreven door Joseph Bates, waarin hij het belang uitlegde van het houden van de sabbat (ca. zaterdag) en niet de zondag als de Bijbelse rustdag. Na een aanvankelijke aarzeling aanvaardde ze deze zienswijze en gingen ze de sabbat onderhouden. Op 3 april 1847 werd deze leerstelling door een visioen aan haar bevestigd.
In 1848 werd begonnen met de uitgave van een tijdschrift, genaamd „The Present Truth”. Vanaf 1855 werd een eigen drukkerij opgebouwd.
Vanaf 1863 werd een nieuw thema voor Ellen White belangrijk. Omdat zij en haar man voortdurend geplaagd werden door een zwakke gezondheid, bezochten zij een waterkuur in een etablissement dat werkte volgens de gezondheidsprincipes van Sylvester Graham. Omdat James en Ellen veel baat vonden bij de vegetarische levensstijl die daar werd aangemoedigd, begon Ellen ook kerkleden aan te sporen om niet langer vlees te eten.[4]
In augustus 1881 overleed James White.
Van 1885 tot 1887 maakte ze een reis door Europa, waarbij ze ook een aantal jonge adventistische gemeenten bezocht. Van 1891 tot 1900 woonde ze in Australië. Daarna keerde ze terug naar Amerika. Op 16 juli 1915 overleed ze op 87-jarige leeftijd in Californië.
Boeken en publicaties (gedeeltelijke lijst)
Ellen White schreef meer dan 100 boeken en andere publicaties. Vooral bekend zijn haar reeksen over Bijbelse geschiedenis en over Eschatologie: “Spiritual Gifts” (1858-1864), Spirit of Prophecy (1870-1884) en Conflict of the Ages Series (1888-1917). Het meeste succes in de verkoop had Steps to Christ (1892). Zijzelf zag haar boek The Great Controversy between Christ and Satan als een van haar belangrijkste werken.
- Steps to Christ (Schreden naar Christus)
- The Conflict of the Ages (5 delen)
- The Great Controversy (De grote strijd)
Omstreden
Een van de 28 fundamentele geloofspunten van de kerk is dat Ellen White de gave der profetie had zoals de oudtestamentische profeten. Hoewel men doorgaans een sterke waardering heeft voor Ellen White, is men in Europa vaak wat terughoudender dan in de Verenigde Staten om haar ’geïnspireerd’ te noemen.[5]
De adventistische voorganger Walter T. Rea (en anderen) stelden dat zij plagiaat pleegde. Hij gaf een aantal voorbeelden om dit te bewijzen.[6] Aangezien White’s geschriften een grote invloed hebben op de adventistische ideeën en levenswijze, en vele adventisten haar als geïnspireerd beschouwen, wekte de voorstelling dat ze haar ideeën uit andere boeken haalde veel onrust.
Weblinks
- (nl) Ellen White omvangrijke website met downloads in het Nederlands
- (en) The Ellen G. White ® Estate: The Official Ellen White ® Website met archieven, boeken, enz.
- (en) E. G. W. Writings uitgebreide bibliotheek
- (en) Ellen White Audio Ellen White’s boeken als mp3
- (en) Genealogie van Ellen G. H. White
- (en) Ellen White Defend en Ellen White Exposed Websites die Ellen White verdedigen of bekritiseren.
Bronverwijzingen
- Samantha Jane Calvert, Eden’s Diet: Chistianity and Vegetarianism, 1809 – 2009, Ph.D. thesis, University of Birmingham, 2012. http://etheses.bham.ac.uk/4575/1/Calvert13PhD.pdf
- º (en) Ellen G. White, Testimonies, Vol. 1, My Childhood
- º (en) Review and Herald, 25 november 1884, par. 2
- º (en) James White, Review and Herald, 29 januari 1857.
- º Calvert, p. 301
- º (nl) Dr. Reinder Bruinsma, Het zevende-dags adventisme, Kampen, 1999.
- º (en) Walter T. Rea, The White Lie, 1982.
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Ellen G. White op Wikimedia Commons.
(en) Ellen G. White op Wikisource
(en) Citaten van of over Ellen G. White op Wikiquote
