Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Prijs van de Zweedse Rijksbank voor economie: verschil tussen versies
(Nieuwe pagina aangemaakt met ''''Prijs van de Zweedse Rijksbank voor economie'''. == T == * Jan Tinbergen, Nederland') |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Prijs_van_de_Zweedse_Rijksbank_voor_economie&oldid=50142877) |
||
Regel 1: | Regel 1: | ||
''' | [[Bestand:Nobel2008Economics news conference1.jpg|thumb|Prijs van de Zweedse Rijksbank voor economie 2008 voor [[Paul Krugman]]]] | ||
"'''De prijs van de [[Zweedse Rijksbank]] voor Economische Wetenschappen ter nagedachtenis aan [[Alfred Bernhard Nobel|Alfred Nobel]]'''", veelal aangeduid als de '''Nobelprijs voor de Economie''', werd ingesteld en voor het eerst uitgereikt in [[1969]], ter herdenking van het 300-jarig bestaan van de bank. | |||
== | De prijs is eigenlijk geen [[Nobelprijs]] maar wordt zo genoemd omdat hij wordt uitgereikt tijdens dezelfde ceremoniële bijeenkomst in [[Stockholm]] als de eigenlijke Nobelprijzen, die van de Nobelstichting (met uitzondering van de [[Nobelprijs voor de Vrede]]).<ref>[http://www.economische-begrippen.nl/nobelprijs-voor-de-economie/ Nobelprijs voor de Economie], Economische-begrippen.nl</ref> De prijs wordt jaarlijks toegekend door een commissie van de [[Kungliga Vetenskapsakademien]] (''Koninklijke Zweedse Academie voor Wetenschappen''). | ||
De associatie van deze prijs met de oorspronkelijke Nobelprijzen is dikwijls controversieel. Peter Nobel, achterkleinzoon van Alfred Nobels broer [[Ludvig Nobel|Ludvig]], distantieerde zich van wat hij een 'PR-coup' noemde, bedoeld om winstmaximalisatie een respectabel voorkomen te geven.<ref>{{Citeer web|url=http://www.thelocal.se/2173/20050928/|titel=Nobel descendant slams Economics prize|bezochtdatum=|auteur=|datum=2005-11-28|werk=The Local|uitgever=}}</ref> | |||
==Lijst van winnaars== | |||
{| class="wikitable" | |||
!Jaar | |||
!Naam | |||
!Toelichting | |||
|- | |||
|1969 | |||
|[[Ragnar Frisch]]<br />[[Jan Tinbergen]] | |||
| "Voor het ontwikkelen en uitvoeren van dynamische modellen voor analyses van economische processen." | |||
|- | |||
|1970 | |||
|[[Paul Samuelson]] | |||
| "Voor het wetenschappelijk werk waarmee hij statische en dynamische economische theorieën heeft ontwikkeld en het actief bijdragen tot het verhogen van analyses in de economische wetenschap." | |||
|- | |||
|1971 | |||
|[[Simon Kuznets]] | |||
|<!--"for his empirically founded interpretation of economic growth which has led to new and deepened insight into the economic and social structure and process of development."--> | |||
|- | |||
|1972 | |||
|[[John Hicks (econoom)|John Hicks]]<br />[[Kenneth Arrow]] | |||
| "Voor hun bijdrage aan de [[algemene evenwichtstheorie]] en de [[welvaartstheorie]]." | |||
|- | |||
|1973 | |||
|[[Wassily Leontief]] | |||
| "Voor het ontwikkelen van de input-output methode en de toepassing daarvan op belangrijke economische vraagstukken." | |||
|- | |||
|1974 | |||
|[[Gunnar Myrdal]]<br />[[Friedrich von Hayek]] | |||
| "Voor hun werk aan de geldtheorie en economische fluctuaties en hun analyse van de afhankelijkheid van economische, sociale en institutionele fenomenen." | |||
|- | |||
|1975 | |||
|[[Leonid Kantorovitsj]]<br />[[Tjalling Koopmans]] | |||
|<!--"for their contributions to the theory of [[Pareto efficiency|optimum allocation]] of resources."--> | |||
|- | |||
|1976 | |||
|[[Milton Friedman]] | |||
|<!--"for his achievements in the fields of [[Consumption (economics)|consumption]] analysis, monetary history and theory and for his demonstration of the complexity of stabilisation policy."--> | |||
|- | |||
|1977 | |||
|[[Bertil Ohlin]]<br />[[James Meade]] | |||
| "Voor hun baanbrekende bijdrage aan de internationale handelstheorie en internationale [[Kapitaal (economie)|kapitaalbewegingen]]." | |||
|- | |||
|1978 | |||
|[[Herbert Simon]] | |||
| "Voor zijn pioniersonderzoek naar het keuzeproces in economische organisaties." | |||
|- | |||
|1979 | |||
|[[Theodore Schultz]]<br />[[William Arthur Lewis]] | |||
|"Voor hun pioniersonderzoek aan de economische ontwikkeling, onderzoek waarin vooral aandacht besteed werd aan problemen in ontwikkelende landen." | |||
|- | |||
|1980 | |||
|[[Lawrence Klein]] | |||
|<!--"for the creation of [[econometry|econometric]] models and the application to the analysis of economic fluctuations and economic policies."--> | |||
|- | |||
|1981 | |||
|[[James Tobin]] | |||
|<!--"for his analysis of [[financial market]]s and their relations to expenditure decisions, employment, production and prices."--> | |||
|- | |||
|1982 | |||
|[[George Stigler]] | |||
|<!--"for his seminal studies of industrial structures, functioning of markets and causes and effects of [[regulation|public regulation]]."--> | |||
|- | |||
|1983 | |||
|[[Gérard Debreu]] | |||
|<!--"for having incorporated new analytical methods into economic theory and for his rigorous reformulation of the theory of [[general equilibrium]]."--> | |||
|- | |||
|1984 | |||
|[[Richard Stone]] | |||
|<!--"for having made fundamental contributions to the development of systems of [[national account]]s and hence greatly improved the basis for empirical economic analysis."--> | |||
|- | |||
|1985 | |||
|[[Franco Modigliani]] | |||
|<!--"for his pioneering analyses of [[saving]] and of [[financial market]]s."--> | |||
|- | |||
|1986 | |||
|[[James Buchanan Jr]] | |||
|<!--"for his development of the [[contract]]ual and [[constitution]]al bases for the theory of economic and political [[decision-making]]."--> | |||
|- | |||
|1987 | |||
|[[Robert Solow]] | |||
|<!--"for his contributions to the theory of [[economic growth]]."--> | |||
|- | |||
|1988 | |||
|[[Maurice Allais]] | |||
|<!--"for his pioneering contributions to the theory of markets and [[Capacity utilization|efficient utilization of resources]]."--> | |||
|- | |||
|1989 | |||
|[[Trygve Magnus Haavelmo]] | |||
|<!--"for his clarification of the probability theory foundations of [[econometric]]s and his analyses of simultaneous economic structures."--> | |||
|- | |||
|1990 | |||
|[[Harry Markowitz]]<br />[[Merton Miller]]<br />[[William Sharpe]] | |||
|<!--"for their pioneering work in the theory of [[financial economics]]."--> | |||
|- | |||
|1991 | |||
|[[Ronald Coase]] | |||
|"Voor zijn ontdekking en verklaring van het belang van [[transactiekosten]] en [[eigendomsrecht]] voor de institutionele structuur en het functioneren van de economie." | |||
|- | |||
|1992 | |||
|[[Gary Becker]] | |||
|"Voor het uitbreiden van het domein van [[micro-economie|micro-economische]] analyse naar een brede waaier aan menselijke gedragingen en interacties, waaronder ook gedrag buiten de [[markt (economie)|markt]]." | |||
|- | |||
|1993 | |||
|[[Robert Fogel]]<br />[[Douglass North]] | |||
|"Voor het [[cliometrie|vernieuwen van onderzoek in economische geschiedenis]] door de toepassing van economische theorie en kwantitatieve methoden om economische en institutionele verandering te verklaren." | |||
|- | |||
|1994 | |||
|[[Reinhard Selten]]<br />[[John Forbes Nash Jr.]]<br />[[John Harsanyi]] | |||
|"Voor hun baanbrekende analyse van evenwicht in de [[speltheorie|theorie van niet-coöperatieve spellen]]." | |||
|- | |||
|1995 | |||
|[[Robert Lucas Jr]] | |||
|<!--"for having developed and applied the hypothesis of [[rational expectations]], and thereby having transformed [[Model (macroeconomics)|macroeconomic analysis]] and deepened our understanding of economic policy."--> | |||
|- | |||
|1996 | |||
|[[James Mirrlees]]<br />[[William Vickrey]] | |||
|<!--"for their fundamental contributions to the economic theory of incentives under asymmetric information."--> | |||
|- | |||
|1997 | |||
|[[Robert C. Merton]]<br />[[Myron Scholes]] | |||
|<!--"for a new method to determine the value of [[Derivative (finance)|derivative]]s."--> | |||
|- | |||
|1998 | |||
|[[Amartya Sen]] | |||
| "Voor zijn bijdrage aan de [[welvaartseconomie]]." | |||
|- | |||
|1999 | |||
|[[Robert Mundell]] | |||
|<!--"for his analysis of [[monetary policy|monetary]] and [[fiscal policy]] under different [[exchange rate]] regimes and his analysis of optimum currency areas."--> | |||
|- | |||
| rowspan = 2 |2000 | |||
|[[James Heckman]] | |||
|<!--"for his development of theory and methods for analyzing selective samples."--> | |||
|- | |||
|[[Daniel McFadden]] | |||
|<!--"for his development of theory and methods for analyzing discrete choice."--> | |||
|- | |||
|2001 | |||
|[[George Akerlof]]<br />[[A. Michael Spence]]<br />[[Joseph Eugene Stiglitz]] | |||
|<!--"for their analyses of markets with [[asymmetric information]].--> | |||
|- | |||
| rowspan = 2 |2002 | |||
|[[Daniel Kahneman]] | |||
|"Voor het integreren van inzichten uit [[psychologie|psychologisch]] onderzoek in de economische wetenschappen, meer bepaald betreffende het menselijke oordeelsvermogen en het nemen van beslissingen in situaties van onzekerheid." | |||
|- | |||
|[[Vernon L. Smith]] | |||
|"Voor het tot stand brengen van laboratorium-[[experimenten]] in empirische economische analyse, meer bepaald in de studie van alternatieve [[marktmechanisme]]n." | |||
|- | |||
| rowspan = 2 |2003 | |||
|[[Robert F. Engle]] | |||
|<!--"for methods of analyzing economic [[time series]] with time-varying [[Volatility (finance)|volatility]] ([[Autoregressive conditional heteroskedasticity|ARCH]])."--> | |||
|- | |||
|[[Clive Granger]] | |||
|<!--"for methods of analyzing economic time series with common trends ([[cointegration]])."--> | |||
|- | |||
|2004 | |||
|[[Finn Kydland]]<br />[[Edward Prescott]] | |||
|"Voor hun bijdragen aan dynamische macro-economie: de consistentie van economisch beleid over tijd, en de drijvende krachten achter [[conjunctuur]]." | |||
|- | |||
|2005 | |||
|[[Robert Aumann]]<br />[[Thomas Schelling]] | |||
|"Voor het vergroten van ons begrip van conflict en samenwerking door [[speltheorie|speltheoretische]] analyse." | |||
|- | |||
|2006 | |||
|[[Edmund Phelps]] | |||
|<!--"for his analysis of intertemporal tradeoffs in [[macroeconomic]] policy."--> | |||
|- | |||
|2007 | |||
|[[Leonid Hurwicz]]<br />[[Eric Maskin]]<br />[[Roger Myerson]] | |||
|"Voor het leggen van de basis van de theorie van [[mechanism design]]." | |||
|- | |||
|2008 | |||
|[[Paul Krugman]] | |||
|"Voor zijn analyses van handelspatronen en de locatie van economische activiteiten." | |||
|- | |||
|rowspan = 2 |2009 | |||
|[[Elinor Ostrom]] | |||
|"Voor haar analyse van economisch bestuur, vooral in het publieke veld." | |||
|- | |||
|[[Oliver E. Williamson|Oliver Williamson]] | |||
|"Voor zijn analyse van economisch bestuur, vooral waar het gaat om de grenzen van bedrijven." | |||
|- | |||
|2010 | |||
|[[Peter A. Diamond|Peter Diamond]]<br />[[Dale Mortensen]]<br />[[Christopher Pissarides]] | |||
|"Voor hun onderzoek naar zoekfricties op markten." | |||
|- | |||
|2011 | |||
|[[Christopher Sims]]<br />[[Thomas Sargent]] | |||
|"Voor hun onderzoeken over de macro-economie." | |||
|- | |||
|2012 | |||
|[[Alvin Roth]]<br />[[Lloyd Shapley]] | |||
|"Voor hun onderzoek naar de manier waarop allerlei zaken in de economie worden gematcht." | |||
|- | |||
|2013 | |||
|[[Eugene Fama]]<br />[[Lars Peter Hansen]]<br />[[Robert Shiller]] | |||
|"Voor hun empirische analyse van de prijzen van [[activa]]." | |||
|- | |||
|2014 | |||
|[[Jean Tirole]] | |||
|"Voor zijn analyse van de kracht van de markt en regulering." | |||
|- | |||
|2015 | |||
|[[Angus Deaton]] | |||
|"Voor zijn analyse van consumptie, armoede en welvaart." | |||
|- | |||
|2016 | |||
|[[Oliver Hart]]<br />[[Bengt Holmström]] | |||
|"Voor hun bijdrage aan de [[contracttheorie]]." | |||
|- | |||
|2017 | |||
|[[Richard Thaler]] | |||
|"Voor zijn bijdrage aan de [[gedragseconomie]]." | |||
|} | |||
== Zie ook == | |||
* [[Alfred Bernhard Nobel|Alfred Nobel]] | |||
* [[Nobelprijs]] | |||
* [[John Bates Clark Medal]] | |||
* [[Economie (wetenschap)|Economie]] | |||
== Externe links == | |||
* {{en}}[http://www.nobel.se/economics/laureates/ Website Nobelprijs voor de Economie] | |||
{{Appendix}} | |||
{{Navigatie winnaars van de Prijs van de Zweedse Rijksbank voor economie}} | |||
{{Navigatie Nobelprijs}} | |||
{{Commonscat|Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel}} | |||
[[Categorie:Economie]] | |||
[[Categorie:Winnaar van de Prijs van de Zweedse Rijksbank voor economie| ]] | |||
[[Categorie:Zweedse wetenschapsprijs]] |
Huidige versie van 2 okt 2018 om 13:38
"De prijs van de Zweedse Rijksbank voor Economische Wetenschappen ter nagedachtenis aan Alfred Nobel", veelal aangeduid als de Nobelprijs voor de Economie, werd ingesteld en voor het eerst uitgereikt in 1969, ter herdenking van het 300-jarig bestaan van de bank.
De prijs is eigenlijk geen Nobelprijs maar wordt zo genoemd omdat hij wordt uitgereikt tijdens dezelfde ceremoniële bijeenkomst in Stockholm als de eigenlijke Nobelprijzen, die van de Nobelstichting (met uitzondering van de Nobelprijs voor de Vrede).[1] De prijs wordt jaarlijks toegekend door een commissie van de Kungliga Vetenskapsakademien (Koninklijke Zweedse Academie voor Wetenschappen).
De associatie van deze prijs met de oorspronkelijke Nobelprijzen is dikwijls controversieel. Peter Nobel, achterkleinzoon van Alfred Nobels broer Ludvig, distantieerde zich van wat hij een 'PR-coup' noemde, bedoeld om winstmaximalisatie een respectabel voorkomen te geven.[2]
Lijst van winnaars
Jaar | Naam | Toelichting |
---|---|---|
1969 | Ragnar Frisch Jan Tinbergen |
"Voor het ontwikkelen en uitvoeren van dynamische modellen voor analyses van economische processen." |
1970 | Paul Samuelson | "Voor het wetenschappelijk werk waarmee hij statische en dynamische economische theorieën heeft ontwikkeld en het actief bijdragen tot het verhogen van analyses in de economische wetenschap." |
1971 | Simon Kuznets | |
1972 | John Hicks Kenneth Arrow |
"Voor hun bijdrage aan de algemene evenwichtstheorie en de welvaartstheorie." |
1973 | Wassily Leontief | "Voor het ontwikkelen van de input-output methode en de toepassing daarvan op belangrijke economische vraagstukken." |
1974 | Gunnar Myrdal Friedrich von Hayek |
"Voor hun werk aan de geldtheorie en economische fluctuaties en hun analyse van de afhankelijkheid van economische, sociale en institutionele fenomenen." |
1975 | Leonid Kantorovitsj Tjalling Koopmans |
|
1976 | Milton Friedman | |
1977 | Bertil Ohlin James Meade |
"Voor hun baanbrekende bijdrage aan de internationale handelstheorie en internationale kapitaalbewegingen." |
1978 | Herbert Simon | "Voor zijn pioniersonderzoek naar het keuzeproces in economische organisaties." |
1979 | Theodore Schultz William Arthur Lewis |
"Voor hun pioniersonderzoek aan de economische ontwikkeling, onderzoek waarin vooral aandacht besteed werd aan problemen in ontwikkelende landen." |
1980 | Lawrence Klein | |
1981 | James Tobin | |
1982 | George Stigler | |
1983 | Gérard Debreu | |
1984 | Richard Stone | |
1985 | Franco Modigliani | |
1986 | James Buchanan Jr | |
1987 | Robert Solow | |
1988 | Maurice Allais | |
1989 | Trygve Magnus Haavelmo | |
1990 | Harry Markowitz Merton Miller William Sharpe |
|
1991 | Ronald Coase | "Voor zijn ontdekking en verklaring van het belang van transactiekosten en eigendomsrecht voor de institutionele structuur en het functioneren van de economie." |
1992 | Gary Becker | "Voor het uitbreiden van het domein van micro-economische analyse naar een brede waaier aan menselijke gedragingen en interacties, waaronder ook gedrag buiten de markt." |
1993 | Robert Fogel Douglass North |
"Voor het vernieuwen van onderzoek in economische geschiedenis door de toepassing van economische theorie en kwantitatieve methoden om economische en institutionele verandering te verklaren." |
1994 | Reinhard Selten John Forbes Nash Jr. John Harsanyi |
"Voor hun baanbrekende analyse van evenwicht in de theorie van niet-coöperatieve spellen." |
1995 | Robert Lucas Jr | |
1996 | James Mirrlees William Vickrey |
|
1997 | Robert C. Merton Myron Scholes |
|
1998 | Amartya Sen | "Voor zijn bijdrage aan de welvaartseconomie." |
1999 | Robert Mundell | |
2000 | James Heckman | |
Daniel McFadden | ||
2001 | George Akerlof A. Michael Spence Joseph Eugene Stiglitz |
|
2002 | Daniel Kahneman | "Voor het integreren van inzichten uit psychologisch onderzoek in de economische wetenschappen, meer bepaald betreffende het menselijke oordeelsvermogen en het nemen van beslissingen in situaties van onzekerheid." |
Vernon L. Smith | "Voor het tot stand brengen van laboratorium-experimenten in empirische economische analyse, meer bepaald in de studie van alternatieve marktmechanismen." | |
2003 | Robert F. Engle | |
Clive Granger | ||
2004 | Finn Kydland Edward Prescott |
"Voor hun bijdragen aan dynamische macro-economie: de consistentie van economisch beleid over tijd, en de drijvende krachten achter conjunctuur." |
2005 | Robert Aumann Thomas Schelling |
"Voor het vergroten van ons begrip van conflict en samenwerking door speltheoretische analyse." |
2006 | Edmund Phelps | |
2007 | Leonid Hurwicz Eric Maskin Roger Myerson |
"Voor het leggen van de basis van de theorie van mechanism design." |
2008 | Paul Krugman | "Voor zijn analyses van handelspatronen en de locatie van economische activiteiten." |
2009 | Elinor Ostrom | "Voor haar analyse van economisch bestuur, vooral in het publieke veld." |
Oliver Williamson | "Voor zijn analyse van economisch bestuur, vooral waar het gaat om de grenzen van bedrijven." | |
2010 | Peter Diamond Dale Mortensen Christopher Pissarides |
"Voor hun onderzoek naar zoekfricties op markten." |
2011 | Christopher Sims Thomas Sargent |
"Voor hun onderzoeken over de macro-economie." |
2012 | Alvin Roth Lloyd Shapley |
"Voor hun onderzoek naar de manier waarop allerlei zaken in de economie worden gematcht." |
2013 | Eugene Fama Lars Peter Hansen Robert Shiller |
"Voor hun empirische analyse van de prijzen van activa." |
2014 | Jean Tirole | "Voor zijn analyse van de kracht van de markt en regulering." |
2015 | Angus Deaton | "Voor zijn analyse van consumptie, armoede en welvaart." |
2016 | Oliver Hart Bengt Holmström |
"Voor hun bijdrage aan de contracttheorie." |
2017 | Richard Thaler | "Voor zijn bijdrage aan de gedragseconomie." |
Zie ook
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|
Winnaars van de Prijs van de Zweedse Rijksbank voor economie |
---|
1969: Frisch, Tinbergen · 1970: Samuelson · 1971: Kuznets · 1972: Hicks, Arrow · 1973: Leontief · 1974: Myrdal, Hayek · 1975: Kantorovich, Koopmans · 1976: Friedman · 1977: Ohlin, Meade · 1978: Simon · 1979: Schultz, Lewis · 1980: Klein · 1981: Tobin · 1982: Stigler · 1983: Debreu · 1984: Stone · 1985: Modigliani · 1986: Buchanan · 1987: Solow · 1988: Allais · 1989: Haavelmo · 1990: Markowitz, Miller, Sharpe · 1991: Coase · 1992: Becker · 1993: Fogel, North · 1994: Harsanyi, Nash, Selten · 1995: Lucas · 1996: Mirrlees, Vickrey · 1997: Merton, Scholes · 1998: Sen · 1999: Mundell · 2000: Heckman, McFadden · 2001: Akerlof, Spence, Stiglitz · 2002: Kahneman, Smith · 2003: Engle, Granger · 2004: Kydland, Prescott · 2005:Aumann, Schelling · 2006: Phelps · 2007: Hurwicz, Maskin, Myerson · 2008: Krugman · 2009: Ostrom, Williamson · 2010: Diamond, Mortensen, Pissarides · 2011: Sims, Sargent · 2012: Roth, Shapley · 2013: Fama, Hansen, Shiller · 2014: Tirole |
Nobelprijs |
---|
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel op Wikimedia Commons.