Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Publieke Omroep

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Een publieke omroep (in Vlaanderen openbare omroep; ook wel staatsomroep) is een organisatie die door de overheid in het leven is geroepen om informatie uit te zenden via een communicatiemiddel naar een breed publiek. De overheid kan deze gebruiken om zelf te communiceren met het volk, of het volk te laten communiceren met zichzelf. Een omroep die niet onderhouden wordt door de overheid, heet een commerciële omroep.

Binnen een democratie heeft een publieke omroep vaak tot doel het algemeen nut na te streven. Vaak moeten de kijkers kijk- en luistergeld betalen of wordt de omroep bekostigd uit het overheidsbudget.

Publieke media hebben als doel om objectieve, integere en onafhankelijke informatie te verspreiden. Commerciële media hebben als primair doel geld te verdienen met het verspreiden van informatie of het amuseren van de doelgroep(en). Dat wil niet zeggen dat hun informatie niet objectief en integer is, maar er kan wel gesteld worden dat objectiviteit geen primair doel is.

Publieke omroepen besteden in de regel meer aandacht aan kunst, cultuur en actualiteiten (vaak dure programma's voor kleine doelgroepen), terwijl commerciële omroepen vaak meer aandacht besteden aan sport, films en amusement (vaak goedkopere programma's voor grote doelgroepen). Publieke omroepen krijgen vaak van de overheid een taak opgelegd om bepaalde programma's (bijvoorbeeld voor minderheden of over kunst en cultuur) te maken.

Publieke omroepen bestaan er in allerlei soorten en maten. In sommige landen mogen publieke omroepen geen reclame uitzenden, terwijl dit in andere landen wel is toegestaan. In Vlaanderen zendt de VRT reclamespots uit van campagnes gesponsord door de overheid en in Nederland wordt via de STER reclame gemaakt op de publieke netten.

Australië

Australië kent zelfs twee publieke omroeporganisaties, namelijk de Australian Broadcasting Corporation en de Special Broadcasting Service, die beide zowel televisie- als radioprogramma's uitzenden. Beide organisaties staan onder toezicht van het Australische federale parlement en worden door de regering van het Gemenebest van Australië gefinancierd.

België

De openbare omroepen zijn in België omroepen die door de gemeenschappen worden gefinancierd om radio en televisie te maken voor de betreffende inwoners.

Gemeenschap Omroep
Vlaamse Gemeenschap Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie (VRT)
Franse Gemeenschap Radio-Télévision Belge de la Communauté française (RTBF)
Duitstalige Gemeenschap Belgischer Rundfunk (BRF)

Duitsland

Bestand:ARD Karte.svg
De negen deelstaatomroepen van de ARD

Duitsland heeft twee publieke televisiezenders: Das Erste (verzorgd door de ARD) en het ZDF. Het derde televisiekanaal wordt verzorgd door een zender van de deelstaat:

Deelstaten Omroep
Beieren Bayerischer Rundfunk (BR)
Hessen Hessischer Rundfunk (HR)
Saksen, Saksen-Anhalt en Thüringen Mitteldeutscher Rundfunk (MDR)
Hamburg, Nedersaksen, Mecklenburg-Voor-Pommeren en Sleeswijk-Holstein Norddeutscher Rundfunk (NDR)
Bremen Radio Bremen (RB)
Berlijn, Brandenburg Rundfunk Berlin-Brandenburg (RBB)
Saarland Saarländischer Rundfunk
Baden-Württemberg, Rijnland-Palts Südwestrundfunk (SWR)
Noordrijn-Westfalen Westdeutscher Rundfunk (WDR)

Nederland

Zie Nederlands publiek omroepbestel voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Bestand:De staking van de TV-28907.ogv
Polygoonjournaal uit 1961. Staking door televisiemedewerkers van de NTS.

In Nederland wordt de landelijke zendtijd verdeeld over verschillende omroepen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in drie soorten omroepen:

  • Ledenomroepen: omroepverenigingen die zendtijd toebedeeld krijgen op basis van het aantal leden (AVROTROS, BNN-VARA, KRO-NCRV, MAX, PowNed, EO, VPRO, WNL)
  • Taakomroepen: hebben een door de overheid vastgestelde taak en hebben geen leden. De grootste taakomroep is de NOS, die nieuws, sport en actualiteiten verzorgt. Daarnaast is de NTR een taakomroepen.
  • Aspirant-omroepen zijn ledenomroepen die nog niet volledig erkend zijn omdat deze nog niet voldoende leden hebben

Hiernaast wordt uitgezonden door de STER, die de reclameblokken tussen de programma's verzorgt.

Omroep Status Doelgroep of onderwerp
AVROTROS Ledenomroep Liberaal
BNNVARA Ledenomroep Sociaaldemocratisch (BNN: Jongeren, links)
KRO-NCRV (+ RKK en BOS) Ledenomroep Christelijk (RKK: Rooms-katholicisme, BOS: Boeddhisme)
EO (+ IKON, ZvK en JO) Ledenomroep Orthodox-protestants (JO: Jodendom)
VPRO Ledenomroep Links-progressief
MAX Ledenomroep Senioren
HUMAN Aspirant-omroep Humanistisch
WNL Aspirant-omroep Rechts-conservatief
PowNed Aspirant-omroep Jongeren, rechts
NOS (+ Omrop Fryslân, PP en Socutera) Taakomroep Actualiteit, nieuws, sport (Omrop Fryslân: Friese taal en cultuur)
NTR (+ OHM en SZM) Taakomroep Cultuur, onderwijs, samenleving (OHM: Hindoeïsme, SZM: Islam)
Ster Overig Reclame

Het centraal bestuur is in handen van de stichting NPO (die echter geen algehele zeggenschap heeft over het beleid). De publieke omroepen zenden uit op drie televisiezenders en vijf radiostations.

In de komende tijd zal de structuur van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) ingrijpend worden gewijzigd. Het aantal erkende ledenomroepen wordt teruggebracht naar zeven, waaronder drie fusie-omroepen (AVROTROS, BNN-VARA en KRO-NCRV) en vier bestaande (EO, VPRO, WNL en MAX). De levensbeschouwelijke genootschappen zullen met ingang van 2016 niet langer onder een bijzondere regeling vallen, en zullen zich moeten aansluiten bij andere omroepen of zelfstandig een status als aspirant-omroep moeten bemachtigen. Daarnaast zijn twee taakomroepen voorzien, de NOS en de NTR. Per 1 september 2017 zijn er dan slechts 9 zendgemachtigden volgens een '3-4-2-model' (drie fusieomroepen, vier zelfstandig gebleven ledenomroepen en twee taakomroepen).

Naast de landelijke omroepen zijn er nog verschillende regionale en lokale publieke omroepen, die geld krijgen van provincies en gemeenten.

Nederland en Vlaanderen

BVN (het Beste van Vlaanderen en Nederland) is samenwerkingsverband tussen de NPO, de VRT en de RNW. De programmering wordt samengesteld uit het televisieaanbod van de Nederlandse en Vlaamse publieke omroepen, NPO, VRT en de Wereldomroep.

Er zijn plannen geweest om een digitaal cultuurkanaal op te starten in samenwerking tussen de NPO en de VRT. Deze plannen zijn nooit doorgegaan en de NPO heeft zelf een digitaal cultuurkanaal, Cultura opgestart.

Republiek China (Taiwan)

Public Television Service, Chinese Television System, China Television, Taiwan Television en Hakka TV zijn de publieke omroepen van Republiek China (Taiwan).

Volksrepubliek China

In de Volksrepubliek China is China Central Television (CCTV) de staatsomroep. Het heeft enkele zenders in vreemde talen (Engels, Frans, Spaans, Russisch en Arabisch) die ook buiten de Volksrepubliek te ontvangen zijn. China Radio International (CRI) is de mondiale radio-omroep van de staat.

Verenigd Koninkrijk

In het Verenigd Koninkrijk zendt de British Broadcasting Corporation (BBC) uit. Deze omroep werd in 1922 opgericht. De zender verzorgt niet alleen nationale TV en radio, maar heeft ook een groot bereik in de rest van de wereld met BBC World Service radio. De zender BBC World en nog een aantal andere initiatieven van de BBC worden niet uit de publieke middelen gefinancierd.

Verenigde Staten

In de Verenigde Staten bestaat een publiek net (PBS) dat in het verleden door de staat werd betaald. Langzamerhand heeft de staat zijn fondsen teruggetrokken, en tegenwoordig bestaan de publieke zenders vrijwel geheel van vrijwillige bijdragen van luisteraars en donaties van welwillende zakenlieden.

Lijst met publieke omroepen in Europa, die tevens lid zijn van de EBU

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
rel=nofollow
rel=nofollow