Hofland (geslacht)

Bestand:Wapen van Hofland.png

Wapen van Hofland

Hofland (ook: van Hofland) is de naam van een Nederlands tot de middeleeuwse adel behorend geslacht dat van oorsprong uit Kennemerland komt en later bestuurders in Schieland en Rijnland voortbracht. Het geslacht is in de 13e eeuw ontstaan uit de Heeren van Rietwijk. De genealogie van het geslacht van Hofland in kennemerland kan gevonden worden op de pagina van de Heeren van Rietwijk.

Geschiedenis

Kennemerland

Het geslacht Hofland is vermoedelijk ontstaan toen ca. 1260 een telg uit het geslacht Van Rietwijk na koop van Wouter van Egmond van de 'Curtis Hoflant' in 1248 beleend werd met de Heerlijkheid Hofland. Deze strekte vermoedelijk van de grens van Heemskerk en Wijk aan Duin tot aan Beverwijk. Deze lag ter hoogte van de huidige Hoflanderweg te Beverwijk. Gedurende de 14e eeuw dragen de Heren van Hofland verschillende bezittingen op aan Wouter van Heemskerk.

Bestand:Hendrik de Leth (1703–1766), Afb OSM100244000001.jpg

Huis Hofland in 1703 (toen 'De Vlotter')

Het geslacht houdt tot halverwege de 15e eeuw het Huis Hofland in bezit waarna het wordt overgedragen aan de secretaris van de leenheer. Het huis wordt in de 17e eeuw ook wel de riddermatige hofstede "Jagerlust" of "De Vlotter" genoemd na een wisseling van eigenaren. Van het kasteel is niet veel meer over, rond 1854 werd de huidige boerderij gebouwd aan de Rijksstraatweg.

In 1378 koopt Gerard van Hofland een groot stuk land in het ambacht Beverwijk met 6 verschillende hofstede's, het is nog niet helemaal duidelijk om welke huizen dit gaat maar het is wel zeker dat de familie Hofland in de 13e en 14e eeuw een welvarend geslacht moet zijn geweest in midden Kennemerland.

Rijn- en Schieland

Naast de bezittingen in Kennemerland heeft de familie ook verschillende bezittingen in Rijnland en dan voornamelijk in Rijswijk. Dit blijkt maar weer uit het feit dat Hugo van Hofland (ovl. 1339), een van de eerst bekende telgen van dit geslacht, als een van de eerste mensen begraven ligt in Oude Kerk te Delft.

In de 15e eeuw vind er een verplaatsing plaats naar eerst Rijn- en dan Schieland waarna het nog voor meer dan twee eeuwen bestuurders voortbrengt in deze respectievelijke baljuwschappen.

Tot eind 16e eeuw is de familie ook in bezit van de hofstede van Foreest te Crooswijck die dan wordt verkocht aan Gerrit van Assendelft. Het is niet helemaal duidelijk waar dit bezit vandaan is gekomen maar het is vermoedelijk voor meerdere eeuwen in familiebezit geweest en deels verwoest tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten tijdens de Inname van Rotterdam in 1488.

De welgeborenen (oud-adelijke) stand werden steeds meer ingeperkt in run privileges en gingen een steeds minder grote rol spelen in de bestuurlijke organen. Zo ook voor de Hoflanden, in het einde van de periode van de regenten en stadse elites verloor de familie steeds meer macht aan de gegoede burgerij (rengenten) waarna zij zich grotendeels terug trokken tot buiten de stad.

Bestand:Frans Hals - De officieren van de Sint-Adriaansdoelen.jpg

Schilderij van Frans Hals getiteld De officieren van de Sint-Adriaansdoelen uit 1633. De meest linkse figuur is Jacob Hofland

Vrouwelijke lijn

Bijzonder is dat het meerdere malen voorkomt dat de naam wordt doorgegeven via de vrouwelijke lijn. Door het doorgeven van de naam Hofland via de vrouwelijke lijn (dit gebeurt maar liefst drie keer binnen één generatie) zijn er verschillende takken van de familie ontstaan. Deze zijn hieronder aangegeven door het huwelijk met de man ook aan te geven.

Schrijfwijze

De naam werd vroeger zowel met als zonder 'van' geschreven. Deze namen werden door elkaar gebruikt. Door de eeuwen heen is de schrijfwijze van de naam steeds veranderd. In de 14e eeuw werd de naam vaak aangeduid met 'Van Hofland', terwijl vanaf de 15e en 16e eeuw veelal gekozen wordt voor 'Hoflan(d)t' of 'Hofflan(d)t'. Tegenwoordig wordt de schrijfwijze 'Hofland' gehomologeerd.

Genealogische Schets

Bestand:Familiewapen Hofland.jpg

Wapen van tak Hofland (Bijl), breking door kleurwisseling. Op basis van Pieter Goossens Hofland zijn wapen uit glas-in-lood werk 1602.

Hieronder volgt de genealogische schets van het geslacht Hofland in Rijn- en Schieland. De genealogische schets van het geslacht in Kennemerland is geplaatst onder de Heeren van Rietwijk.

• Claes Hofland (geb. 1420), bode van de dijkgraaf van Schieland
  • Aert Claesz. Hofland (geb. 1463), heemraadsbode van Schieland, schout van Zegwaard.
    • Claes Aertsz Hofland (geb. 1490), bode en baljuw van Rijnland.
      • Aert Claesz Hofland (geb. 1520), bode, baljuw en dijkgraaf van Schieland, schout van Hilligersberg, Rotteban en Schiebroek, ambachtsbewaarder van Hilligersberg,
      • Meynsgen Claesdr. Hofland (ovl. 1593) x Pieter (N.N.), bezat Huis ten Hoeck in Hilligersberg
        • Claes Pietersz. Hofland (ovl. 1614), bezat Huis ten Hoeck, ambachtsbewaarder van Hilligersberg
          • Aert Claesz. Hofland (geb. 1590), bezat Huis 'Wapen van Roomen', poorter van Rotterdam, procureur van Schieland
    • Gerrit Aertsz. Hofland (geb. 1496), schout van Zegwaard, heemraadsbode van Schieland, heemraadsbode van Rijnland, schout van Hillegersberg en Rotteban, schout van Schiebroek, schout en baljuw van Bleiswijk.
      • Claes Gerritzsz. Hofland (geb. 1526), bode van Schieland.
      • Meynsgen Gerritsdr. Hofland (ovl. 1578) x Goossen Pieterz. Bijl (geb. 1525), schout van Zevenhuizen.
        • Pieter Goossensz. Hofland (geb. 1562), schout en baljuw van Bleiswijk.
          • Gerrit Pietersz. Hofland (geb. 1589), schout, baljuw en ambachtsbewaarder van Bleiswijk
            • Abraham Gerritsz. Hofland (geb. 1621), schout en baljuw van Bleiswijk, procureur van Schieland
              • Adrianus Abrahamsz. Hofland (geb. 1657), schout van Wildevenen en Moerkapelle.
            • Cornelis Gerritsz. Hofland (geb. 1622), bode van Bleiswijk
          • Arent Pietersz. Hofland (geb. 1603), notaris te Rotterdam
            • Pieter Arentsz. Hofland (ovl. 1674), advocaat te Rotterdam
      • Maertgen Gerritsdr. Hofland (ovl. 1572) x Cornelis Cornelisz. Snijer (ovl. 1570)
        • Cornelis Cornelisz. Hofland (ovl. 1624)
          • Gerrit Cornelisz. Hofland (ovl. 1655), schepen van Bleiswijk (tot 1655)
          • Claes Cornelisz. Hofland (ovl. 1680), schepen van Bleiswijk (vanaf 1655)

Wapen

Een keper van sabel (zwart) op een velt van zilver met als helmteken twee afgekapte stokken. Waarvan de linker in zilver en de rechter in sabel. De wapenspruik luid "En attendant j'espère", of in het Nederlands "Al wachtende hoop ik".

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties Een Schielandse familie Hofland Glas-in-lood-werk van het wapen dat door Pieter Goossens Hoflant, schout en baljuw van Bleyswijck, gevoerd werd in het jaar 1602. Zegel van Aert Claesz. Hoflant dat in 1507 gevoerd werd. Giftboeken van Rotterdam Leenkamer van de graven Holland in Kennemerland Lenen van de hofstede Haarlem, Heemskerk en Velsen (Waterland) Lenen van de Abdij van Egmond Archieven Bleiswijk, Zevenhuizen, Zegwaard en Hillegersberg