Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Athos (schiereiland)

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Athos
Heilige Berg
Schiereiland
Vlag van de Grieks-orthodoxe Kerk
Kaart
Locatie Athos
Locatie
Land Vlag van Griekenland Griekenland
Provincie Autonome Monastieke Staat van de Heilige Berg
Algemeen
Oppervlakte 335.63 km²
Inwoners 1.811
Hoofdplaats Karyes
Lengte 8 km
Hoogste punt Mount Athos (2.030 m)
Foto's
Athos in 3D
Athos in 3D
rel=nofollow
Dit artikel past in de serie over de
Orthodoxie

Ook bekend als
"Oosters christendom"

Orthodoxie

De belangrijkste concilies
Nicaea I
Constantinopel I
Efeze
Chalcedon
Constantinopel II
Constantinopel III
Nicaea II

Theologie
Athanasius
Basilius de Grote
Johannes Chrysostomus
Efrem de Syriër
Gregorius van Nazianze
Gregorius van Nyssa

Patriarchaten
Constantinopel
Alexandrië
Antiochië
Jeruzalem
Moskou
Servië
Roemenië
Bulgarije
Georgië

Autocefale Kerken
Griekenland
Cyprus
Polen
Albanië
Tsjechië en Slowakije

Tradities
Oriëntaals-Orthodoxe Kerken
Oosters-Orthodoxe Kerk
Syrisch christendom

Liturgie
Alexandrijnse liturgie
Antiocheense liturgie
Byzantijnse liturgie
Chaldeeuwse liturgie
Iconenverering

Personen
Patriarch
Pope
Katholikos

Kerkinterieur
Icoon
Iconostase

Liturgische gewaden
Phelonion
Epitrachelion · Podriaznik
Zona · orarion

Athos is de naam van een schiereiland en van de gelijknamige berg op dit schiereiland in het noordoosten van Griekenland. Het gebied, 335,637 km² groot, wordt officieel Heilige Berg (Grieks: Άγιο Όρος[1]) genoemd. De berg bevindt zich op het derde en meest oostelijke schiereiland van Chalcidice in de Griekse landstreek Macedonië. Als Autonome Monastieke Staat van de Heilige Berg (Grieks: Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία Αγἰου Όρους, Aftonomi Monastiki Politia Agíou Orous), heeft Athos een autonome status binnen Griekenland, maar valt buiten het BTW-gebied van de Europese Unie. Er wordt enkel rechtstreeks verantwoording afgelegd aan het Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel (Istanboel).

Geografie

Plattegrond van Athos

Athos ligt niet ver ten zuidoosten van Thessaloniki en ten zuidwesten van Kavála en het eiland Thasos. De hoofdstad en het bestuurlijke centrum van het schiereiland Athos is Karyes. Dit ligt in het midden ervan, en is in de 9e eeuw n. Chr. gesticht.

Kloosters

Op Athos bevinden zich twintig kloosters van de Orthodoxe Kerk, waaronder het Zografklooster. Ieder klooster heeft zijn eigen territorium. Er zijn niet alleen Griekse kloosters, er is ook een Russisch-orthodox klooster, en een Bulgaars en een Servisch klooster (Hilandar). Ook is er een nederzetting van Roemeense monniken (skiti). Woonden er vroeger soms tienduizenden monniken op en rond de berg, in 2011 nog 1830. De kloosters waren vroeger alleen per schip of over smalle paden te bereiken, de laatste jaren zijn er (zand-)wegen aangelegd. Dat heeft de natuur van Athos geen goed gedaan. Oude pelgrimspaden raken overwoekerd.

Sommige kloosters zijn ongeveer 1000 jaar geleden opgericht, het laatste in de zestiende eeuw. Het oudste, nog bestaande klooster is Megísti Lavra (963). Op Athos wonen enkel monniken, die hun leven volledig proberen toe te wijden aan God. De berg der stilte is de ideale plaats voor het leven in eenzaamheid en ascese. Daarnaast zijn er Griekse arbeiders werkzaam in de kloosters. De Berg Athos staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO en krijgt subsidie ook van de EU, voor herstel- en restauratiewerkzaamheden. Naast de kloosters zijn er ook kleine dorpsgemeenschappen (skites) waar monniken leven. De bekendste skite is Agia Anna op de ZW-kust van Athos. In de skite Katounakia op de zuidpunt van Athos zijn iconenschilders bedrijvig.

Athos wordt de tuin van Moeder Gods genoemd en is voor vrouwen verboden terrein. Ook vrouwelijke (huis-)dieren zijn verboden. Hoe lang dit nog het geval kan blijven, gegeven het feit dat Griekenland onderdeel is van de EU, en dit een inperking van de bewegingsvrijheid van ongeveer de helft van de inwoners van de EU inhoudt, is onduidelijk. Aan de 'grens', nabij het stadje Ouranopolis staan borden met de tekst: Verboden Voor Vrouwen. Bezoekers (mannen) vanaf 18 jaar kunnen het schiereiland alleen per schip bereiken. Aan de westkant gaat de veerboot van Ouranopolis naar de "havenstad" van Athos, Dafni. Aan de oostkant gaat men met de veerboot vanaf Ierissos. Alle bezoekers moeten beschikken over een speciaal vierdaags visum, dat via het Athos Consulaat in Thessaloniki kan worden aangevraagd en als "diamonitirion" (Grieks: διαμονητήριον) moet worden afgehaald in het Athosbureau in Ouranopolis. Per dag worden 10 niet-orthodoxe bezoekers en ongeveer 100 orthodoxe pelgrims toegelaten.

Administratie en organisatie

De Heilge Berg Athos wordt bestuurd door twee bestuurslichamen. De Heilige Gemeenschap (Grieks: Ιερά Κοινότητα, Iera Kinótita) en de Heilige Administratie (Grieks: Ιερά Επιστασία, Iera Epistasia).

Bestuur

Het bestuursorgaan van Athos heet "de Heilige Gemeenschap" (Iera Kinótita) van de Berg Athos, heeft zijn zetel in Karyes. Ze is samengesteld als een lichaam uit de 20 afgevaardigden van de onafhankelijke kloosters van de Berg Athos, die een vaste rangorde hebben waarvan het Megisti Lavra het eerste klooster is; overeenstemmend met de Griekse grondwet (Artikel 105)[2] en het decreet van de Berg Athos van 16 september 1926. Het is het centrale administratieve bestuurslichaam van de Athonitische staat, wat regelmatig, twee keer per week bijeenkomt en in een buitengewone zitting wanneer dit nodig is. Bijeenkomsten worden geleid door de Protos (Grieks: Πρώτος, "Eerste"). De civiele gouverneur, de officiële vertegenwoordiger van de Griekse staat mag, als hij is uitgenodigd, deelnemen aan de zittingen. De Heilige Gemeenschap heeft jurisdictie over Athonitische zaken over het gehele schiereiland. Het is verantwoordelijk voor maatregelen van algemene aard en voor de goede werking van de Athonitische administratie. Het keurt de interne regelingen en het huishoudelijk reglement van de heilige kloosters goed en vormt tevens een rechterlijke instantie in eerste aanleg en in hoger beroep. Gedurende haar zittingsperiode, die één jaar duurt, nemen de leden van de Heilige Gemeenschap ook deel aan ceremonies om officiële kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders te verwelkomen in Karyes. Bij besluit van de Heilige Gemeenschap zitten haar leden in vertegenwoordigingen die opgericht zijn om de Athonitische staat te vertegenwoordigen in verschillende aangelegenheden tussen de Berg Athos en de civiele en kerkelijke autoriteiten.

Heilige Administratie

De Heilige Administratie (Ierá Epistasia) vormt de uitvoerende autoriteit van de Heilige Gemeenschap van de berg Athos en heeft vier leden. De twintig kloosters zijn onderverdeeld in vijf groepen van vier, door roulatie hebben vertegenwoordigers van elke groep uitgaande van de Heilige Epistasia eens per vijf jaar om beurten zitting. De Epistatis (promotor) van het eerste klooster op de ranglijst heet de "Protepistatis". Hij is de voorzitter van de Heilige Administratie en de eerste onder gelijken. De Heilige Administratie behandelt en voert de correspondentie van de Heilige Gemeenschap. Het zegel van de Heilige Gemeenschap is verdeeld in vier delen (een voor elke Epistatis). Daarnaast beheert zij het Gemeenschappelijk Fonds in overeenstemming met de bestellingen van de Heilige Gemeenschap en is belast met de schoonmaak, goede orde en de goede werking van de markt in Karyes, ze is belast met de algemene taken van een gemeente en een departementale raad.

Athos de gigant

De naam Athos komt al voor in de Griekse mythologie. Hierin is het de naam van een van de Giganten uit Thracië, die in gevecht raakte met Poseidon. Een van beiden wierp een enorme rots naar de ander, die op het schiereiland terechtkwam, wat de berg Athos vormde. Op de bergtop staat een kapel, een redelijk zware voettocht voert vanaf de waterkant naar boven. Een groot deel van het jaar ligt er sneeuw op de top.


De kloosters

De soevereine kloosters, in volgorde van de de athoniet-hiërarchie:

Great Lavra monastery Vatopedi monastery Iviron monastery Helandariou monastery Dionysiou monastery
Μεγίστη Λαύρα Βατοπέδι Ιβήρων
ივერთა მონასტერი
Χιλανδαρίου
Хиландар
Διονυσίου
Bestand:Hilan2.jpg Bestand:07Athos St Dionysius01.jpg
Koutloumousiou monastery Pantokratoros monastery Xiropotamou monastery Zografou monastery Docheiariou monastery
Κουτλουμούσι Παντοκράτορος Ξηροποτάμου Ζωγράφου
Зограф
Δοχειαρίου
Bestand:Koutloumousiou 2.jpg Bestand:Pantokratoros 1.jpg Bestand:Xeropotamou 6.jpg Bestand:Zograf Monastery.jpg Bestand:Athos 1.jpg
Karakalou monastery Filotheou monastery Simonos Petras monastery Agiou Pavlou monastery Stavronikita monastery
Καρακάλλου Φιλοθέου Σίμωνος Πέτρα Αγίου Παύλου Σταυρονικήτα
Bestand:Karakallou.jpg Bestand:Mount Athos- Monastery Filotheou and sea.tif Bestand:Athos Agiou-Pavlou 1998 1.jpg Bestand:Stavronikita Aug2006.jpg
Xenophontos monastery Osiou Grigoriou monastery Esphigmenou monastery Agiou Panteleimonos monastery Konstamonitou monastery
Ξενοφώντος Οσίου Γρηγορίου Εσφιγμένου Αγίου Παντελεήμονος
Пантелеймонов
Κωνσταμονίτου
Bestand:Athos-xenophontos.jpg Bestand:Athos-hagiou-gregoriou.jpg Bestand:Esphigmenou monastery 2006.jpg Bestand:Athos 7.jpg Bestand:Konstamonitou monastery.jpg

De skiti

Een Σκήτη (sketi) is een gemeenschap waar orthodoxe monniken leven en werken wat bij een bepaald klooster hoort

.allowing them to worship in comparative solitude, while also affording them a level of mutual practical support and security. There are two kinds of sketes in Mount Athos. A koenobitic skete follows the style of monasteries. An idiorrhythmic skete follows the style of a small village: it has a common area of worship (a church), with individual hermitages or small houses around it, each one for a small number of occupants.

Er zijn 12 officiële skiti.

Skiti / Σκήτη Type Monastery Alternative names / notes
Agias Annas

Αγίας Άννας

idiorrhythmic Megistis Lavras (=Saint Anne)

Agiánna

Agias Triados or Kafsokalyvíon

Αγίας Τριάδος ή Καυσοκαλυβίων

idiorrhythmic Megistis Lavras (=Holy Trinity)

Kafsokalývia (="burned huts")

Timiou Prodromou

Τιμίου Προδρόμου

coenobitic Megistis Lavras (=Holy Fore-runner, i.e. St John the Baptist)

Prodromu, Sfântul Ioan Botezătorul – Romanian

Agiou Andrea

Αγίου Ανδρέα

coenobitic Vatopediou (=Saint Andrew)

also known as Saray (Σαράι)

Agiou Dimitriou

Αγίου Δημητρίου

idiorrhythmic Vatopediou (=Saint Demetre)

Vatopediní

Timiou Prodromou Iviron

Τιμίου Προδρόμου Ιβήρων

idiorrhythmic Iviron (=Holy Forerunner, i.e. St John the Baptist)

Ivirítiki

Agiou Panteleimonos

Αγίου Παντελεήμονος

idiorrhythmic Koutloumousiou (=Saint Panteleimon/Pantaleon)

Koutloumousianí

Profiti Ilia

Προφήτη Ηλία

coenobitic Pantokratoros (=Prophet Elijah)
Theotokou or Nea Skiti

Θεοτόκου ή Νέα Σκήτη

idiorrhythmic Agiou Pavlou (=of God-Bearer or New Skete)
Agiou Dimitriou tou Lakkou or Lakkoskiti

Αγίου Δημητρίου του Λάκκου ή Λακκοσκήτη

idiorrhythmic Agiou Pavlou (=Saint Demetre of the Ravine or Ravine-Skete)

Lacu, Sfântul Dumitru – Romanian

Evangelismou tis Theotokou

Ευαγγελισμού της Θεοτόκου

idiorrhythmic Xenophontos (=Annunciation of Theotokos)

Xenofontiní

Bogoroditsa

Βογορόδιτσα

coenobitic Agiou Panteleimonos (=Theotokos, God-Bearer)

Богородица – Russian

Zie ook

Athos (berg)

Externe links

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Mount Athos op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
Wikivoyage heeft een reisgids over dit onderwerp: Athos.

Verwijzingen

  • August Thiry, Ketters op de Heilige Berg, literaire Athosgids in het reisboek Grieks Vuur - Leuven, Davidsfonds, 2001.
  • Koert ter Veen, Athos; monnikeneiland, Soesterberg, Aspekt, 2001

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
rel=nofollow
rel=nofollow
40°09′26″N, 24°19′35″E