Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Zevendedagsadventisten: verschil tussen versies
(+organisatiestructuur) |
(+ John Byington, Battle Creek, websites enz.) |
||
| Regel 3: | Regel 3: | ||
==Geschiedenis== | ==Geschiedenis== | ||
Het Kerkgenootschap van de Zevende-dags Adventisten | Het hedendaagse Kerkgenootschap van de Zevende-dags Adventisten zijn geworteld in het [[Adventisme|adventistenbeweging]] dat in de [[19e eeuw|negentiende eeuw]] in de [[Verenigde Staten]] opkwam. Deze beweging was in de [[1840-1849|jaren veertig van de negentiende eeuw]] dieper gericht op de [[Profetie|profetische]] teksten in de [[Bijbel (christendom)|bijbel]] over de [[wederkomst van Jezus]]. De belangstelling werd vooral veroorzaakt door de [[baptisme|baptistische]] lekenpredikant [[William Miller]], die uit zijn studie van de Bijbel had afgeleid dat [[Jezus Christus|Jezus]] tussen [[1843]] en [[1844]] zou terugkomen op aarde.<ref>{{Aut|George R. Knight}} (1993): ''Millennial fever — And the end of the world'', Pacific Press, Boise (Idaho), ISBN 0816311781</ref> Later werd de datum gepreciseerd op [[22 oktober]] [[1844]]. | ||
Een sleutelfiguur in | Een sleutelfiguur in de kerk is [[Ellen White]] (1827-1915), die in december 1844 een [[visioen]] kreeg dat op 22 oktober 1844 een nieuw tijdperk begonnen zou zijn waarin Jezus het levensbericht van alle belijdende gelovigen (eerst van de doden, vervolgens van de levenden) onderzoekt om te bepalen of zij eeuwig leven verdienen. Deze tijdsperiode wordt „het onderzoekend oordeel” genoemd. | ||
Door toedoen van [[zevendedagsbaptisten]], met name [[Rachel Oakes Preston]] uit New Hampshire, aanvaardden een aantal vroege adventisten de argumenten dat volgens de Bijbel de [[sabbat (christendom)|sabbat]] op zaterdag<ref name=dagindeling>volgens de joodse dagindeling van zonsondergang op vrijdagavond tot zonsondergang op zaterdagavond</ref> (de Zevende Dag) gevierd moet worden. [[Thomas M. Preble]] schreef als gevolg hiervan een traktaat over dit thema. Toen [[Joseph Bates]] dit in handen kreeg werd hij een fervente verdediger van deze zienswijze. Langzaam vond deze zienswijze meer gehoor. De sabbat werd het thema van de eerste uitgave van het tijdschrift ''The Present Truth'' dat in juli 1849 verscheen. Dit tijdschrift heet nu ''Adventist Review''. Diegenen die deze zienswijze over de sabbat niet deelden, vormden later (o.a.) de [[Advent Christian Church]]. | Door toedoen van [[zevendedagsbaptisten]], met name [[Rachel Oakes Preston]] uit New Hampshire, aanvaardden een aantal vroege adventisten de argumenten dat volgens de Bijbel de [[sabbat (christendom)|sabbat]] op zaterdag<ref name=dagindeling>volgens de joodse dagindeling van zonsondergang op vrijdagavond tot zonsondergang op zaterdagavond</ref> (de Zevende Dag) gevierd moet worden. [[Thomas M. Preble]] schreef als gevolg hiervan een traktaat over dit thema. Toen [[Joseph Bates]] dit in handen kreeg werd hij een fervente verdediger van deze zienswijze. Langzaam vond deze zienswijze meer gehoor. De sabbat werd het thema van de eerste uitgave van het tijdschrift ''The Present Truth'' dat in juli 1849 verscheen. Dit tijdschrift heet nu ''Adventist Review''. Diegenen die deze zienswijze over de sabbat niet deelden, vormden later (o.a.) de [[Advent Christian Church]]. | ||
In [[1860]] werd het kerkgenootschap van de Zevende-dags Adventisten gesticht in Washington<ref name="Aanzien">„''Overzicht kerken en godsdiensten''” in „Het aanzien van kerk en godsdienst in Nederland en België 1945-1985”, {{Aut|Gerard Klaasen}}, uitgeverij Het Spectrum, 1985</ref>, en drie jaar later ([[1863]]) volgde de wettelijke registratie.<ref name="Website nl">Bron: http://www.adventist.nl, website van het Kerkgenootschap der zevendedagsadventisten (Nederland), januari 2007</ref> Door een krachtige [[Christelijke zending|zendingsactiviteit]] vanuit het hart van de organisatie in de Verenigde Staten, wist het kerkgenootschap binnen ruim een eeuw uit te groeien tot een groepering met enkele miljoenen aanhangers.<ref name="Website nl" /> [[John Nevins Andrews]], de eerste officiële zendeling van de zevendedagsadventisten, vertrok in [[1874]] naar Europa. Nog voor het begin van de [[20e eeuw|twintigste eeuw]] ontstonden kleine groepen adventisten, verspreid over vele Europese landen. Enkele decennia later zouden ook andere werelddelen volgen. | Tijdens een vergadering van 28 september tot 1 oktober in 1860 in Battle Creek, Michigan, werd de naam „Seventh-Day Adventists” aangenomen. | ||
In [[1860]] werd het kerkgenootschap van de Zevende-dags Adventisten gesticht in Washington<ref name="Aanzien">„''Overzicht kerken en godsdiensten''” in „Het aanzien van kerk en godsdienst in Nederland en België 1945-1985”, {{Aut|Gerard Klaasen}}, uitgeverij Het Spectrum, 1985</ref>, en drie jaar later ([[1863]]) volgde de wettelijke registratie.<ref name="Website nl">Bron: http://www.adventist.nl, website van het Kerkgenootschap der zevendedagsadventisten (Nederland), januari 2007</ref> [[John Byington]] werd de eerste president. Door een krachtige [[Christelijke zending|zendingsactiviteit]] vanuit het hart van de organisatie in de Verenigde Staten, wist het kerkgenootschap binnen ruim een eeuw uit te groeien tot een groepering met enkele miljoenen aanhangers.<ref name="Website nl" /> [[John Nevins Andrews]], de eerste officiële zendeling van de zevendedagsadventisten, vertrok in [[1874]] naar Europa. Nog voor het begin van de [[20e eeuw|twintigste eeuw]] ontstonden kleine groepen adventisten, verspreid over vele Europese landen. Enkele decennia later zouden ook andere werelddelen volgen. | |||
In Nederland ontstond de beweging in [[1887]] en bestond uit leden uit een kleine groep [[zevendedagsbaptisten]] in Oost-Groningen.<ref name="Website nl" /> In België werd de beweging tien jaar later opgericht.<ref name="Website be">Bron: http://www.adventist.be, website van het Kerkgenootschap der zevendedagsadventisten (België), januari 2007</ref> | In Nederland ontstond de beweging in [[1887]] en bestond uit leden uit een kleine groep [[zevendedagsbaptisten]] in Oost-Groningen.<ref name="Website nl" /> In België werd de beweging tien jaar later opgericht.<ref name="Website be">Bron: http://www.adventist.be, website van het Kerkgenootschap der zevendedagsadventisten (België), januari 2007</ref> | ||
| Regel 60: | Regel 61: | ||
* In België: ''Kerk der Zevendedags Adventisten'' | * In België: ''Kerk der Zevendedags Adventisten'' | ||
* Engels: ''Seventh-day Adventist Church'' | * Engels: ''Seventh-day Adventist Church'' | ||
* Veelgebruikte afkorting: ''SDA'' | * Veelgebruikte afkorting: ''SDA'' (in het Nederlands ook ZDA) | ||
* Spelling volgens het [[groene boekje]]: ''zevendedagsadventisten'' | * Spelling volgens het [[groene boekje]]: ''zevendedagsadventisten'' | ||
}} | }} | ||
| Regel 68: | Regel 69: | ||
* [[Apostelconvent]] | * [[Apostelconvent]] | ||
== | ==Weblinks== | ||
* [http://www.adventist.nl/ Website van het kerkgenootschap in Nederland] | * [http://www.adventist.nl/ Website van het kerkgenootschap in Nederland] | ||
* [http://www.adventist.be/ Website van de kerk in België en Luxemburg] ''(’Belgisch-Luxemburgse Federatie’)'' | * [http://www.adventist.be/ Website van de kerk in België en Luxemburg] ''(’Belgisch-Luxemburgse Federatie’)'' | ||
* [http://www.adventist.org Internationale website] | * [http://www.adventist.org Internationale website] | ||
* [http://www.adventistarchives.org General Conference — Office of Archives, Statistics, and Research] | |||
* [http://www.zda-almelo.nl/ontstaan_van.html Het ontstaan van de kerk der Zevende-Dags Adventisten], op de website van de ZDA-gemeente Almelo. | |||
{{Appendix}} | {{Appendix}} | ||
{{Navigatie protestantisme}} | {{Navigatie protestantisme}} | ||
Versie van 11 mrt 2012 21:01
De Zevende-dags Adventisten (ook: zevendedagsadventisten) zijn wereldwijd de grootste adventistische denominatie. In 2008 telde Nederland 55 adventistische gemeenten.[1] Over de hele wereld zijn er ongeveer 16,9 miljoen gedoopte leden,[2] waarvan ca. 5.000 leden in Nederland. Zij zien uit naar de spoedige wederkomst van Jezus en houden de sabbat. In Nederlands staan zij geregistreerd als het Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten, in België als Kerk der Zevendedags Adentisten.
Geschiedenis
Het hedendaagse Kerkgenootschap van de Zevende-dags Adventisten zijn geworteld in het adventistenbeweging dat in de negentiende eeuw in de Verenigde Staten opkwam. Deze beweging was in de jaren veertig van de negentiende eeuw dieper gericht op de profetische teksten in de bijbel over de wederkomst van Jezus. De belangstelling werd vooral veroorzaakt door de baptistische lekenpredikant William Miller, die uit zijn studie van de Bijbel had afgeleid dat Jezus tussen 1843 en 1844 zou terugkomen op aarde.[3] Later werd de datum gepreciseerd op 22 oktober 1844. Een sleutelfiguur in de kerk is Ellen White (1827-1915), die in december 1844 een visioen kreeg dat op 22 oktober 1844 een nieuw tijdperk begonnen zou zijn waarin Jezus het levensbericht van alle belijdende gelovigen (eerst van de doden, vervolgens van de levenden) onderzoekt om te bepalen of zij eeuwig leven verdienen. Deze tijdsperiode wordt „het onderzoekend oordeel” genoemd. Door toedoen van zevendedagsbaptisten, met name Rachel Oakes Preston uit New Hampshire, aanvaardden een aantal vroege adventisten de argumenten dat volgens de Bijbel de sabbat op zaterdag[4] (de Zevende Dag) gevierd moet worden. Thomas M. Preble schreef als gevolg hiervan een traktaat over dit thema. Toen Joseph Bates dit in handen kreeg werd hij een fervente verdediger van deze zienswijze. Langzaam vond deze zienswijze meer gehoor. De sabbat werd het thema van de eerste uitgave van het tijdschrift The Present Truth dat in juli 1849 verscheen. Dit tijdschrift heet nu Adventist Review. Diegenen die deze zienswijze over de sabbat niet deelden, vormden later (o.a.) de Advent Christian Church.
Tijdens een vergadering van 28 september tot 1 oktober in 1860 in Battle Creek, Michigan, werd de naam „Seventh-Day Adventists” aangenomen. In 1860 werd het kerkgenootschap van de Zevende-dags Adventisten gesticht in Washington[5], en drie jaar later (1863) volgde de wettelijke registratie.[6] John Byington werd de eerste president. Door een krachtige zendingsactiviteit vanuit het hart van de organisatie in de Verenigde Staten, wist het kerkgenootschap binnen ruim een eeuw uit te groeien tot een groepering met enkele miljoenen aanhangers.[6] John Nevins Andrews, de eerste officiële zendeling van de zevendedagsadventisten, vertrok in 1874 naar Europa. Nog voor het begin van de twintigste eeuw ontstonden kleine groepen adventisten, verspreid over vele Europese landen. Enkele decennia later zouden ook andere werelddelen volgen.
In Nederland ontstond de beweging in 1887 en bestond uit leden uit een kleine groep zevendedagsbaptisten in Oost-Groningen.[6] In België werd de beweging tien jaar later opgericht.[7]
Principes
De belangrijkste verschillen tussen de gevestigde kerken en de zevendedagsadventisten omvatten de visie op de blijvende geldigheid van de wetten van God in het Oude Testament die voor de Israëlieten golden (en nog steeds voor hedendaagse orthodoxe joden) en het in acht nemen van de „Wederkomst van Jezus”.
De wetten van God uit het Oude Testament, met name de Tien geboden, zijn door Jezus nooit afgeschaft, maar gelden nog steeds voor alle mensen die geloven in God, behalve wanneer deze wetten wijzen op het offer van Christus Jezus (Dagelijks offer, grote verzoendag, et cetera). De uitwerkingen hiervan hebben betrekking op velerlei gebied, zoals ethiek, seksualiteit en gezondheid. Als onderbouwing voor het zich houden aan deze voorschriften, wordt onder meer verwezen naar 1 Korintiërs 6:19-20. Daarin wordt beschreven dat het lichaam een tempel is van de Heilige Geest, dat God eigenaar is van dit lichaam en dat mensen God met dit lichaam eer moeten bewijzen. Waar dit door veel andere kerken vooral op geestelijk en seksueel gebied geïnterpreteerd wordt (ook met inachtneming van de verzen 12-18 uit hetzelfde hoofdstuk), streven de adventisten ernaar om deze tempel ook wat betreft voeding zo zuiver mogelijk te houden en zo de Schepper te verhogen.
Sabbatsrust
De wekelijkse rustdag van God (sabbat) wordt gevierd op de zevende dag van de week (zaterdag[4]) en niet, zoals door de meeste andere christenen op de eerste dag (zondag). Het vierde van de ’Tien Geboden’, waarin de sabbat als rustdag wordt genoemd, ligt hieraan ten grondslag. (Exodus 20:8 (NBG); Deuteronomium 5:12 (NBG))
Voeding en gezondheid
Ellen White zou in een visioen allerlei adviezen voor een goede gezondheid ontvangen hebben die een belangrijke rol in het kerkgenootschap zouden gaan spelen. De zevendedagsadventisten houden zich aan de spijswetten zoals die beschreven staan in het bijbelboek Leviticus 11. Dit houdt onder andere in dat zij geen paarden- en varkensvlees, geen garnalen en geen ongeschubde vis eten. Dit vertoont grote gelijkenis met kosjer eten. Het is niet verplicht zich vegetarisch te voeden, maar dit wordt sterk aanbevolen. Een grote meerderheid van de adventisten is vegetariër.
Daarnaast gebruiken zevendedagsadventisten ook geen alcoholische drank, stimulerende dranken als koffie en thee, tabak en drugs.[8] De cornflakes, die door de zevendedagsadventist John Harvey Kellogg (1852-1943) op de markt werden gebracht, werden over de hele wereld bekend en pasten in de gerichtheid op gezonde voeding. Kellogg was ook de eigenaar was van een adventistisch sanatorium.
Ethiek en seksualiteit
De officiële leer van de kerk met betrekking tot abortus is dat het niet is toegestaan om abortus te plegen ten behoeve van geboortebeperking, vanwege het geslacht van het kind, of uit gemakzucht. In de uitzonderingsgevallen waarbij morele of medische dilemma’s een rol spelen, zoals een levensbedreigende situatie voor de aanstaande moeder, of zwangerschap ten gevolge van verkrachting of incest, wordt iedere situatie individueel begeleid om een keuze te kunnen maken.[9]
Een huwelijk tussen een man en een vrouw wordt beschouwd als het enige instituut waarbinnen seksuele intimiteit mag plaatsvinden. Een buitenechtelijke relatie van de partner is een geldige reden voor het aanvragen van een echtscheiding. Binnen de zevendedagsadventisten zijn homohuwelijken niet mogelijk[10][11]. Om het geestelijke, emotionele, sociale en fysieke welzijn van homo- en biseksuele en transgenderistische zevendedagsadventisten te ondersteunen, werd in 1976 de internationale organisatie Zevende-dags Adventisten Kinship Internationaal (ZDA Kinship) opgericht.[12]
Zij staan sceptisch tegenover het dragen van sieraden, cosmetica, tegenover dansen, kaartenspelen, bioscoop- en theaterbezoek.[13]
Wederkomst van Christus
Naast het streven de Bijbelse wetten strikt na te leven, ligt de nadruk van het kerkgenootschap ook meer op de zogeheten „wederkomst” (de profetie dat Jezus Christus elk moment terug kan komen naar de aarde) dan bij de gevestigde kerken het geval is. Profetieën, met name uit de Bijbelboeken Daniël en Openbaring, vormen voor zevendedagsadventisten een sleutel om te weten dat het huidige tijdperk de eindgeschiedenis zou inluiden van het menselijk leven op aarde.
Eredienst en gebruiken
Om de drie maanden vieren de zevendedagsadventisten het avondmaal ter nagedachtenis van het offer van Christus. Zij gebruiken hierbij ongedesemd brood en alcoholvrij druivensap. De viering wordt voorafgegaan door een ceremoniële voetwassing. De gemeente komt elke sabbat (ca. zaterdag[4]) samen voor studie en aanbidding.
De traditionele kerkelijke feesten worden over het algemeen niet gevierd.
De doop door onderdompeling wordt volstrekt aan volwassenen.
Organisatiestructuur
De plaatselijke gemeenten van zevendedagsadventisten kiezen zelf hun diakenen en ouderlingen. Ze zijn georganiseerd in lokale kerkgenootschappen met jaarlijks verkozen leiders. Deze lokale kerkgenootschappen zijn gegroepeerd in federaties (bijvoorbeeld de Belgisch-Luxemburgse federatie), unies en divisies. Deze houden om de drie jaar verkiezingen.
Het administratieve hoofd is de General Conference, die om vijf jaar wordt vernieuwd.
Zienswijzen vanuit de gevestigde kerken
Kritiek vanuit de gevestigde kerken is er vooral op het strikt naleven van de joodse wetten. De vraag of dat al dan niet noodzakelijk is, werd reeds opgeworpen onder de eerste christenen. In de gemeente Antiochië rees er een meningsverschil over de besnijding. De vraag werd uiteindelijk bijgelegd werd op het Apostelconvent in Jeruzalem, waar de apostelen en oudere mannen besloten dat de christenen niet meer gebonden waren aan de meeste joodse geboden, op enkele uitzonderingen na (zie verder in het boek Handelingen 15). De kerk krijgt ook kritiek vanwege haar sterke antivakbondshouding, die teruggaat op de stelling van Ellen White dat een echte christen niet aangesloten kan zijn bij een vakbond. Een bekend geval dat de pers haalde, was het rechtsgeding in 1998, toen Ukiah Valley Medical Centre, eigendom van de Adventkerk, een uitzondering van de federale arbeidswetgeving omtrent syndicalisering vroeg. Het hospitaal vond dat het wettelijk verplichte toestaan van het personeel om een vakbond te vormen, een inbreuk vormde op zijn godsdienstvrijheid.[14] De adventisten ondervonden ook veel kritiek wegens de zienswijze dat Ellen White geïnspireerd zou zijn geweest zoals de oudtestamentische profeten. Hoewel de waardering voor Ellen White doorgaans sterk is, zijn de meningen hierover onder adventisten in Europa vaak wat terughoudender dan in de Verenigde Staten.[15]
Oecumene en evangelische beweging
Het Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten is geïnteresseerd in oecumenisme, maar is geen lid van de Wereldraad van Kerken (WRK).
In 2006 en 2007 zochten de zevendedagsadventisten en de WEA (World Evangelical Alliance, een koepelorganisatie van verschillende evangelische kerken en organisaties, zoals de Nederlandse en Vlaamse Evangelische Alliantie) toenadering. In een gemeenschappelijke persverklaring, naar aanleiding van deze bijeenkomsten, meldden beide partijen dat de grote theologische overeenstemming ruimte biedt voor een samenwerkingsverband. Tevens verklaarden zij geen formeel samengaan, dan wel lidmaatschap van de Zevendedagsadventisten, te hebben besproken.[16] Rolf Hille, een WEA-theoloog zei in 2007 dat de Zevendedagsadventisten op weg waren een ’gewoon’ evangelisch kerkgenootschap te worden, waardoor ze lid van de Evangelische Wereldalliantie zouden kunnen worden.[17]
Namen
|
Zie ook
Weblinks
- Website van het kerkgenootschap in Nederland
- Website van de kerk in België en Luxemburg (’Belgisch-Luxemburgse Federatie’)
- Internationale website
- General Conference — Office of Archives, Statistics, and Research
- Het ontstaan van de kerk der Zevende-Dags Adventisten, op de website van de ZDA-gemeente Almelo.
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Protestantisme |
|---|
|
Geloofsrichtingen:
Adventisme • Anabaptisme • Anglicanisme • Baptisme • Calvinisme • Congregationalisme • Doopsgezinden • Episcopalisme • Evangelischen • Gereformeerden • Genootschap der Vrienden (Quakers) • Nederlandse Hervormde Kerk • Lutheranisme • Methodisme • Pinksterbeweging • Presbyterianisme • Vergadering van gelovigen • Vrijzinnig protestantisme • Zevendedagsadventisten
|
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Seventh-day Adventist Church op Wikimedia Commons.