Alchemie

Alchemie behoort net zoals bijvoorbeeld de astrologie tot de zogenaamde occulte wetenschappen. Het maakt deel uit van een voorwetenschappelijk wereldbeeld en maakt in vergelijking met de moderne wetenschap gebruik van een alternatief verklaringsmodel met een eigen systeem en methode.

Alchemie of alchimie (van het Arabisch al-kimia) is een vorm van natuurfilosofie die werd aangetroffen in veel verschillende culturen en tijden, zoals het Oude Egypte en het China van Lao Tzu, het Hellenistische Griekenland van Alexander de Grote en de bloeiperiode van de Arabische alchemie in de 10e eeuw. Vaak wordt aangenomen dat de 'productie' van edele metalen zoals goud en de bereiding van het levenselixer met behulp van de Steen der wijzen het enige doel van de alchemie zou geweest zijn, maar er waren ook alchemisten die dit praktische aspect eerder beschouwden als een bijproduct van een innerlijke verandering die de alchemist zelf onderging. Vooral sedert de renaissance ontwikkelde de alchemie in Europa zich stilaan tot een meer filosofische en spirituele discipline. Vanaf de 17e eeuw werd het geleidelijk aan vervangen door moderne scheikunde en farmacologie.

Alchemie bestrijkt diverse filosofische tradities verspreid over ongeveer vier millennia en drie continenten. Men kan ten minste drie grote tradities onderscheiden die grotendeels onafhankelijk van elkaar ontstonden: de Chinese alchemie, de Indiase alchemie en de westerse alchemie. Deze laatste ontstond rond de Middellandse Zee, waarbij in de loop van enkele duizenden jaren haar centrum verschoof vanuit het Oude Egypte naar de Grieks-Romeinse wereld en via islamitische beoefenaars ten slotte het middeleeuwse Europa bereikte. Chinese alchemie was nauw verbonden met het taoïsme en de Indiase alchemie met de dharma religies, terwijl westerse alchemie haar eigen filosofische systeem ontwikkelde onder invloed van diverse westerse religies. In hoeverre de genoemde drie tradities elkaar in de loop der tijden hebben beïnvloed en of ze mogelijk een gemeenschappelijke oorsprong hebben, blijft een onbeantwoorde vraag.

Sommige van de grootste geesten uit de middeleeuwen, zoals Albertus Magnus, Roger Bacon en Thomas van Aquino, hebben zich met alchemie beziggehouden. Van legendarische alchemisten als Nicolas Flamel werd echt geloofd dat ze de Steen der wijzen hadden gevonden. Paracelsus en zijn volgelingen brachten tijdens de renaissance een omwenteling teweeg in de geneeskunde. Heel wat geleerden die nu beschouwd worden als de grondleggers van de moderne wetenschap, zoals Isaac Newton en Robert Boyle, waren gefascineerd door de alchemie en besteedden er veel tijd en onderzoek aan. In de 20e eeuw interesseerde de Zwitserse psycholoog en arts Carl Gustav Jung zich intens voor alchemie en was ervan overtuigd dat de alchemisten het onbewuste hadden ontdekt.

Zie ook

WikiWoordenboek

• Westerse alchemie
• Oosterse alchemie
• Lijst van alchemisten
• Wikibooks Alchemie

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Alchemy op Wikimedia Commons.